| İBÂDETNÂME

İBÂDETNÂME

İBÂDETNÂME

Ortodoks Kilisesi’nde

Gündüz ve Gece Vakitlerinde Okunan Duâlar ile

Daha Pek Çok Duâları İhtivâ Eden

ÖNSÖZ

Duâ, “düşüncenin Allah’a doğru yükselmesidir”^[1] ve insan ile Yaradan’ını birleştiren mânevî irtibatı ve tabiî münâsebeti meydana getirir. “Nasıl ki ruh bedenimize hayat vermediğinde bedenimiz ölü ise, aynı şekilde ruh da duâ vâsıtasıyla Allah’la irtibat kurmadığında ölüdür”.^[2] Başka bir ifâdeyle duâ insanın mânevî nefesidir, bu yüzden Elçi Pavlos da bizi “durmadan”^[3] duâ etmemiz için teşvik etmektedir.

Devamlı duâ vâsıtasıyla Allah’la irtibata geçme arzusu Hristiyanların mâneviyatında büyük bir tesir yaratmış olup, bunun netîcesinde müminlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, Kitâb-ı Mukaddes’teki mevcut duâların yanı sıra, Kilisenin Aziz Pederleri tarafından, zaman içinde başka duâlar da yazılmıştır.

Elinizdeki İbâdetnâme Yunanca bilmeyen Ortodoks Hristiyanların duâ etmekten uzaklaşmamaları için İstanbul Rum Patrikliği tarafından Ortodoks Kilisesi’nde okunan Duâların Türkçeye tercüme edilmesiyle, 19. ve 20. asırlarda İstanbul’da Karamanlıca olarak neşredilen muhtelif İbâdetnâmeler dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir.

Dâvut Peygamberin Mezmurlarında, Ortodoks Kilisesi’nde mûteber olup, Karamanlıca İbâdetnâmelerin ihtivâ ettiği “Septuaginta” (Yetmişler’in) tercümesi, Yeni Ahit’te ise, birkaç kelime hâricinde, Kitâb-ı Mukaddes Şirketi’nin eski tercümesi kullanılmıştır.

Bu nâçizâne yayının, muhtemel hatâ ya da eksikliklerine rağmen, müminler tarafından hüsnükabul göreceğini temennî eder, duâlarının harâretli kalp ve temiz düşünceyle, hoş kokulu buhur ve makbul kurban misâli, her şeye hükmeden Allah’ın huzûruna yükselmesini^[4] dileriz.

DUÂ

İstanbul Başepiskoposu Aziz İoannis Hrisostomos’un
Duâya Dâir 2. Nutku’ndan

Duâ, iyi niyetle yapılırsa ve sâdece Allah dilediklerimizi bize verdiğinde değil vermediğinde de O’na şükranlarımızı sunarsak –çünkü her ikisini de bizim faydamız için yapar– büyük bir nîmettir. Böylece menfaatimize olmayan dilediklerimizi almadığımız zaman, onları almamakla aslında almış gibi oluruz. Bâzı hallerde, dileğimizin kabul edilmemesi daha faydalı olup başarısızlık aslında başarı sayılır.

Allah duâmızı kabul etmekte geciktiği zaman üzülmeyelim. Sabrımızı kaybetmeyelim. Biz bir şey dilemeden önce de Allah onu bize veremez mi? Tabiî ki verebilir, ancak bize adâletli olarak yardım etmesi için bizden bir vesîle bekler. Bu yüzden duâmızla O’na bu vesîleyi verelim ve sonsuz hikmetini ve şefkatini îman, ümit ve güvenle bekleyelim. Her istediğimizi bize verdiğinde O’na şükranlarımızı sunalım, vermediğinde yine şükranlarımızı sunalım, çünkü bizim için neyin iyi olduğunu O’nun bildiği gibi bilemeyiz. …

Kısaca duâmızın başarısı:

Dilediğimizi almaya lâyık olmamıza,

Allah’ın irâdesine göre duâ etmemize,

Durmadan duâ etmemize,

Her şey için Allah’a sığınmamıza,

Bizim faydamıza olan şeyleri dilememize,
bağlıdır.

Bunların yanı sıra, tövbe etmemek de duâmızı geçersiz kılar. Duâ edip ısrarla günah işlemeye devam ediyoruz. Allah’ın Eski Ahit’te Yeremya Peygamber’e dediği gibi, “Ve sen bu kavim için yalvarma, ve onlar için niyaz ve duâda bulunma, ve nezdimde şefâat etme; çünkü seni dinlemeyeceğim”.^[5] “Günahtan uzaklaşmadılar ve sen onlar için mi yalvarıyorsun? Seni dinlemiyorum”, diyor Allah.

Yine düşmanlarımız için kötü bir şey dilediğimizde de Allah onu yerine getirmeyip aksine öfkelenir. Çünkü duâ ilâçtır. Bir ilâcı nasıl kullanacağımızı bilmediğimizde onun gücünden hiçbir zaman istifâde edemeyiz. …

Eğer Allah’ı günahlarınla üzdünse ümitsizliğe kapılma. Bir adamı üzdükten sonra, onun karşısına geçip sabah, öğlen ve akşam ondan af dilersen onun muhabbetini kazanmaz mısın? Aynı şekilde eğer sabah, öğlen, akşam ve her saatte hoşgörülü Allah’ın merhametini duâ vâsıtasıyla dilersen O’nun muhabbetini çok daha fazla kazanırsın. …

Eğer âdil, fazîletli, yardımsever ve şefkatliysek, o zaman Azizlerin bizim için olan şefâatleri ve kendi duâlarımız Allah tarafından kabul edilir. Aksine, ellerimiz, ayaklarımız, dilimiz, düşüncelerimiz ve kalbimizle ilâhî kanuna uymayarak günah işlersek, ne cüretle Allah’a mürâcaat edip O’nun yardımını ve iyiliğini veya Azizlerin şefâatlerini dileyebiliriz?

Ellerimizi niyaz etmek için gökyüzüne kaldırmadan önce tövbeye niyet edelim. Ellerle pek çok kötü amel işlediğimiz için duâ ederken ellerimizi kaldırma âdeti vardır,^[6] böylece duâ için sağladıkları hizmetle kötülüğe mâni olup günahtan uzaklaşırlar. Bir şeyi çalmaya gidersen veya birine vurmaya kalkışırsan, bu elleri kendine müdâfi olarak Allah’a kaldıracağını ve aynı ellerle O’na mânevî kurban olan duâyı sunacağını hatırla. Bu sebeple, işleyeceğin herhangi bir günahla onları kirletme, utandırma ve lâyık kılmadan Allah’ın huzûruna getirme. Ellerini merhamet, yardımseverlik ve iyilikle arındırıp, böyle temiz bir halde duâya kaldır. Çamurlu ellerle duâ etmediğine göre, günahtan kirlenmiş ellerle de bunu hiç ama hiç yapma. Çünkü yıkanmamış elleri Rab’be kaldırmak günah olmayıp, sayısız günahla kirlenmiş elleri kaldırmak korkunçtur ve Allah’ın gazabına sebep olur. …

Duâmızın makbul olması ve Göklerdeki Hükümranlığa nâil olmamız için Rab’bin emirlerine göre yaşayıp hareket etmeye çalışalım.

İBÂDET VAKİTLERİ HAKKINDA

Dâvut Peygamber’in “Ya Rab, senin adâletli hükümlerin için, günde yedi kere sana hamdeyledim”,^[7] sözü üzere, yirmi dört saat zarfındaki ibâdet vakitleri yedi ise de, Kilise, çoğu Hristiyanın dünyevî meşgale ve kaygılarını göz önünde bulundurarak, bu vakitlerde okunan duâları birleştirmek sûretiyle, üçe taksim etmiştir: Sabah, ikindi ve yatsı.

GECE YARISI DUÂSI^[8]

Meleklerin dâima uyanık olup, Allah’ı yücelttiklerine, ibâdet için duyuların ve aklın istirâhat ve sükûnette olmalarının lüzum olduğuna, bu vakitte Rabbimiz’in ölülerden dirildiğine ve son olarak, gece yarısında olacak kıyâmette teşrif buyuracaklarına delildir.

SEHER VAKTİ DUÂSI

Seher vaktinde, gecenin karanlığını defedip, gündüzün ışığını görmeye nâil eden Allah’a şükretmek için yapılan sabah ibâdetidir.

BİRİNCİ SAAT’İN DUÂSI^[9]

Mukaddes İnciller’e göre, Efendimiz’in bu saatte bağlı olarak yargılanmak üzere Kayafas’tan Pilatos’a getirildiğini ve Pilatos tarafından sorguya çekilmeye tahammül ederek bizi şeytanın hükmünden almasını beyân eder. Bu yüzden Seher Vakti Duâsı’na ilâve edilerek Allah’a şükürle arz olunur.

ÜÇÜNCÜ SAAT’İN DUÂSI

Bu saatte İsa’nın Haç’a gerilmesi için Pilatos’un vermiş olduğu karâra^[10] ve yine bu saatte, Elçilerin İşleri’nde^[11] bahsedildiği üzere, Aziz Ruh’un ateş şeklinde Aziz Elçilerin üzerine indiğine alâmettir.

Bu yüzden bizim için ölüme hükmedilmeye tahammül ederek, bize Aziz Ruh’un inâyetini ihsan eden Kurtarıcımız’a hamdederek, Aziz Ruh’u bizden almaması ve bizi hakîkat yolunda koruması için ricâ ederiz.

ALTINCI SAAT’İN DUÂSI^[12]

Mukaddes İnciller’de bahsedildiği üzere, İsa Mesih’in günahlarımız için Haç’a bu saatte gerildiğini zikretmek içindir.

DOKUZUNCU SAAT’İN DUÂSI^[13]

Kezâ, mukaddes İnciller’de bahsedildiği üzere, Kurtarıcı İsa Mesih Efendimiz’in Haç üzerinde kendini Pederine bizim için kurban sunarak, ruhunu bu saatte teslim etmesini beyân eder. Bunun için O’na hamdederek nefse dayanan düşünce tarzımızı öldürmesini ve bizi fazîlet yoluna kılavuzlamasını niyaz ederiz.

AKŞAM DUÂSI

Gündüzü sağlıkla geçirip, gecenin başlangıcını görmeye nasip eylediğine şükürle, gündüz işlediğimiz günahların affolmasını istirham etmek içindir.

AKŞAM YEMEĞİNDEN SONRA OKUNAN DUÂ

Uykuya yatmadan evvel, geceyi vücûdun rahatı için veren Allah’a şükür, lütfuyla geceyi istirâhatte ve günahsız geçirerek, sâlimen sabaha nâil olmamız içindir.

ΠΡΟΣΕΥΧΗΤΑΡΙΟΝ

İBÂDETNÂME

Η ΗΜΕΡΟΝΥΚΤΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

GÜNDÜZ VE GECE VAKİTLERİNİN İBÂDETİ

ΕΩΘΙΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

SABAH DUÂSI

Uykudan uyanıp, yataktan kalktıktan sonra, îtikat ve Allah korkusuyla durup böyle seslen:

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Peder’in ve Oğul’un ve Aziz Ruh’un ismine. Âmin.^[14]

Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.

Hamdolsun sana, Allah’ımız, hamdolsun sana.

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας…

Ey Semâvî Kral, Tesellîci, hakîkatin Ruhu, her yerde hazır olan ve her şeyi tamamlayan, iyiliklerin hazînesi ve hayat bahşeden, gel ve içimize yerleş, bizleri her türlü (günah) lekesinden arındır ve canlarımızı kurtar, ey sâlih.^[15]

Ἅγιος ὁ Θεός…

Aziz Allah, Aziz Kudretli, Aziz Ölümsüz, bize merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Παναγία Τριάς, ἐλέησον ἡμᾶς…

Ey tamâmen Aziz Üçleme, bize merhamet eyle. Ya Rab, günahlarımızı bağışla. Ey Efendi, suçlarımızı affeyle. Ey Aziz, nazar edip zayıflıklarımıza şifâ ver, senin ismin hürmetine.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἡ Κυριακὴ Προσευχή.

Rab’bin Duâsı, [Matta 6:9-13].

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς…

Ey göklerde olan Pederimiz, ismin mukaddes olsun. Melekûtun gelsin. Gökte olduğu gibi yerde de senin irâden olsun. Gündelik ekmeğimizi bize bugün ver. Ve bize borçlu olanlara bağışladığımız gibi, bizim borçlarımızı bize bağışla. Ve bizi iğvâya götürme. Fakat bizi şerirden kurtar.

Çünkü melekût ve kudret ve izzet senindir, Peder’in ve Oğul’un ve Aziz Ruh’un, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

(Yeni tercüme).

Göklerdeki Babamız, adın kutsal kılınsın. Hükümranlığın gelsin. Gökte olduğu gibi, yeryüzünde de senin istediğin olsun. Bugün bize gündelik ekmeğimizi ver. Bize karşı suç işleyenleri bağışladığımız gibi, sen de bizim suçlarımızı bağışla. Ayartılmamıza izin verme. Kötü olandan bizi kurtar.

Çünkü hükümranlık, güç ve yücelik senindir, Peder’in ve Oğul’un ve Aziz Ruh’un, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Aziz Üçleme’ye Mahsus İlâhîler.

Makamda.

Ἐξεγερθέντες τοῦ ὕπνου, προσπίπτομέν σοι, Ἀγαθέ…

Ey sâlih, uykudan kalktığımızda huzûruna kapanırız, ey Kudretli, Meleklerin ilâhîsiyle sana sesleniriz, “Aziz, Aziz, Azizsin,^[16] ey Allah, Vâlidetullah’ın (Allahdoğuran’ın) şefâatiyle bize merhamet eyle”.

Δόξα…

Makamda.

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Τῆς κλίνης καὶ τοῦ ὕπνου ἐξεγείρας με, Κύριε…

Ya Rab, beni yataktan ve uykudan kaldırdığın gibi aklımı nurlandır, sana ilâhîler okumam için kalbimi ve dudaklarımı aç, Aziz Üçleme, “Aziz, Aziz, Azizsin, ey Allah, Vâlidetullah’ın şefâatiyle bize merhamet eyle”.

Καὶ νῦν…

Makamda.

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἀθρόον ὁ Κριτὴς ἐπελεύσεται, καὶ ἑκάστου αἱ πράξεις…

Hâkim ansızın gelecek ve her bir kimsenin amelleri açığa çıkacak, lâkin gece yarısında Allah korkusuyla seslenelim, “Aziz, Aziz, Azizsin, ey Allah, Vâlidetullah’ın şefâatiyle bize merhamet eyle”

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (12 defa)

Şükür ve Niyaz Duâsı.

Ἐκ τοῦ ὕπνου ἐξανιστάμενος εὐχαριστῶ σοι, Ἁγία Τριάς…

Ey Aziz Üçleme, uykudan kalktığımda sana şükrederim, çünkü çok sâlihliğin ve tahammülün sâyesinde ben tembel ve günahkâra gazaplanmadın ve suçlarım için beni helâk etmedin. Fakat âdetine göre şefkat ve merhamet göstererek, sabah erkenden kudretine hamdetmem için beni ümitsizlikte yatarken kaldırdın. Şimdi de, aklımın gözlerini nurlandırıp ağzımı aç ki, kelâmlarını mütâlaa ederek emirlerini anlayayım, irâdeni yerine getireyim ve kalbimin içinden sana şükürle terennüm edip tamâmen aziz ismine ilâhîler arz edeyim, Peder’in ve Oğul’un ve Aziz Ruh’un, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Başka bir Duâ.

Δόξα σοι, Βασιλεῦ, Θεὲ Παντοκράτορ…

Hamdolsun sana, ey Kral, her şeye hükmeden Allah, çünkü ilâhî ve insansever ihtimamınla ben günahkâr ve lâyıksızı uykudan kalkmaya ve aziz hânene girmeye lâyık eyledin. Ya Rab, niyâzımın sesini aziz ve mânevi Kuvvetlerinin (Meleklerinin) sesleri gibi kabul eyle ve kirli dudaklarımdan çıkan övgünün temiz kalp ve alçak gönüllülükle sana sunulmasını nasip eyle. Ben de canımın parlak ışığıyla akıllı bâkirelere^[17] (onların sevincine) iştirak edeyim ve Peder ve (Aziz) Ruh’la yüceltilen sen Allah’ın Kelâmı’na hamdedeyim. Âmin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΥ

GECE YARISI DUÂSI

(Sabah Duâsına ilâve edilerek okunur)

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.^[18]

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Ψαλμὸς Ν´ (50). Ἐλέησόν με ὁ Θεός…

Mezmur 51.

Ey Allah, ulu merhametine göre bana merhamet eyle ve acımalarının çokluğuna göre suçumu sil.

Büsbütün yıka beni suçumdan ve arıt beni günahımdan.

Çünkü ben suçumu bilirim ve günahım dâima önümdedir.

Yalnız sana karşı günah işledim ve bu kötülüğü senin huzûrunda yaptım, böylece söylediklerinde sen haklısın, yargıladığında da sen galip gelirsin.

Çünkü işte ana rahmine suç içinde düştüm ve annem beni günahlar içinde doğurdu.

Çünkü işte sen hakîkati sevdiğin için, hikmetinin saklı ve gizli olan esrarını bana bildirdin.

Zufa otuyla bana su serpeceksin ve paklanacağım, beni yıkayacaksın ve kardan beyaz olacağım.

Bana neşe ve ferahlık duyuracaksın ve tahkir olan (ezilen) kemiklerim neşelenecek.

Yüzünü günahlarımdan çevir ve bütün suçlarımı sil.

Ey Allah, içimde temiz bir yürek yarat ve içimi doğru ruhla yenile.

Beni huzûrundan kovma ve Aziz Ruh’unu benden alıp kaldırma.

Bana kurtarışının sevincini bağışla ve beni güçlü ruhla güçlendir.

Ben de suçlulara senin yolunu öğreteyim ve îmansızlar sana dönecekler.

Ey Allah, kurtuluşumun Allah’ı, kanlardan kurtar beni, dilim de neşeyle adâletini terennüm edecek.

Ya Rab, dudaklarımı aç, ağzım senin hamdini duyuracak.

Çünkü kurban isteseydin sana sunacaktım, lâkin sen yakılan takdimelerden hoşlanmazsın.

Allah’a makbul kurban kırılmış (alçak gönüllü) ruhtur. Kırılmış ve tahkir olmuş bir kalbi Allah hor görmeyecek.

Ya Rab, hüsnü rızânla Sion’a iyiliklerini bağışla ve Yeruşalim’in surları yükselsin.

O zaman adâlet (doğruluk) kurbanı, yakılan takdimeler ve bütün yakılan takdimeler seni hoşnut kılacak. O zaman sunağına danalar sunacaklar.

Τὸ Σύμβολον τῆς Πίστεως.

Îman İkrârı.

Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν…

Îman ederim bir Allah’a, her şeye kadir olan Peder’e, göğün ve yerin, bütün görünen ve görünmeyenlerin yaradanına.

Ve tek Rab İsa Mesih’e, Allah’ın biricik Oğlu’na, bütün çağlardan evvel Peder’den doğana. Nur’dan nur, hak Allah’tan hak Allah’a, doğana, yaratılmayana, Peder’le bir özde olana, her şeyin O’nun vâsıtasıyla yaratıldığına.

Biz insanlar ve kurtuluşumuz için göklerden inene ve Aziz Ruh’tan ve Bâkire Meryem’den beden alana ve insan olana.

Bizler için Pontoslu Pilatos zamanında Haç’a gerilene, cefâ çekene ve defnedilene.

Ve Mukaddes Yazılar’a göre üçüncü günde dirilene,

Ve göklere yükselene ve Peder’in sağında oturana,

Ve izzetle yine gelecek olana, dirileri ve ölüleri yargılamaya. Hükümranlığının sonu olmayana.

Ve Aziz Ruh’a, Rab’be, hayat verene, Peder’den çıkana, Peder ve Oğul’la birlikte tapılana ve yüceltilene, Peygamberler vâsıtasıyla konuşmuş olana.

Bir, Aziz, Evrensel ve Resûlî Kilise’ye.

Günahların affı için bir tek vaftizi ikrâr ederim.

Ölülerin dirilişini,

Ve gelecek çağın hayatını (ümitle) beklerim. Âmin.

Yan Makamda.

Ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται…

İşte gecenin yarısında güvey geliyor.^[19] Uyanık bulacağı kula ne mutlu ve hayıflar olsun ihmâlde bulacağı lâyıksız kula. İmdi dikkat et, ey canım, (semâvî) Hükümranlığın dışında kalarak ölüme teslim olmamak için ihmalkârlık uykusuna kapılma ve ayık olarak haykır, “Aziz, Aziz, Azizsin, ey Allah, Vâlidetullah’ın şefâatiyle bize merhamet eyle”.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen Mesih Allah, tahammül eden, çok merhametli, çok şefkatli, sâdıkları (doğru kişileri) seven ve günahkârlara merhamet eden ve gelecek ebedî hayatın iyiliklerini vâdederek herkesi kurtuluşa dâvet eden. Ya Rab, sen kendin bu saatte de niyazlarımızı kabul ederek ömrümüzü emirlerine doğru doğrult. Canlarımızı takdis et, bedenlerimizi pakla, fikirlerimizi düzelt, düşüncelerimizi arındır ve bizi her türlü sıkıntı, kötülük ve acıdan kurtar. Aziz Meleklerinle etrâfımızı kuşat ki, onların ordusuyla^[20] korunup kılavuzlanarak îman birliğine ve senin yaklaşılamaz izzetinin şuûruna varalım, çünkü sen ebetler ebedince mübâreksin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden^[21] daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Aziz Mardarios’un Duâsı.

Δέσποτα Θεέ, Πάτερ Παντοκράτορ…

Ey Efendi Allah, her şeye hükmeden Peder, biricik oğul Rab İsa Mesih ve Aziz Ruh, bir Ulûhiyet, bir Kuvvet, ben günahkâra merhamet eyle ve bildiğin hükümlerle (yollarla) lâyıksız kulunu kurtar, çünkü sen ebetler ebedince mübâreksin. Âmin.

Kayseri Başepiskoposu

Aziz Büyük Vasilios’un Duâsı.

Κύριε Παντοκράτορ…

Ey her şeye hükmeden Rab, yücelerde sâkin olup alçaklara (tenezzül edip lütufla) nazar eden,^[22] Kuvvetlerin (Meleklerin) ve bütün bedenlerin (insanların) Allah’ı. Kalpleri ve böbrekleri sınayan,^[23] insanların gizli amellerini apaçık ve eksiksiz bilen, kendisinde değişkenlik ya da döneklik gölgesi olmayan^[24] ezelî ve ebedî nur. Sen kendin ey ölümsüz Kral, merhametinin çokluğuna güvenerek gecenin bu vaktinde sana kirli dudaklarımızdan sunduğumuz niyazlarımızı kabul eyle. Bilerek ya da bilmeyerek, amellerimiz, sözlerimiz ve düşüncelerimizle işlediğimiz kabahatleri affeyle, bedenin ve ruhun her türlü lekesinden arındırarak bizi Aziz Ruh’un mâbetleri^[25] eyle. Biricik Oğlun olan Rab’bimiz, Allah’ımız ve Kurtarıcımız İsa Mesih’in, cümle âlemin hâkimi olarak yeryüzüne izzetle geleceği ve herkese amellerine göre karşılık vereceği o parlak ve şöhretli gününün^[26] gelişini gözeterek ömrümüzün her gecesini uyanık kalp ve ayık düşüncelerle geçirmemizi ihsan eyle. Günah içine düşmüş olarak, günahın ağır uykusunda bulunmayalım, ancak O’nun emirlerini ayık ve uyanık olarak icrâ ederek o (ilâhî) sevinç için hazırlanmış bulunalım ve de O’nun izzetinin o ilâhî güvey odasına dâhil olalım. Orada yortu kutlayanların durmayan sedâları ve senin yüzünün tâbir olunamaz güzelliğini görenlerin anlatılamaz safâsı vardır. Çünkü bütün kâinatı nurlandıran ve takdis eden hakîkî nur sensin ve bütün cihan sana ebetler ebedince ilâhîler sunar. Âmin.

Yine aynı Aziz’in Duâsı.

Σὲ εὐλογοῦμεν ὕψιστε Θεέ…

Bize dâima, azametli, araştırılamayan, izzetli, fevkalâde ve sayısız ihsanlarda bulunan merhametin Rab’bi, yüceler yücesi Allah, seni takdis ederiz. Zayıflığımızdan dolayı rahat etmemiz ve meşakkatli bedenimizi zahmetlerden kurtarıp istirâhat ettirmemiz için bizlere uykuyu ihsan buyurdun. Âdetine göre şefkat göstererek suçlarımız için bizi helâk etmediğin, ümitsizlik içinde yatarken kudretine hamdetmemiz için bizi uykudan uyandırdığın için sana şükrederiz. Bundan dolayı, akla sığmaz sâlihliğine güvenerek yalvarırız, kalbimizin gözlerini aç ve aklımızı ihmalkârlığın ve tembelliğin ağır uykusundan uyandır. Ağzımızı aç ve onu senin övgünle doldur ki, dikkatlice sana terennüm etmeye, ilâhîler okumaya ve şükretmeye muktedir olalım, cümle şeylerde ve cümle âlemden yüceltilen Allah’a, ezelî Peder’e, biricik Oğlunla ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Uyumuş (Vefât Etmiş) Olanlara Mahsus Duâ.

Μνήσθητι Κύριε…

Ya Rab, ebedî hayatta dirilmek ümîdiyle uyumuş olan Pederlerimizi, kardeşlerimizi ve dindarlık ve îmanla tekmil (vefât etmiş) olan herkesi hatırla ve isteyerek, istemeyerek, sözle, amelle, ya da düşünceleriyle işlemiş oldukları bütün kabahatleri affeyle. Onları her türlü acı, üzüntü ve iniltinin olmadığı münevver, çimenlik ve rahatlık mevkilerde, senin yüzünün nazarının çağlardan beri sana makbul olmuş bütün Azizlerini sevindirmekte olduğu yerlerde iskân et. Onlara ve bizlere Hükümranlığını, senin tâbir olunamayan ebedî iyiliklerine hissedar olmayı ve nihâyeti olmayan mutlu hayatına nâil olmayı bağışla. Çünkü, ey Mesih Allah’ımız, uyumuş olan kullarının dirilişi, hayatı ve rahatlığı sensin, ve sana izzet sunarız (hamdederiz), ezelî Pederinle ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Yan Makamda.

Ἐλέησον ἡμᾶς…

Bize merhamet eyle, ya Rab, bize merhamet eyle, çünkü her türlü mâzeretten mahrum olarak biz günahkârlar sen Efendimiz’e bu niyâzımızı arz ederiz, bize merhamet eyle.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς…

Ya Rab, bize merhamet eyle, çünkü sana (güvenip) ümit ederiz, suçlarımızı hatırlayarak bize ziyâdesiyle gazaplanma, ancak merhametli olduğun için şimdi bize şefkatle nazar ederek düşmanlarımızdan kurtar. Zîra bizim Allah’ımız sensin, biz de senin halkınız ve hepimiz ellerinin eserleri olup, senin ismine niyaz ederiz.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τῆς εὐσπλαγχνίας τὴν πύλην…

Ey mübârek Vâlidetullah, merhametin kapısını bizlere aç, sana ümit ederek keşke (merhametten) mahrum olmayıp senin vâsıtanla felâketlerden kurtulsak, çünkü Hristiyanların soyunun kurtuluşu sendedir.

Aziz Eustratios’un Duâsı.

(Yukarıdaki iki duânın –“Κύριε Παντοκράτορ” ve “Σὲ εὐλογοῦμεν ὕψιστε Θεέ”– yerine Cumartesi günleri okunur).

Μεγαλύνων μεγαλύνω σε Κύριε…

Seni yücelterek yüceltirim, ya Rab, çünkü hakir hâlime nazar ederek beni düşmanların ellerine teslim etmedin ve canımı sıkıntılardan kurtardın. Şimdi de ey Efendi, elin beni muhâfaza etsin ve merhametin üzerime gelsin, çünkü canım bu sefil ve kirli bedenimden çıkacağı için huzursuz olup acı çekmektedir. Düşmanın (şeytanın) kötü murâdı canımın karşısına çıkıp, bu ömürde bilerek ya da bilmeyerek işlediğim günahlar için onu sana doğru çıkmaktan durdurmasın. Bana merhamet eyle ey Efendi, canım kötü ruhların zifîrî karanlık suratlarını görmesin, ancak onu senin parlak ve nurlu Meleklerin alsınlar. Mukaddes ismine izzet ver ve beni kuvvetinle senin ilâhî kürsünün huzûruna çıkar. Yargılanırken, bu dünyanın reisinin eli ben günahkârı zaptedip ölüler diyârının dibine atmasın, fakat sen yanımda hazır bulunarak bana kurtarıcı ve yardımcı ol. Ya Rab, ömrün şehvetleriyle kirlenen canıma merhamet eyle, tövbekârlık ve îtiraf (günah îtirafı) vâsıtasıyla onu pak ve temiz kabul eyle, çünkü ebetler ebedince mübâreksin. Âmin.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΕΥΛΟΓΗΤΑΡΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ

DİRİLİŞ İLÂHÎLERİ

(İsa Mesih’in ölülerden dirilişinin anıldığı Pazar günlerine ve Aziz ve Büyük Cuma Gecesine mahsus).

Yan Makamda

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118). Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με

τὰ δικαιώματά σου.

Mezmur 119:12

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Τῶν Ἀγγέλων ὁ δῆμος, κατεπλάγη ὁρῶν σε…

Ey Κurtarıcı, Melekler zümresi seni ölülerin arasında sayıp, ölümün kuvvetini yıktığını, kendinle berâber Âdem’i de dirilttiğini ve ölüler diyârından herkesi azat ettiğini görünce hayrete düştü.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Τί τὰ μύρα, συμπαθῶς τοῖς δάκρυσιν…

(Nur gibi) parlayan Melek, güzel kokulu yağı taşıyan kadınlara, “Ey kız öğrenciler, güzel kokulu yağları niçin (Mesih’in acılarına iştirak ederek) gözyaşlarıyla karıştırıyorsunuz?” diye seslenirdi. “(Boş) kabre bakın ve sevinin, çünkü Kurtarıcı mezardan dirildi”.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Λίαν πρωΐ, Μυροφόροι ἔδραμον, πρὸς τὸ μνῆμά σου…

Sabah erkenden, güzel kokulu yağı taşıyan kadınlar ağıt yakarak mezarına geldiler. Fakat Melek onlara görünerek, “Ağıt yakmanın vakti geçti, ağlamayın, ve (Mesih’in ölülerden) dirildiğini Elçilere söyleyin” dedi.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Μυροφόροι γυναῖκες, μετὰ μύρων ἐλθοῦσαι…

Ey Kurtarıcı, güzel kokulu yağı taşıyan kadınlar, (cesedine sürmek için) güzel kokulu yağlarla mezarına gelerek Meleğin kendilerine açıkça söylediklerini dinliyorlardı, “Niçin diri olanı ölüler arasında sayıyorsunuz? Çünkü O, Allah olduğu için mezardan dirildi”.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Προσκυνοῦμεν Πατέρα, καὶ τὸν τούτου Υἱόν τε…

Serafimlerle birlikte, “Aziz, Aziz, Azizsin, ya Rab” diye seslenerek, Peder’e, O’nun Oğlu’na ve Aziz Ruh’a, bir özde olan Aziz Üçleme’ye secde ederiz.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ζωοδότην τεκοῦσα, ἐλυτρώσω, Παρθένε…

Ey Bâkire, hayat vereni (Mesih’i) doğurarak Âdem’i günahtan kurtardın ve Havva’ya tasa yerine sevinç verdin. Onlar hayattan düşmüşlerdi, ancak senden beden alan Allah ve insan, onları hayata döndürdü.

Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα. Δόξα σοι ὁ Θεός.

Alliluia, Alliluia, Alliluia.^[27] Hamdolsun sana Allah. (3 defa)

ΕΥΛΟΓΗΤΑΡΙA ΝΕΚΡΩΣΙΜΑ

VEFÂT EDENLERİN ANILDIĞI
CUMARTESİ GÜNLERİNE MAHSUS İLÂHÎLER

Yan Makamda

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118). Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με

τὰ δικαιώματά σου.

Mezmur 119:12

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Τῶν ἁγίων ὁ χορός, εὗρε πηγὴν τῆς ζωῆς…

Azizlerin zümresi hayatın pınarını ve Cennet’in kapısını buldu, ben de tövbe vâsıtasıyla keşke yolu bulsam. Ey Kurtarıcı, kaybolan koyun^[28] benim, beni tekrar dâvet et ve kurtar.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Εἰκών εἰμι, τῆς ἀῤῥήτου δόξης σου…

Günahın izlerini taşıyor da olsam, senin tâbir olunamaz izzetinin sûretiyim. Yarattığına acı, ey Efendi, merhametinle temizle ve beni yine Cennet’in vatandaşı yaparak arzulanan memlekete kavuştur.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Ὁ πάλαι μέν, ἐκ μὴ ὄντων πλάσας με…

Eskiden beni yoktan var eden ve kendi ilâhî sûretinle^[29] şereflendiren, emrine itâatsizlikten de beni yine hâsıl olduğum toprağa geri döndüren^[30] sen, eski güzelliğe nâil olmam için beni benzeyişine^[31] geri getir.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Ἀνάπαυσον, ὁ Θεός, τὸν δοῦλόν σου…

Kuluna rahatlık ver ey Allah, ve onu Azizlerin zümreleri ile sâdıkların parlak yıldızlar gibi parlayacağı Cennet’e yerleştir. Ya Rab, bütün günahlarını görmezlikten gelerek vefât eden kuluna rahatlık ver.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Οἱ τὸν ἀμνόν, τοῦ Θεοῦ κηρύξαντες…

Allah’ın Kuzusu’nu^[32] vâzedenler ve O’nun yolunda kuzu gibi kurban olanlar, ebedî ve mübârek hayata geçen Azizler, siz şehitler, bizim günahlarımızı bağışlaması için O’na devamlı niyaz edin.

Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε…

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Οἱ τὴν ὁδόν, τὴν στενὴν βαδίσαντες…

Dar yolu^[33] yürüyenler, bütün ömürlerini cefâyla geçirenler, Haç’ı üzerlerine boyunduruk olarak alanlar ve beni îtikatla tâkip edenler, gelin sizin için hazırladığım mükâfatlara ve semâvî taçlara nâil olun.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Τὸ τριλαμπές, τῆς μιᾶς Θεότητος…

Üç nurlu bir Ulûhiyete takvâyla ilâhîler okuyalım ve “Azizsin ezelî olan Peder, seninle birlikte ezelî olan Oğul ve ilâhî Ruh, sana îmanla ibâdet eden bizi nurlandır ve ebedî ateşten kurtar” diye haykıralım.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Χαῖρε σεμνή, ἡ Θεὸν σαρκὶ τεκοῦσα…

Selâm sana vakur kız, herkesin kurtuluşu için Allah’ı bedende (insan olarak) doğuran, senin sâyende insanların soyu kurtuluş buldu, senin vâsıtanla Cennet’e keşke nâil olsak, ey pak, mübârek Vâlidetullah.

Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα. Δόξα σοι ὁ Θεός.

Alliluia, Alliluia, Alliluia. Hamdolsun sana Allah. (3 defa)

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΩΡΩΝ

SAATLERDE OKUNAN DUÂLAR

Ὥρα Α΄
Birinci Saat’in (takrîben 07:00) Duâsı

(Sabah ve Gece Yarısı Duâlarına ilâve edilerek okunur)

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Ψαλμὸς Ε΄(5). Τὰ ῥήματά μου…

Mezmur 5.

Ya Rab, sözlerime kulak ver, harâretli figanımı anla. Niyâzımın sesini dinle, ey Kralım ve Allah’ım, zîra sana duâ edeceğim.

Ya Rab, sabahleyin sesimi işiteceksin, sabahleyin huzûrunda duracağım ve bana nazar edeceksin, zîra sen suçtan hoşlanan Allah değilsin.

Kötülük işleyen kimse senin yanında barınamaz, ne de kanununu hiçe sayanlar gözlerinin önünde durabilirler.

Sen cümle suç işleyenlerden nefret edersin. Yalan söyleyenlerin cümlesini de helâk edersin.

Rab kanlı ve hilekâr adamdan tiksinir.

Bense senin merhametinin çokluğuyla hânene gireceğim, korkunla senin aziz mâbedine doğru secde kılacağım.

Ya Rab, düşmanlarımdan ötürü beni adâletinle kılavuzla, yolumu senin huzûruna doğrult.

Zîra onların ağzında doğruluk yoktur, onların kalbi fânî ve boştur.

Onların boğazı açık mezardır, dilleriyle hîlekârlık ederler. Ey Allah, onları mahkûm et.

Kendi fesatlıklarından düşsünler, kabahatlerinin çokluğuna göre onları kov. Zîra seni kederlendirdiler, ya Rab.

Ve cümle sana ümit edenler ferahlansınlar, dâima neşelensinler, çünkü sen onların arasında mesken tutacaksın (ve onları koruyacaksın). İsmini sevenler de sende övünecekler.

Zîra sen sâdıkı mübârek kılacaksın. Ya Rab, bizi hoşnutluk silâhıyla taçlandırdın.

Ψαλμὸς ΠΘ΄(89). Κύριε, καταφυγὴ ἐγενήθης…

Mezmur 90.

Ya Rab, sen bize nesilden nesile sığınak oldun. Dağlar var olmadan ve yer ve dünya yaratılmadan evvel, ezelden tâ ebede dek sen Var Olan’sın.

İnsanı (günahlarından dolayı) hakirliğe döndürme ve sen dedin ki, ey insan oğulları (tövbe ederek bana) geri dönün.

Çünkü gözlerinin önünde bin yıl, geçmiş bir gün, dün gibi, bir gece nöbeti gibidir.

Onların (insanların günahlarından dolayı) aşağılanmaları (kısa süren ömürleri gibi) çok yıl sürmeyecek. Sabahleyin biten çimen misâli geçecek,

Sabah çiçeklenip (az sonra) geçecek (solacak), akşamda da düşecek, sertleşip kuruyacak.

Çünkü (çölde) gazabından eridik ve öfkenden dehşete düştük.

Suçlarımızı huzûruna, ömrümüzü yüzünün nuru önüne koydun.

Bütün günlerimiz eridiler ve gazabından eridik, yıllarımız örümcek (örümceğin ördüğü kolay dağılan ağlar) gibi boş düşüncelerle doludur.

Yıllarımızın günleri (ömrümüz) yetmiş yıldır, ve dinç isek seksen yıldır ve bunlardan ziyâdesi zahmet ve kederdir, çünkü üzerimize (yaşlılıktan dolayı) yavaşlık geldi ve meşakkat çekiyoruz.

Senin gazabının kuvvetini kim bilir ve sana vâcip olan korkuya göre öfkeni kim ölçebilir?

Bana sağını (kudretini) bildir ve yürekte ilimle terbiye olmuşları.

Geri dön (vazgeç) ya Rab, öfken ne vakte kadar sürecek? Ve merhametli ol kullarına.

Sabahleyin biz inâyetinle doyalım ya Rab ve bütün günlerimizde neşelenelim ve ferahlanalım.

Keşke bizi alçalttığın günler ve gördüğümüz (yaşadığımız) mihnetli yıllar yerine ferahlanıp sevinsek.

Nazar eyle kullarına ve eserlerine ve onların oğullarına kılavuzluk et.

Allahımız Rab’bin haşmeti üzerimizde olsun. Ellerimizin işlerini rast getir bize, ellerimizin işlerini rast getir ve bereketle.

Ψαλμὸς Ρ΄(100). Ἔλεος καὶ κρίσιν…

Mezmur 101.

Merhametini ve adâletini terennüm edeceğim sana, ya Rab. Sana ilâhîler okuyacağım ve lekesiz yolda akıllıca hareket edeceğim. Bana ne zaman geleceksin?

Evimin ortasında kalbimin paklığıyla, doğruluğuyla yürürdüm.

Gözlerimin önüne fenâ şey koymadım, nâmussuzluk işleyenlerden tiksindim.

Eğri (dürüst olmayan) kalp bana yapışmadı, benden reddolunan kötü kimseyi tanımazdım.

Gizlice komşusunu çekiştireni kovardım.

Mağrur bakışlı ve yüreği kanaatsiz olan kimselerle sofrada yemek yemezdim.

Gözlerim yeryüzünün sâdıkları üzerindeydi, öyle ki, benimle otursunlar. Her kim kâmil yolda yürürse, o bana hizmet ederdi.

Mağrur olan evimin ortasında oturmayacak. Yalan söyleyen, gözlerimin önünde durmayacak.

Her sabah yerin (memleketin) bütün günahkârlarını helâk ederek, Rab’bin şehrinden (Yeruşalim’den) bütün suç işleyenleri söküp atardım.^[34]

Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα. Δόξα σοι ὁ Θεός. Alliluia, Alliluia, Alliluia. Hamdolsun sana Allah. Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme (Bâkire Meryem’e mahsus).

Τί σε καλέσωμεν, ὦ Κεχαριτωμένη;…

Ey lütuf bulan, seni nasıl isimlendirelim? Gökyüzü mü? Çünkü adâletin güneşini doğurdun. Cennet mi? Çünkü çürümezliğin çiçeğini yeşerttin. Bâkire mi? Çünkü doğumdan sonra yine bâkire kaldın. Pak Vâlide mi? Çünkü mukaddes kucağında herkesin Allah’ını oğul olarak taşıdın. Canlarımızın kurtuluşu için O’na niyaz eyle.

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118, 133-135), Ο΄(70, 8). Τὰ διαβήματά μου κατεύθυνον…

Mezmur 119:133-135, 71:8.

Adımlarımı (amellerimi) kelâmına göre doğrult ve hiçbir suç bana hâkim olmasın.

İnsan iftirâsından beni kurtar ve emirlerini muhâfaza edeceğim.

Kulunun üzerine yüzünü parlat ve bana buyruklarını öğret.

Ya Rab, ağzım senin övgünden dolsun ki, izzetine ve ihtişamına bütün gün ilâhîler arz edeyim.

Ἅγιος ὁ Θεός… Aziz Allah… Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Παναγία Τριάς… Ey tamâmen Aziz Üçleme…. Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa) Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς… Ey göklerde olan Pederimiz… [bakınız 22. sayfa]

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Pazartesi, Salı ve Perşembe günleri okunur.

Τὴν ὑπερένδοξον τοῦ Θεοῦ Μητέρα…

Allah’ın ziyâde izzetli Vâlidesi’ne ve aziz Meleklerden daha aziz olana durmaksızın kalpten ve ağızdan ilâhîler okuyalım ve onun Vâlidetullah olduğunu ikrâr edelim, çünkü o hakîkaten beden almış Allah’ı doğurdu ve dâima bizim canlarımız için şefâat eder.

Çarşamba ve Cuma günleri okunur.

Ταχὺ προκατάλαβε…

Ey Mesih Allah’ımız, sana küfredip bizi tehdit eden düşmanlara esir olmadan evvel, acele yetişip bizi kurtar ve bize savaş açanları Haç’ınla telef eyle ki, Ortodoksların dininin ne derece kuvvetli olduğunu anlasınlar. Vâlidetullah’ın şefâatiyle, ey tek merhametli.

Cumartesi günleri okunur.

Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως…

Ya Rab, cihan, kâinatı fidan gibi dikmiş olan sana, tabiatın turfanda mahsulü misâli, ilâhî şehitleri takdim eder. Ey merhameti ganî olan (Rab), bunların şefâati ve Vâlidetullah’ın vâsıtasıyla Kiliseni derin (sınırsız) selâmet içinde muhâfaza eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen … [bakınız 30. sayfa]

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν…

Dünyaya gelen her insanı nurlandıran ve takdis eden hakîkî nur olan Mesih, senin yüzünün nuru bizlere aydınlık versin ki, onunla, yaklaşılamayan nurunu görmeye muktedir olalım ve adımlarımızı (amellerimizi) senin emirlerinin icrâsına kılavuzla, tamâmen lekesiz Vâlidenin ve cümle Azizlerinin şefâatiyle. Âmin.

Ὥρα Γ΄
Üçüncü Saat’in (takrîben 09:00) Duâsı

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

17., 25. ve 51. Mezmurlar okunur.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμπελος…

Ey Vâlidetullah, sen hayat meyvesini (Mesih’i) filizlendiren gerçek asmasın. Sana yalvarırız Hanımefendi, (O’nun) canlarımıza merhamet eylemesi için Elçilerle ve bütün Azizlerle birlikte şefâat eyle.

Ψαλμὸς ΞΖ΄ (67), 20-21. Κύριος ὁ Θεὸς εὐλογητός…

Mezmur 68:19-20.

Rab Allah mübârek olsun, Rab her gün mübârek olsun, kurtarışlarımızın Allah’ı bize keşke kolaylık getirse. Allah’ımız kurtaran Allah’tır.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen… [bakınız 30. sayfa]

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Aziz Mardarios’un Duâsı.

Δέσποτα Θεέ, Πάτερ Παντοκράτορ…

Ὥρα ΣΤ΄
Altıncı Saat’in (Öğle vakti) Duâsı

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

54., 55. ve 91. Mezmurlar okunur.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὅτι οὐκ ἔχομεν παῤῥησίαν…

Birçok günahımızdan dolayı O’nun nezdinde cesâretimiz olmadığı için, senden doğmuş olana yalvar, ey Vâlidetullah Bâkire, çünkü Efendinin teveccüh etmesine Vâlidenin yakarışının tesiri büyüktür. Günahkârların niyazlarını hor görme, ey tamâmen vakur, çünkü bizim için cefâ çekmeye bile tenezzül etmiş olan O, merhametlidir ve kurtarabilendir.

Ψαλμὸς OH΄ (78, 8-9). Ταχὺ προκαταλαβέτωσαν…

Mezmur 79:8-9.

Ya Rab, merhametlerin bize tez yetişsin, çünkü fakr u zarûrete düştük. Ey Kurtarıcımız Allah, isminin izzeti hürmetine bize yardım et. Ya Rab, ismin hürmetine bizi kurtar ve günahlarımızı bağışla.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen… [bakınız 30. sayfa]

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Aziz Büyük Vasilios’un duâsı.

Θεὲ καὶ Κύριε τῶν Δυνάμεων…

Ey Kuvvetlerin (Meleklerin) Rab ve Allah’ı ve bütün cihânın Yaratıcısı, akla sığmaz merhamet dolu yüreğin^[35] sâyesinde biricik Oğlun olan Rab’bimiz İsa Mesih’i soyumuzun kurtuluşu için (yeryüzüne) gönderen ve O’nun kıymetli Haç’ı vâsıtasıyla günahlarımızın el yazısını (borç senedini) yırtarak, onunla karanlığın riyâsetlerine ve hükûmetlerine muzaffer olan.^[36] Sen kendin ey şefkatli Efendi, biz günahkârların bu şükür ve dilek duâlarını kabul eyle. Bizi her türlü helâk edici ve karanlık kabahatten ve bize işkence etmeyi isteyen görünür, görünmez bütün düşmanlardan kurtar. Senin korkundan bedenlerimizi mıhla^[37] ve yüreklerimizin fenâlık sözlerine ve düşüncelerine yönelmesine müsâade etme. Ancak canlarımızı senin sevdânla sevdâlandır ki, dâima sana dikkatlice bakarak ve senin nurundan kılavuzlanarak, seni, yaklaşılmaz ve ebedî nuru görüp, sana mütemâdiyen hamd ve şükür arz edelim. (Sen) ezelî Peder’e, biricik Oğlunla ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἄνες, ἄφες, συγχώρησον ὁ Θεός…

Ey Allah, isteyerek ve istemeyerek, amelle ve sözle, bilerek ve bilmeyerek, gece ve gündüz, aklen ve fikren işlediğimiz suçlarımızı çöz, bağışla ve affet. Sâlih ve insan dostu olduğun için cümlesini bizlere bağışla.

Ὥρα Θ΄
Dokuzuncu Saat’in (İkindi vakti) Duâsı

Evvelâ sabah ibâdetinde olduğu gibi Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν… Hamdolsun sana, Allah’ımız, hamdolsun sana. Βασιλεῦ οὐράνιε… Ey Semâvî Kral… Ἅγιος ὁ Θεός… Aziz Allah… Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Παναγία Τριάς… Ey tamâmen Aziz Üçleme… Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa) Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς… Ey göklerde olan Pederimiz… [bakınız 22. sayfa] duâlarını okuduktan sonra şunları söyle:

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

84., 85. ve 86. Mezmurlar okunur.

(Aziz ve Büyük Paskalya Orucu Döneminde)

Yan Makamda.

Ὁ ἐν τῇ ἐνάτῃ ὥρᾳ…

Dokuzuncu saatte bizim (kurtuluşumuz) için bedende (insan olarak) ölümü tadan Mesih Allah, nefsimize dayanan düşünceyi öldür ve bizi kurtar.

(Diğer günlerde)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὁ δι’ ἡμᾶς γεννηθείς…

Βizim için Bâkire’den doğup Haç’a gerilmeye katlanarak ölümle ölümü yenen ve Allah olduğundan dolayı, (ölülerden dirilerek) ölülerin dirileceğini beyan eden sen ey sâlih, şefkatini göster ve kendi elinle yarattıklarını hor görme. Seni doğuran Vâlidetullah’ın bizim için şefâatini kabul et ey merhametli ve (amellerinden dolayı) ümitsizliğe düşmüş olan halkı kurtar ey kurtarıcımız.

Προσευχὴ Ἀζαρίου καὶ Ὕμνος τῶν Ἁγίων Τριῶν Παίδων.

Δανιὴλ Γ΄, 10-11.

Azarya’nın Duâsı ve Üç Aziz Genç Adamın Ezgisi,

11-12 (Deuterokanonik).

Μὴ δὴ παραδῴης ἡμᾶς…

Αziz ismin hürmetine bizleri sonuna dek (bütünüyle) terk etme, ahdini bozma ve sevdiğin İbrâhim’in, kulun İshak’ın ve azizin İsrâil’in (Yâkub’un)^[38] hatırı için merhametini bizlerden esirgeme.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen… [bakınız 30. sayfa]

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Βλέπων ὁ λῃστής…

Hayatın reisini (Mesih’i) Haç üzerinde asılı gören haydut şöyle derdi, “Eğer bu bizimle birlikte Haç’a gerilen beden almış Allah olmamış olsaydı, güneş ışınlarını gizlemezdi ve yeryüzü (depremle) sarsılmazdı. Fakat hepsine (bizim uğrumuza) katlanan Rab, hükümranlığında beni hatırla”.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἐν μέσῳ δύο λῃστῶν…

Senin Haç’ın iki haydut arasında adâlet terâzisi oldu. Onlardan biri, ağır küfürleri yüzünden ölüler diyârına indi, diğeri de (samîmî tövbesi sâyesinde) günahlarından kurtulup hafifleyerek ilâhî ilim bilgisine nâil oldu (ve Cennet’e dâhil oldu). Ey Mesih Allah, sana hamdolsun.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Τὸν ἀμνὸν καὶ ποιμένα…

Kuzu ve çoban olan dünyanın kurtarıcısını Vâlidesi Haç’ta asılı gördüğünde ağlayarak derdi, “Dünya kurtuluş bulduğu için seviniyor, ancak senin herkesin uğruna Haç’a gerilmeye katlandığını gördüğümde benim bağrım yanıyor, ey oğlum ve Allah’ım”.

Aziz Büyük Vasilios’un Duâsı

Δέσποτα, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…

Kabahatlerimize tahammül ederek bu saate kadar bizleri esirgeyen ey Efendi, Rab İsa Mesih Allah’ımız. Bu saatte hayat veren Haç üzerinde asılıyken müteşekkir (olarak tövbe eden o) hayduta Cennet’in yolunu kılavuzlayan ve ölümle ölümü helâk eden sen, biz günahkâr ve lâyıksız kullarına da merhamet eyle. Çünkü günah ettik, suç işledik ve gözlerimizi kaldırıp gökyüzünün yüceliğine bakmaya lâyık değiliz. Zîra senin adâletinin yolunu terk ederek kalplerimizin arzularına göre yürüdük, fakat senin akla sığmaz sâlihliğine güvenerek yalvarırız. Ya Rab, merhametinin çokluğuna göre bizleri esirge ve aziz ismin aşkına bizleri kurtar, çünkü günlerimiz fânîlikte tükendiler. Düşmanın (şeytanın) elinden bizi kurtar ve günahlarımızı affeyle. Nefsânî düşüncemizi öldür ki, eski insanı (onun günahkâr amelleriyle) soyunarak (terk ederek) yeni insanı giyinelim (kusursuz yaşantıya sâhip olalım) ve hâmîmiz olan sen Efendimiz’de (Efendimiz için) yaşayalım. Bu şekilde, senin emirlerine tâbi olarak ferahlık içinde olanların cümlesinin (Azizlerin) mesken ettiği o ebedî rahatlığa nâil olalım. Çünkü, ey Mesih Allah’ımız, seni sevenlerin asıl gerçek ferahlığı ve neşesi sensin ve sana izzet sunarız, ezelî Pederinle ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ

AKŞAM DUÂSI

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Ψαλμὸς ΡΓ´ (103). Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον…

Mezmur 104.^[39]

Rab’bi takdis et, ey canım! Ya Rab Allah’ım sen çok azametlisin,

Celâl ve ihtişamı kuşandın. Sensin nuru elbise gibi bürünen,

Gökyüzünü çadır gibi geren, yüce mahallerine sularla tavan yapan,

Bulutları ayaklarına basamak gibi koyarak rüzgârların kanatları üzerinde gezen,

Meleklerini ruh (rüzgârlar gibi hızlı), hizmetkârlarını da ateş alevi (gibi parlak) yapan,

Yeryüzünü temelleri üzerine kuransın, ebediyen sarsılmayacaktır.

Dipsiz deryadır onun (yeryüzünün) elbise gibi büründüğü, sular dağların üzerinde durdu.

Senin azarlamandan kaçarlar, senin gürlemenin sesinden korkarlar.

Dağlara tırmanıp ovalara inerler, onlar için belirlediğin yerlere doğru,

Çünkü geri dönüp yeryüzünü kaplamasınlar diye önlerine geçemeyecekleri bir sınır koydun.

Vâdîlerden pınarlar fışkırtan(sın), dağların arasından sular akar,

Kırın bütün hayvanlarını suvarır, yaban merkepleri susuzluklarını giderirler.

Gökyüzünün kuşları yanlarında yuva kurar, taşların arasından öterler.

Yüksek mevkilerinden dağları sulayan, amellerinin meyvesinden yeryüzü doyacak.

Hayvanlar için ot, insanların topraktan ekmeğini çıkarması için onların yararına bitkiler yeşerten.

Ve insanın yüreğini sevindiren şarabı, yüzünü güldüren zeytinyağını ve insanın yüreğine kuvvet veren ekmeği çıkaransın.

Ovanın ağaçları ve senin dikmiş olduğun Lübnan sedirleri suya doyacak.

Orada (ağaçların dallarında) serçe kuşları yuvalarını yapar, leyleğin yuvası en yukarıdadır.

Geyikler yüksek dağlara, tavşanlar kayalara sığınır.

Vakitler için ayı yarattı, güneş batışını (batacağı zamanı ve yeri) bilir.

Karanlığı koyarsın ve gece olur, o zaman ormanın bütün hayvanları dolaşmaya çıkar.

Arslan yavruları avlarının peşinden kükreyerek, Allah’tan yiyeceklerini talep ederler.

Güneş doğunca toplanırlar ve yatmak üzere inlerine çekilirler.

İnsan da işine gider ve akşama kadar kendi işiyle meşgul olur.

Ya Rab, eserlerin ne kadar azametlidir, hepsini hikmetle yarattın, yeryüzü mahlûkatınla doludur.

İşte bu büyük ve engin deniz, sayılamayacak kadar çok canlıyla, büyük ve küçük hayvanlarla dolu.

Orada gemiler dolaşır ve içinde oynaşsın diye yarattığın ejderha.

Hepsi de vaktinde yiyeceklerini vermeni bekler ve sen verince onlar toplarlar.

Sen elini açtığında bütün kâinat nîmetlerle dolar, yüzünü çevirdiğinde ise dehşete düşerler.

Ruhlarını (soluklarını) alırsın yok olurlar, yaratılmış oldukları toprağa geri dönerler.

Ruhunu gönderdiğinde yeniden yaratılacaklar ve yeryüzünü yenileyeceksin.

Rab’bin izzeti ebedî olsun ve Rab eserleriyle sevinsin.

O nazar edince yeryüzü titrer, O dokununca dağlar tüter.

Ömrümce Rab’be nağmeler söyleyecek, var oldukça Allah’ıma ilâhîler okuyacağım.

Düşüncem O’na keşke hoş görünse, benim sevincim Rab olsun.

Günahkârlar ve suçlular yeryüzünden keşke yok olsalar ve artık var olmasalar. Rab’bi takdis et, ey gönlüm!

Tekrar

Güneş batışını (batacağı zamanı ve yeri) bilir. Karanlığı koyarsın ve gece olur.

Ya Rab, eserlerin ne kadar azametlidir, hepsini hikmetle yarattın.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα, Ἀλληλούϊα. Δόξα σοι ὁ Θεός.

Alliluia, Alliluia, Alliluia. Hamdolsun sana Allah. (3 defa)

Ψαλμὸς ΡM´ (140). Κύριε, ἐκέκραξα πρὸς σέ…

Mezmur 141.

Ya Rab, seni çağırdım, beni işit, beni işit, ya Rab. Ya Rab, seni çağırdım, beni işit, niyâzımın sesine dikkat et, seni çağırdığımda, beni işit, ya Rab.

Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου…

Duâm huzûrunda buhur^[40] gibi doğrulsun. Ellerimin kalkması, akşam kurbanı gibi kabul olunsun. Beni işit, ya Rab.

Ψαλμὸς ΡΚΘ´ (129). Ἐκ βαθέων ἐκέκραξά σοι, Κύριε…

Mezmur 130.

Derinliklerden (kalbimin derinliklerinden) seni çağırdım, ya Rab. Ya Rab, sesimi işit.

Kulakların niyâzımın sesine dikkat etsin.

Eğer ya Rab, ya Rab, sen suçları hesâba alırsan, kim dayanabilecek? Fakat sendedir suçları bağışlamak.

Ya Rab, ismin için seni gözledim. Canım senin kelâmını gözledi. Canım Rab’be ümit bağladı.

Sabah nöbetinden geceye kadar, sabah nöbetinden (geceye kadar) İsrâil Rab’be ümit bağlasın.

Çünkü Rab’de merhamet bulunur ve O’nda kurtuluş çoktur! İsrâil’i bütün suçlarından O kurtaracaktır.

Ψαλμὸς ΡIΣΤ´ (116). Αἰνεῖτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔθνη…

Mezmur 117.

Bütün milletler Rab’be hamdedin, bütün halklar O’nu övün.

Çünkü bizlerin üzerine O’nun merhameti kuvvetlendi ve Rab’bin gerçekliği ebediyete dek kalır.

Eski Duâ, veya kimilerine göre Şehit Athinogenis’in Duâsı

Φῶς ἱλαρόν…

Ey ölümsüz, semâvî, aziz ve mutlu olan Peder’in aziz izzetinin mülâyim nuru İsa Mesih, güneş batarken gelip akşam nurunu gördüğümüzde, Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a, bir Allah’a ilâhîler arz ederiz. Ey hayatı bahşeden Allah’ın Oğlu, aziz seslerle her vakitte ilâhîler arz edilmeye müstahaksın. Bu yüzden dünya sana hamdeder.

Daha sonra “Prokimenon”lar okunur:

Pazar Akşamı, 4. Yan Makamda.

Ψαλμὸς ΡΛΓ΄ (133, 1). Ἰδοὺ δὴ εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πάντες οἱ δοῦλοι Κυρίου.

Mezmur 134:1.

İşte Rab’bi takdis edin, Rab’bin bütün kulları. (3 defa)

Pazartesi Akşamı, 4. Makamda.

Ψαλμὸς Δ΄ (4, 4). Κύριος εἰσακούσεταί μου, ἐν τῷ κεκραγέναι με πρὸς αὐτόν.

Mezmur 4:3.

Kendisini çağırdığımda, Rab beni işitecek. (3 defa)

Salı Akşamı, 1. Makamda.

Ψαλμὸς ΚΒ΄ (22, 6). Τὸ ἔλεός σου, Κύριε, καταδιώξει με, πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου.

Mezmur 23:6.

Ya Rab, merhametin ömrümün bütün günlerinde ardımca yürüyecek. (3 defa)

Çarşamba Akşamı, 1. Yan Makamda.

Ψαλμὸς ΝΓ΄ (53, 3). Ὁ Θεός, ἐν τῷ ὀνόματί σου σῶσόν με, καὶ ἐν τῇ δυνάμει σου κρινεῖς με.

Mezmur 54:1.

Ey Allah, beni isminle kurtar ve kuvvetinle bana hükmet (beni akla). (3 defa)

Perşembe Akşamı, 2. Yan Makamda.

Ψαλμὸς PK΄ (120, 2). Ἡ βοήθειά μου παρὰ Κυρίου, τοῦ ποιήσαντος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.

Mezmur 121:2.

Yardımım gökyüzünü ve yeryüzünü yaratan Rab’dendir. (3 defa)

Cuma Akşamı, Ağır Makamda.

Ψαλμὸς NH΄ (58, 10-11). Ὁ Θεός, ἀντιλήπτωρ μου εἶ, τὸ ἔλεός σου προφθάσει με.

Mezmur 59:9-10.

Ey Allah, benim yardımcım ve koruyucumsun, merhametin bana yetişecek. (3 defa)

Cumartesi Akşamı, 2. Yan Makamda.

Ψαλμὸς ϟB΄ (92, 1). Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο.

Mezmur 93:1.

Rab saltanat sürdü, haşmete büründü. (3 defa)

“Prokimenon”lardan sonra bu duâ οkunur:

Καταξίωσον, Κύριε…

Ya Rab, bu akşam bizi günahsız muhâfaza olunmaya müstahak eyle.

Mübâreksin, ya Rab, atalarımızın Allah’ı ve ismin ebetler ebedince övgülerle hamdedilmektedir. Âmin.

Ya Rab, senden ümit ettiğimiz gibi merhametin bize keşke ihsan edilse.

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Mübâreksin, ey Efendi, buyruklarını aklıma yerleştir.

Mübâreksin, ey Aziz, beni buyruklarınla nurlandır.

Ya Rab, senin merhametin ebedîdir, ellerinin amellerini reddetme.

Sana övgü vâciptir, sana ilâhî müstahaktır, sana izzet lâyıktır, Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Aziz Simeon’un Duâsı, (Luka 2:29-32).

Συμεὼν τοῦ Θεοδόχου. Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου,

Δέσποτα… (Λουκ. β΄, 29-32).

Ey Efendi, sözüne göre şimdi kulunu selâmetle salıverirsin. Çünkü bütün kavimlerin önünde hazırlamış olduğun, milletleri aydınlatacak ışığı ve kavmin İsrâil’in izzeti olan kurtuluşunu gözlerim gördü.

Ἅγιος ὁ Θεός…

Aziz Allah, Aziz Kudretli, Aziz Ölümsüz, bize merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Παναγία Τριάς…

Ey tamâmen Aziz Üçleme, bize merhamet eyle. Ya Rab, günahlarımızı bağışla. Ey Efendi, suçlarımızı affeyle. Ey Aziz, nazar edip zayıflıklarımıza şifâ ver, senin ismin hürmetine.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς…

Ey göklerde olan Pederimiz… [bakınız 22. sayfa]

Yan Makamda.

Θεοτόκε παρθένε…

Ey Vâlidetullah Bâkire, selâm sana lütuf bulan Meryem, Rab seninledir.^[41] Sen kadınlar arasında mübâreksin ve rahminin meyvesi de mübârektir,^[42] çünkü canlarımızın kurtarıcısını sen doğurdun.

Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ…

Ey Mesih’i vaftiz eyleyen,^[43] suçlarımızdan kurtulmamız için hepimizi hatırına getir, çünkü sana bizler için şefâat etme lütfu bahşedildi.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἱκετεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν, ἅγιοι Ἀπόστολοι…

Ey aziz Elçiler ve bütün Azizler, bizim tehlike ve sıkıntılardan kurtulmamız için niyaz edin, çünkü sizler Kurtarıcı Mesih nezdinde bizim harâretli şefâatçilerimizsiniz.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαγχνίαν…

Ey Vâlidetullah senin merhametine sığınırız. Sıkıntılarda olan bizlerin niyazlarını hor görme ve tehlikelerden kurtar bizi, ey (kadınlar arasında) tek pak ve tek mübârek.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (12 defa)

Παναγία Τριάς, τὸ ὁμοούσιον κράτος, ἡ ἀδιαίρετος βασιλεία…

Ey tamâmen Aziz Üçleme, bir özde olan kudret, bölünmez hükümranlık, bütün iyiliklerin sebebi, ben günahkâra da râzı olup merhamet eyle. Kalbimi sağlamlaştırıp güçlendir ve anlayış bağışlayıp bütün lekelerden temizle. Aklımı nurlandır ki, sana dâima ilâhîler sunayım, hamdedip secde edeyim ve şöyle sesleneyim, “Tek Aziz, tek Rab, İsa Mesih, Peder Allah’ın izzeti için. Âmin”.^[44]

Aziz Büyük Vasilios’un Duâsı.

Ὁ Θεὸς ὁ μέγας καὶ ὕψιστος…

Ey ölümsüzlüğe tek mâlik olup, yaklaşılamaz nurda ikamet eden, bütün cihânı hikmetle yaratan ulu ve yüceler yücesi Allah. Işığı karanlıktan ayıran,^[45] güneşi gündüze, ayı ve yıldızları da geceye hükmetmeye tâyin eyleyen,^[46] biz günahkârları bu saate kadar getirerek senin nazarında durup, akşam ibâdetimizi sana şükürle arz etmeye müstahak eyleyen, sen kendin ey şefkatli Rab, ibâdetimizi huzûruna buhur gibi çıkar ve hoş kokulu râyiha gibi kabul eyle. Bu akşam ve ardından gelecek olan gecede bize selâmet ihsan eyle ve nurun silâhlarını giydir. Gece korkusundan ve karanlıkta gezen bütün kötü nesnelerden bizi kurtar ve zayıflığımızı dinlendirmek üzere bize bağışladığın uykuyu her türlü şeytan hayâli olmaksızın ihsan eyle. Evet, ey cümle âlemin sâhibi ve iyilikler ihsan eden Efendi, bizlere bu semâvî lütfunu ihsan eyle, yataklarımızın üzerinde ezgin kalpli olarak gece vaktinde senin ismini zikredelim ve emirlerini zihnimizde tutarak aklımız nurlansın ve canımız da senin ilâhî sevincinde olarak uykudan uyanıp kalkalım ve senin sâlihliğine hamdederek bizim ve bütün halkının günahlarının affı için senin şefkatine duâlar ve niyazlar arz edelim. Halkına da Vâlidetullah’ın şefâatleriyle merhametle nazar eyle, çünkü sâlih ve şefkatli Allah’ımız sensin ve sana izzet sunarız, Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΕΥΧΑΙ ΤΡΑΠΕΖΗΣ

ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEKLERİNDE
VÂCİP OLAN DUÂLAR

Öğlen Yemeğinden Evvel Okunan Duâ

Yemekten evvel sofranın üzerinde olan nîmetleri sana ihsan eyleyen Allah’a şükrederek îtikatle Ἅγιος ὁ Θεός… Aziz Allah… Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Παναγία Τριάς… Ey tamâmen Aziz Üçleme… Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa) Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς… Ey göklerde olan Pederimiz… duâlarını okuduktan sonra:

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Eğer Rûhânî varsa:

Χριστὲ ὁ Θεός, εὐλόγησον τὴν βρῶσιν καὶ τὴν πόσιν…

Ey Mesih Allah, kullarının yiyeceğini ve içeceğini mübârek kıl, çünkü sen her zaman azizsin, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Eğer Rûhânî yoksa:

Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Öğlen Yemeğinden sonra ayağa kalkarak şükretmek üzere şunları söyle:

Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ ἐλεῶν καὶ τρέφων ἡμᾶς…

Gençliğimizden beri bizlere merhamet eden ve bizleri besleyen Allah mübârektir. Her bedene (canlı varlığa) gıdâsını bahşeden, kalplerimizi sevinç ve ferahlıkla doldur ki, dâima, her şeye kâfi ölçüde sâhip olarak Rab’bimiz İsa Mesih’in inâyetiyle her iyi işi tatbik etmekte gelişelim.^[47] O’nunla ve Aziz Ruh’la birlikte sana ebediyen izzet, kudret, hürmet ve secde vâciptir. Âmin.

Δόξα σοι, Κύριε· δόξα σοι, Ἅγιε· δόξα σοι, Βασιλεῦ…

Ferahlamamız için bizlere yiyecekler bahşettiğin için hamdolsun sana ya Rab, hamdolsun sana ey Aziz, hamdolsun sana ey Kral. Huzûrunda herkese amellerine göre karşılık vereceğin zaman sana hoş görünüp utanmamamız için bizi Aziz Ruh’la doldur. Tamâmen lekesiz Vâliden ve bütün Azizlerinin şefâatleriyle Rab İsa Mesih Allah’ımız, bize merhamet eyle. Âmin.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Akşam Yemeğinden Evvel Okunan Duâ

Ψαλμὸς ΚΑ΄ (21, 27). Φάγονται πένητες…

Mezmur 22:26.

Fakirler yiyecek ve doyacak, Rab’bi arayanlar O’na övgüler sunacak ve yürekleri ebetler ebedince yaşayacak.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Eğer Rûhânî varsa:

Χριστὲ ὁ Θεός, εὐλόγησον τὴν βρῶσιν καὶ τὴν πόσιν…

Ey Mesih Allah, kullarının yiyeceğini ve içeceğini mübârek kıl, çünkü sen her zaman azizsin, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Eğer Rûhânî yoksa:

Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Akşam Yemeğinden sonra ayağa kalkarak şükretmek üzere şunları söyle:

Ψαλμὸς ϟA΄ (91, 5). Εὔφρανας ἡμᾶς, Κύριε, ἐν τοῖς ποιήμασί σου…

Mezmur 92:4.

Ya Rab, mahlûkatınla bizleri ferahlattın ve ellerinin eserleriyle sevindirdin.

Ψαλμὸς Δ΄ (4, 7-9). Ἐσημειώθη ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου…

Mezmur 4:6-8.

Ya Rab, yüzünün nuru üzerimizde belirdi, kalbimize ferahlık verdin. Buğday, şarap ve zeytinyağı mahsulleri senin bereketinle artıp çoğaldılar. (Bunun için) Selâmetle yatıp uyuyacağız, çünkü yalnız sen ya Rab, bizleri ümitle ikamet ettirdin.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Eğer Rûhânî varsa:

Χριστὲ ὁ Θεός, εὐλόγησον τὰ περισσεύματα τῆς τραπέζης…

Ey Mesih Allah, bu sofra artıklarını mübârek kıl, onları bu evde ve bütün cihânda çoğalt, çünkü sen her zaman mübâreksin, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Eğer Rûhânî yoksa:

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟΥ

AKŞAM YEMEĞİNDEN SONRA
OKUNAN DUÂ

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (12 defa)

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Ψαλμὸς Ν´ (50). Ἐλέησόν με ὁ Θεός…

Mezmur 51.

Ey Allah, ulu merhametine göre bana merhamet eyle ve acımalarının çokluğuna göre suçumu sil. … [bakınız 27. sayfa]

Ψαλμὸς ΞΘ´ (69). Ὁ Θεός, εἰς τὴν βοήθειάν μου πρόσχες…

Mezmur 70.

Ey Allah, imdâdıma nazar et, ya Rab, yardımıma yetiş.

Canımı arayanlar (almaya çalışanlar) rezil olup utansınlar.

Kötülüğümü isteyenler de utanç içinde geri dönsünler.

Utanç içinde derhal geri dönsünler bana “âferin, âferin” diyenler.

Sende neşe ve ferahlık bulsunlar bütün seni arayanlar, ey Allah! “Rab yüceltilsin” desinler dâima, senin kurtarışını sevenler.

Bense fakir ve mazlûmum. Ey Allah, bana yardım et.

Yardımcım ve kurtarıcım sensin. Ya Rab, geç kalma!

Ψαλμὸς ΡΜΒ´ (142). Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου…

Mezmur 143.

Ya Rab, duâmı kabul eyle, hakîkatinle niyâzıma kulak ver ve adâletinle beni işit.

Kulunla yargıya girişme, çünkü yaşayan hiç kimse senin huzûrunda aklanamaz.

Çünkü düşman canımı kovaladı, ömrümü yere tahkir etti.

Çoktan ölmüş olanlar gibi, beni karanlıklarda oturttu. Ve (bundan dolayı) ruhum içimde tedirgin oldu, kalbim de içimde muztarip oldu.

Eski günleri hatırladım, senin bütün yaptıklarını mütâlaa ettim, ellerinin amellerini tefekkür ettim.

Ellerimi sana uzattım, canım sana susamış kuru toprak gibi olmuştur.

Ya Rab, beni çabuk işit, ruhum tükeniyor.

Çevirme benden yüzünü, yoksa çukura (mezara) inenlere (ölülere) dönerim.

Sabahleyin işittir (hissettir) bana merhametini, çünkü sana ümit ettim.

Ya Rab, gideceğim yolu bildir bana, çünkü sana yükselttim (teslim ettim) canımı.

Ya Rab, kurtar beni düşmanlarımdan, çünkü ben sana sığındım. İrâdeni yerine getirmeyi öğret bana, çünkü benim Allah’ım sensin.

Senin sâlih Ruhun beni doğru yola kılavuzlasın. Ya Rab, ismin hürmetine bana hayat vereceksin.

Adâletinle canımı sıkıntıdan çıkaracaksın ve merhametinle düşmanlarımı helâk edeceksin.

Ve canıma sıkıntı verenlerin hepsini yok edeceksin, çünkü ben senin kulunum.

Δοξολογία.

İzzet Duâsı.

Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ…

Εn yücelerde Allah’a izzet, ve yeryüzünde selâmet, insanlar arasında hoşnutluk.^[48]

Sana ilâhîler sunar, seni takdis eder, sana secde eder, sana hamdeder ve muazzam izzetin için sana şükrederiz.

Ya Rab Kral, semâvî Allah, her şeye hükmeden Peder, ya Rab, biricik Oğul İsa Mesih ve Aziz Ruh.

Ya Rab Allah, Allah’ın kuzusu, Peder’in Oğlu, dünyanın günahını kaldıran,^[49] bizlere merhamet eyle, ey dünyanın günahlarını kaldıran.

Peder’in sağ tarafında oturan, niyâzımızı kabul eyle ve bize merhamet eyle.

Çünkü Peder’in izzetinde olan tek Aziz, tek Rab İsa Mesih sensin. Âmin.

Her akşam seni takdis edip, ismine ebetler ebedince övgüler sunacağım.

Ya Rab, sen bizlere nesilden nesile sığınak oldun. Ben dedim ki, ya Rab, bana merhamet eyle ve canıma şifâ ver, çünkü sana karşı günah işledim.

Ya Rab, sana sığındım, bana irâdeni yerine getirmeyi öğret, çünkü benim Allah’ım sensin.

Çünkü sendedir hayatın pınarı, nuru senin nurunla göreceğiz.

Seni tanıyanlara merhametini ihsan etmeye devam et.

Ya Rab, bu gece bizi günahsız muhâfaza olunmaya müstahak eyle.

Mübâreksin, ya Rab, atalarımızın Allah’ı ve ismin ebetler ebedince övgülerle hamdedilmeye lâyıktır. Âmin.

Ya Rab, senden ümit ettiğimiz gibi merhametin bize keşke ihsan edilse.

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Mübâreksin, ey Efendi, buyruklarını aklıma yerleştir.

Mübâreksin, ey Aziz, beni buyruklarınla nurlandır.

Ya Rab, senin merhametin ebedîdir, ellerinin amellerini reddetme.

Sana övgü vâciptir, sana ilâhî müstahaktır, sana izzet lâyıktır, Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Îman İkrârı.

Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν…

Îman ederim bir Allah’a, her şeye kadir olan Peder’e, göğün ve yerin, bütün görünen ve görünmeyenlerin yaradanına. … [bakınız 29. sayfa].

Ἄξιόν ἐστιν…

Dâima mübârek, tamâmen lekesiz ve Allah’ımızın Vâlidesi olan, sen Vâlidetullah’ı mübârek saymak gerçekten lâyıktır.

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Makamda.

Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν…

Ey atalarımızın Allah’ı, sen ki merhametine göre dâima bizimle berâbersin, merhametini bizden eksik etmeyip onların şefâatiyle ömrümüzü selâmetle idâre et.

Τῶν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ μαρτύρων σου…

Ey Mesih Allah’ımız, senin Kilisen bütün dünyadaki şehitlerinin kanlarını erguvanî ve ince keten bir giysi gibi giyinerek onların vâsıtasıyla sana seslenir, “Halkına merhametini gönder, cemâatine selâmeti bahşet ve canlarımıza ulu merhametini bağışla”.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

(Vefât edenlere mahsus).

Μετὰ τῶν Ἁγίων ἀνάπαυσον…

Ey Mesih, kullarının canlarını Azizlerle birlikte, ağrı, keder ve iniltinin olmadığı, tükenmez hayatın bulunduğu mahalde rahat ettir.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τῇ πρεσβείᾳ Κύριε…

Ya Rab, bütün Azizlerin ve Vâlidetullah’ın şefâatiyle kendi selâmetini^[50] bize ver ve tek merhametli olduğundan bize merhamet eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ὁ ἐν παντὶ καιρῷ…

Her vakitte ve her saatte, gökte ve yerde secde olunan ve yüceltilen… [bakınız 30. sayfa]

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Ziyâde Azîze Vâlidetullah’a Mahsus Duâ.

Ἄσπιλε, ἀμόλυντε, ἄφθορε…

Ey lekesiz, kir bilmeyen, bozulmayan, temiz, pak, Bâkire, Gelinullah^[51] Hanımefendi. Mûcizevî doğumunla Allah’ın Kelâmı’nı insanlarla birleştiren ve soyumuzun reddolunmuş tabiatını semâvîlerle bir araya getiren, ümitsizlerin tek ümîdi ve kendilerine karşı savaş edilenlerin imdâdı, sana sığınanların hazır yardımcısı ve bütün Hristiyanların sığınağı sensin. Günahkâr ve iğrenç olan, kötü fikirler, sözler ve amellerle bütünüyle kendini yararsız kılan, ihmâli yüzünden ömrün zevk u safâlarına kendi irâdesiyle köle olan benden tiksinme. Fakat sen, şefkatli Allah’ın Vâlidesi olduğun için, ben günahkâr ve sefihe kendi şefkatinle merhamet edip, sana kirli dudaklarımdan arz ettiğim niyâzı kabul et ve Oğlun olan Efendimiz ve Rabbimiz’e, Vâlidelik cesâretini kullanarak, benim için şefâat eyle ki, bana da kendi sâlihliğinin şefkatli bağrını açsın, sayısız günahlarımı görmezlikten gelerek beni tövbekârlığa döndürsün ve kendi emirlerini yerine getirmeme nâil etsin. Merhametli, insaflı ve iyiliksever olduğun için dâima yanımda hazır bulunarak, bu dünyadayken harâretli koruman ve yardımınla beni düşmanların (kötü ruhların) hücumlarından esirgeyip kurtuluş yoluna kılavuzla. Ve ruhumu teslim edeceğim zaman, sefil canımı koruyarak, kötü ruhların karanlık yüzlerini canımın karşışından uzaklaştır. O korkunç mahşer gününde de beni ebedî azaptan kurtar ve Oğlun olan Allah’ımızın tâbir edilemeyen izzetinin mîrasçısı eyle. Κeşke o izzete nâil olsam, ey ziyâde Azîze Vâlidetullah Hanımefendim, senin şefâatin ve gayretinle, ve senin biricik Oğlun olan Rab Allah’ımız ve Kurtarıcımız İsa Mesih’in lütfu ve şefkatiyle. O’na ki her türlü izzet, hürmet ve secde vâciptir, ezelî Pederiyle ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhuyla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

İsa Mesih Efendimiz’e Mahsus Duâ.

Καὶ δὸς ἡμῖν, Δέσποτα…

Ey Efendi, uyumaya giden bizlere beden ve can rahatlığı ihsan eyle, günahın karanlık uykusundan ve gecenin her türlü karanlık ve kötü safâsından bizleri esirge. Günah şehvetlerinin hücumlarını durdur, kötünün (şeytanın) hîlekârlıkla üzerimize attığı ateşli okları söndürüp bedenimizin isyanlarını teskin eyle ve bizim her türlü dünyevî ve maddî düşünce tarzımızı uyuştur. Ey Allah, bizlere uyanık akıl, dürüst fikir, ayık yürek ve her şeytânî hayalden kurtulmuş olan hafif uykuyu bağışla. İbâdet vaktinde bizi emirlerine bağlı olarak uyandırıp kaldır ki, senin hükümlerini başka düşüncelere dalmadan düşünüp aklımızda tutalım. Bütün gece boyunca sana hamdetmeyi bize bağışla ki, tamâmen hürmetli ve ziyâde azametli olan ismine ilâhîler sunalım, takdis edelim ve şükredelim, Peder’in ve Oğul’un ve Aziz Ruh’un, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ὑπερένδοξε ἀειπάρθενε…

Ey ziyâde izzetli, dâima bâkire kalan mübârek Vâlidetullah, duâmızı Oğlun olan Allah’ımıza arz ederek, senin şefâatinle canlarımızı kurtarmasını talep eyle.

Ἡ ἐλπίς μου ὁ Πατήρ…

Peder ümîdim, Oğul sığınağım, Aziz Ruh da siperimdir. Ey Aziz Üçleme, sana hamdolsun.

Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου…

Bütün ümîdimi sana teslim ederim, ey Allah’ın Vâlidesi, beni siperin altında muhâfaza et.

İnsan ömrünün bekçisi olan Aziz Meleğe arz olunan duâ.

Ἅγιε Ἄγγελε…

Ey sefil canımın ve zavallı ömrümün nâzırı olan Aziz Melek, ben günahkârı terk eyleme ve nefsime mağlûp olduğum için benden uzak durma. Kötü şeytanın, fânî bedenime zulmetmesiyle beni hükmü altına almasına fırsat verme, ve zayıf ve bîçâre elimden tutarak beni kurtuluş yoluna kılavuzla. Evet, ey sefil canımın ve bedenimin bekçisi ve koruyucusu olan Allah’ın Aziz Meleği, bütün ömrümün günlerinde ve bugünde dahi işlediğim günahlarla seni üzdümse, tamâmını bana affeyle. Bu gecenin vaktinde de beni muhâfaza edip, düşmanın (şeytanın) her türlü eziyetinden koru ki, yine bir günaha düşerek Allah’ın gazabını üzerime çekmeyeyim. Ve benim için Rab’be şefâat eyle ki, beni kendi korkusuyla kuvvetlendirsin ve beni kendi sâlihliğine lâyık olan kulu eylesin. Âmin.

Daha sonra herkes için, bilhassa bizi incitenler ve düşmanlarımız için duâ etmek farzımız ve ayrıca borcumuz olduğu için,^[52] böyle duâ ederiz:

Τοῖς μισοῦσι καὶ ἀδικοῦσιν ἡμᾶς συγχώρησον Κύριε…

Ya Rab, bizden nefret edip bize haksızlık edenleri affeyle, bize iyilik edenlere de iyilik eyle. Kardeşlerimizin ve yakınlarımızın kurtuluş dileklerini kabul eyle ve onlara ebedî hayatı bağışla. Hastalıkta olanlara nazar eyle ve onlara şifâ ihsan eyle. Denizde olanlara kumanda et, yolculukta olanlarla yoldaş ol. Bize hizmet ve merhamet edenlerin günahlarının affını bahşet. Biz lâyıksızlara, kendileri için duâ etmemizi tembih edenlere ulu merhametine göre af ve merhamet eyle. Ya Rab, geçmişte vefât etmiş olan bütün Pederlerimizi ve kardeşlerimizi hatırına getir. Onları senin yüzünün nurunun nezâret ettiği yerde rahat ettir. Ya Rab, esir olan kardeşlerimizi hatırına getir ve onları her türlü felâketten kurtar. Ya Rab, aziz Kiliselerinde mahsul veren, hayır ameller işleyen kullarını hatırla, kurtuluş taleplerini kabul eyle ve onlara ebedî hayatı bağışla. Ya Rab, biz hakir, günahkâr ve lâyıksız kullarını da hatırla, senin bilginin nuruyla akıllarımızı nurlandır ve emirlerinin yoluna bizi kılavuzla. Tamâmen lekesiz Vâliden Efendimiz, dâima bâkire kalan Vâlidetullah Meryem’in ve bütün Azizlerinin şefâatleriyle, çünkü sen bütün ebetler ebedince mübâreksin. Âmin.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ
ΗΜΕΡΟΝΥΚΤΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

MUKADDES PASKALYA HAFTASININ
GECE VE GÜNDÜZ VAKİTLERİNE MAHSUS
DİRİLİŞ DUÂLARI

Mukaddes Paskalya Haftası müddetince, yâni Aziz ve Büyük Paskalya Pazarı’ndan Cumartesi günü öğle vaktine kadar, Saatlerde Okunan Duâlar’ın, Akşam Yemeğinden Sonra Okunan Duâ’nın ve Gece Yarısı Duâsı’nın yerine yalnız aşağıdaki Diriliş Duâları okunur.

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

Mesih ölülerden dirildi, ölümle ölümü tepeleyerek, mezarlarda olanlara hayat bağışladı. (3 defa)

Ἀνάστασιν Χριστοῦ…

Mesih’in dirilişini görerek, tek günahsız olan Aziz Rab İsa’ya secde edelim. Ey Mesih, Haç’ına secde edip aziz dirilişine ilâhîler okuyarak hamdederiz, çünkü sensin bizim Allah’ımız, senden başkasını bilmeyiz, senin ismini isimlendiririz (çağırırız). Gelin, cümle müminler, Mesih’in aziz dirilişine secde edelim, çünkü işte Haç vâsıtasıyla bütün dünyaya sevinç geldi. Rab’bi dâima takdis ederek O’nun dirilişine ilâhîler okuruz. Çünkü bizim uğrumuza Haç’a katlanarak ölümle (ölümüyle) ölümü helâk etti. (3 defa)

Προλαβοῦσαι τὸν ὄρθρον…

(Mecdelli) Meryem’in maiyetinde olan kadınlar seher vaktinden evvel mezara gelip, üzerinden taşı yuvarlanmış bulduklarında Meleğin onlara böyle seslendiğini işittiler, “Εbedî nur içinde olanı niçin bir insan gibi ölüler arasında ararsınız? Mezardaki kefenlere bakın ve derhal gidip dünyaya vâzedin, Rab ölümü öldürerek kendisi ölülerden dirildi, çünkü insan soyunu kurtaran Allah’ın Oğlu’dur”.

Εἰ καὶ ἐν τάφῳ…

Ey ölümsüz Mesih Allah, mezara indiğin halde, ölüler diyârının kuvvetini feshedip galip gelerek ölülerden dirildin ve güzel kokulu yağı taşıyan kadınlara “size selâm” diyerek,^[53] Elçilerine de selâmet^[54] bağışladın. Ey (günahlarından dolayı) düşmüş olanlara dirilişi bahşeden.

Ἐν τάφῳ σωματικῶς…

Ey kelimelerle tâbir olunamayan Mesih, mezarda bedenle (insan olarak), ölüler diyârında canla Allah olarak, Cennet’te haydutla ve tahtta Peder ve Aziz Ruh’la (birlikte olup her yerde) hazır bulunarak her şeyi yapar ve tamamlarsın.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ὡς ζωηφόρος…

Ey Mesih, dirilişimizin pınarı olan mezarın, hayat bahşedici olup, gerçekten Cennet’ten daha güzel, her kral odasından daha parlak olmuştur.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὸ τοῦ Ὑψίστου…

Selâm sana, ey Yüceler Yücesi’nin (Allah’ın) takdis ettiği mukaddes mesken. Zîra ey tamâmen lekesiz Hanımefendi, sen kadınlar arasında mübâreksin diye seslenenlere, ey Vâlidetullah, senin vâsıtanla sevinç bahşolunmuştur.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν τιμιωτέραν…

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

Yukarda zikrolunan Diriliş Duâları, Saatlerde Okunan Duâlar, Akşam Yemeğinden Sonra Okunan Duâ ve Gece Yarısı Duâsı’nın yerine 3 defa okunur. Akşam Yemeğinden Sonra Okunan Duâ’ya da, aşağıdaki Aziz Büyük Vasilios’un Duâsı ilâve edilir.

Εὐλογητὸς εἶ Δέσποτα Παντοκράτορ…

Ey gündüzü güneşin ışığıyla nurlandırıp, geceyi de ateşin ziyâlarıyla parlatan ve bizleri gündüzün uzun vaktini geçirip gecenin başlangıcına yetişmeye müstahak eyleyen, her şeye hükmeden Efendi, sen mübâreksin. Bizim ve bütün halkının niyâzını işit ve isteyerek, istemeyerek işlediğimiz günahlarımızı affeyle. Akşam duâlarımızı kabul ederek merhametinin ve acımalarının çokluğunu kendi mîrasına (halkına) gönder. Aziz Meleklerinle etrâfımıza hisar çek. Bizi adâletinin silâhlarıyla silâhlandır. Hakîkatinle etrâfımızı kuşat. Kuvvetinle bizi muhâfaza eyle, düşmanın (şeytanın) her türlü hîlesinden ve üzerimize gelen her türlü felâketten bizi kurtar. Bu akşamı, gelen geceyle ve bütün ömrümüzün günleriyle, eksiksiz, aziz, selâmet içinde, günahsız, rencîdesiz ve vesvesesiz eyle. Azîze Vâlidetullah’ın ve çağlardan beri sana makbul olan bütün Azizlerin şefâatleriyle. Âmin.

Mukaddes Paskalya Haftası müstakil bir yortu günü sayıldığından her yiyeceğe izin vardır.

Εὐχαὶ κατὰ τὸ μέτρον τῶν 24 ὡρῶν
τοῦ νυχθημέρου
ἐπιγραφόμεναι Ἰωάννῃ τῷ Χρυσοστόμῳ

Aziz İoannis Hrisostomos’un Gündüz ve Gecenin 24 Saati Zarfında Okunan Duâları

Κύριε, μὴ στερήσῃς με τῶν ἐπουρανίων σου καὶ αἰωνίων ἀγαθῶν

Ya Rab, beni semâvî ve ebedî nîmetlerinden mahrum etme.

Κύριε, λύτρωσαί με τῶν αἰωνίων κολάσεων.

Ya Rab, beni ebedî işkencelerden kurtar.

Κύριε, εἴτε λόγῳ εἴτε ἔργῳ εἴτε κατὰ νοῦν καὶ διάνοιαν ἥμαρτον, συγχώρησόν μοι.

Ya Rab, eğer söz, amel, fikir ve niyetle günah işledimse affeyle.

Κύριε, λύτρωσαί με ἀπὸ πάσης ἀνάγκης καὶ ἀγνοίας καὶ λήθης καὶ ῥαθυμίας καὶ τῆς λιθώδους ἀναισθησίας.

Ya Rab, beni her türlü darlık, cehâlet, unutkanlık, tembellik ve taş sertliğindeki hissizlikten kurtar.

Κύριε, λύτρωσαί με ἀπὸ παντὸς πειρασμοῦ καὶ ἐγκαταλείψεως.

Ya Rab, beni her türlü ayartılmadan ve terk edilmekten kurtar.

Κύριε, φώτισον τὴν καρδίαν μου, ἣν ἐσκότισεν ἡ πονηρὰ ἐπιθυμία.

Ya Rab, kötü arzunun kararttığı kalbimi nurlandır.

Κύριε, ἐγὼ μὲν ὡς ἄνθρωπος ἁμαρτάνω, σὺ δὲ ὡς Θεὸς ἐλέησόν με.

Ya Rab, ben insan olduğum için günah işliyorum, ancak sen Allah olduğun için bana merhamet eyle.

Κύριε, ἴδε τὴν ἀσθένειαν τῆς ψυχῆς μου, καὶ πέμψον τὴν χάριν σου εἰς βοήθειάν μου, ἵνα ἐν ἐμοὶ δοξασθῇ τὸ ὄνομά σου τὸ ἅγιον.

Ya Rab, canımın zayıflığına bak ve imdâdıma lütfunu ihsan eyle ki, senin aziz ismin bende yüceltilsin.

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἔγγραψον τὸ ὄνομα τοῦ δούλου σου ἐν βίβλῳ ζωῆς, χαριζόμενός μοι καὶ τέλος ἀγαθόν.

Ya Rab İsa Mesih, kulunun ismini hayat defterine kaydet ve bana hayırlı âkıbet bağışla.

Κύριε, ὁ Θεός μου, οὐκ ἐποίησα οὐδὲν ἀγαθόν, ἀλλ’ ἀρξαίμην ποτὲ τῇ εὐσπλαγχνίᾳ σου.

Ya Rab Allah’ım, ben hiç iyilik etmedim, ancak şefkatin sâyesinde keşke iyilik yapmaya başlasam.

Κύριε, βρέξον εἰς τὴν καρδίαν μου τὴν δρόσον τῆς χάριτός σου.

Ya Rab, kalbime lütfunun serinliğini yağdır.

Κύριε, ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, μνήσθητί μου τοῦ ἁμαρτωλοῦ, τοῦ αἰσχροῦ, τοῦ πονηροῦ καὶ βεβήλου κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου.

Ya Rab, gökyüzünün ve yeryüzünün Allah’ı, hükümranlığına geldiğin zaman, ulu merhametine göre ben günahkâr, temiz olmayan, kötü ve iğrenç kulunu hatırına getir.

Κύριε, ἐν τῇ μετανοίᾳ με παράλαβε καὶ μὴ ἐγκαταλίπῃς με.

Ya Rab, tövbe yolundayken ruhumu al ve beni terk etme.

Κύριε, μὴ εἰσενέγκῃς με εἰς πειρασμόν.

Ya Rab, beni ayartılmaya düşürme.

Κύριε, δός μοι ἔννοιαν ἀγαθήν.

Ya Rab, bana doğru niyet ver.

Κύριε, δός μοι δάκρυον καὶ μνήμην θανάτου καὶ κατάνυξιν.

Ya Rab, ölümü fikrimden çıkarmamamı ihsan eyle ve bana gözyaşı ile kalbe ezginlik alışkanlığı bağışla.

Κύριε, δός μοι τῶν λογισμῶν μου ἐξαγόρευσιν.

Ya Rab, bana kötü fikirlerimi îtiraf etme (kabiliyetini) bağışla.

Κύριε, δός μοι ταπείνωσιν, ἐκκοπὴν θελήματος καὶ ὑπακοήν.

Ya Rab, bana alçak gönüllülük, kendi isteğimden vazgeçme (gücü) ve itâat etme (ruhu) ver.

Κύριε, δός μοι ὑπομονήν, μακροθυμίαν καὶ πραότητα.

Ya Rab, bana sabır, tahammül ve mülâyimlik bağışla.

Κύριε, ἐμφύτευσον ἐν ἐμοὶ τὴν ῥίζαν τῶν ἀγαθῶν, τὸν φόβον σου.

Ya Rab, iyiliklerin kökü olan sana karşı (ilâhî) korkuyu içime yerleştir.

Κύριε, ἀξίωσόν με ἀγαπᾶν σε ἐξ ὅλης μου τῆς ψυχῆς, καὶ τῆς διανοίας, καὶ τῆς καρδίας, καὶ τηρεῖν ἐν πᾶσι τὸ θέλημά σου.

Ya Rab, beni cân u gönülden, bütün fikrimden ve derûnî yürekten seni sevmeye ve her şeyde senin irâdeni tutmaya lâyık eyle.

Κύριε, σκέπασόν με ἀπό τε ἀνθρώπων πονηρῶν, καὶ δαιμόνων καὶ παθῶν, καὶ ἀπὸ παντὸς μὴ προσήκοντος πράγματος.

Ya Rab, beni kötü insanlardan, kötü ruhlardan, tutkulardan ve her türlü câiz olmayan şeyden muhâfaza eyle.

Κύριε, ὡς κελεύεις· Κύριε, ὡς γινώσκεις· Κύριε, ὡς βούλει, γενηθήτω τὸ θέλημά σου ἐν ἐμοί.

Ya Rab, emrine göre, ya Rab, bildiğine göre, ya Rab, irâdene göre, istediğin benim tarafımdan tatbik edilsin.

Κύριε, τὸ σὸν θέλημα γενέσθω καὶ μὴ τὸ ἐμόν. Πρεσβείαις καὶ ἱκεσίαις τῆς Παναγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων σου, ὅτι εὐλογητὸς εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

Ya Rab, senin irâden olsun benimkisi değil, tamâmen Azîze Vâlidetullah’ın ve bütün Azizlerinin şefâati ve ricâ minnetleriyle, çünkü mübâreksin ebetler ebedince. Âmin.

DUÂ İHTİYACI

Aziz İoannis Hrisostomos’un Duâya Dâir 1. Nutku’ndan.

Ağaçların suya duydukları ihtiyaçtan daha fazla, bütün insanların duâya ihtiyaçları vardır. Çünkü ağaçlar kökleri vâsıtasıyla suya doymazlarsa mahsullerini üretemedikleri gibi, bizler de duâlarla sulanmazsak îmanın kıymetli mahsullerini üretemeyiz. Onun için yataktan kalktığımızda dâima güneşi Allah’a ibâdetle karşılamalıyız. Sofraya yemek için oturduğumuzda da, uyuyacağımız zaman da, daha ziyâde saat başı Allah’a bir duâ sunarak, bu şekilde duâ vâsıtasıyla güne denk bir yol kat edelim.

ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΟΝΥΚΤΙΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ

GÜNDÜZ VE GECE VAKİTLERİNİN İBÂDETİNİN SONU

ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

AZİZ İOANNİS HRİSOSTOMOS’UN DUÂSI

(Paskalya-Diriliş Âyini’nde okunur)

Εἴ τις εὐσεβὴς καὶ φιλόθεος…

Her kim dindar ve Allah’ı seven ise, bu iyi ve parlak şenlikten hissedar olsun. Her kim minnettar kul ise, Rab’binin sevincine sevinerek katılsın. Her kim oruç tutup yoruldu ise, şimdi mükâfatına nâil olsun. Her kim birinci saatten^[55] çalıştı ise, bugün hak ettiği alacağını alsın. Her kim üçüncü saatten sonra geldi ise, teşekkürle yortuyu kutlasın. Her kim altıncı saatten sonra yetişti ise, şüphe etmesin, çünkü hiçbir zarar görmeyecek. Her kim dokuzuncu saatte geç kaldı ise, tereddüt etmeyip yaklaşsın. Her kim ancak on birinci saatte yetişebildi ise, geç kaldığı için korkmasın, zîra Efendimiz sahâbetlidir, en son geleni de en evvel gelen gibi kabul eder. On birinci saatte geleni de, birinci saatten beri çalışan gibi rahat ettirir. Geç gelene acıyıp merhamet eder, birinciyi taltif eder. Birine hakkını verip, diğerini bağışlar. Amelleri kabul eder, iyi niyeti sever. İyi ameli şereflendirir, iyi maksadı metheder.

İmdi hepiniz Rab’bimizin sevincine katılınız, birinciler de ikinciler de karşılığı alınız. Zenginler ile fakirler, birbirinizle coşunuz. Gayretliler ile tembeller, bugüne hürmet ediniz. Oruç tutanlar da tutmayanlar da, bugün ferahlayınız. Sofra doludur,^[56] hepiniz safâ ediniz. Dana büyüktür, hiç kimse aç gitmesin. Hepiniz îmanın dâvetine hissedar olunuz. Hepiniz sâlihliğin ganîliğine nâil olunuz. Hiç kimse fakirliğine acınmasın, çünkü umûmî hükümranlık göründü. Hiç kimse suçlarına figan etmesin, çünkü mezardan af doğdu. Hiç kimse ölümden korkmasın, çünkü Kurtarıcı’nın ölümü bizleri kurtardı. Ölüm tarafından zaptolunan, ölümü yendi. Ölüler diyârına inen, ölüler diyârını çıplak (mağlup) etti. O’nun (Mesih’in) bedenini tattığında, onu (ölüler diyârını) acılandırdı.

Yeşaya bunu da evvelden görerek söylemişti, “Ölüler diyârı acılandı, sana aşağıda rastladığında”.^[57] Acılandı, çünkü hükümsüz kılındı. Acılandı, çünkü rezil oldu. Acılandı, çünkü öldü. Acılandı, çünkü hâkimiyetinden azledildi. Acılandı, çünkü bağlandı. İnsan bedenini aldı ve Allah’a rastladı. Yeryüzünü aldı ve gökyüzüne rastladı. Gördüğünü aldı, lâkin görmediği yerden düştü. Ey ölüm, dikenin nerede? Ey ölüler diyârı, zaferin nerede?^[58] Mesih dirildi, sen alt oldun, yenildin. Mesih dirildi, kötü ruhlar düştüler. Mesih dirildi, Melekler sevinirler. Mesih dirildi, hayat hüküm sürer. Mesih dirildi, mezarda hiçbir ölü kalmayacak, çünkü Mesih, ölmüş olanların ilk örneği olarak ölümden dirilmiştir.^[59] O’na ki izzet ve kudret ebetler ebedincedir. Âmin.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ
ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΗΧΩΝ
ΣΥΝ ΤΟΙΣ ΘΕΟΤΟΚΙΟΙΣ ΑΥΤΩΝ

SEKİZ MAKAMIN DİRİLİŞ İLÂHÎLERİ (APOLİTİKİONLARI)^[60] VE
VÂLİDETULLAHNÂMELERİ (THEOTOKİONLARI)^[61]

İsa Mesih’in ölülerden dirilişinin anıldığı Pazar günlerine (Cumartesi günü akşam ve Pazar günü sabah) mahsus.

Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Τοῦ λίθου σφραγισθέντος…

Mezarının taşı Yahûdiler tarafından mühürlenmişken ve (mezardaki) mukaddes bedenin askerler tarafından korunuyorken, dünyaya hayat bağışlayarak üçüncü gün dirildin, ey Kurtarıcı. Bundan ötürü, ey hayat veren, semâvî Kuvvetler sana, “Dirilişine hamdolsun ey Mesih, hükümranlığına hamdolsun, (kurtuluşumuz için yaptığın) tasarına da hamdolsun, ey tek insansever” diye haykırdılar.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου σοι…

Cebrâil’in sen Bâkire’ye “Selâm” deyişiyle ve sesinin duyulmasıyla herkesin Efendisi senin içinde beden alıyordu, sen ki âdil Dâvut’un dediği gibi mukaddes sandıksın,^[62] Yaratıcı’nı (karnında) taşıyarak göklerden daha yüce kılındın. Senin içinde yaşayana hamdolsun, senden (dünyaya) gelene hamdolsun, senin doğumunla bizleri azat edene hamdolsun.

Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον…

Ölüme doğru indiğin zaman, sen ki ölümsüz olan hayatsın, ölüler diyârını ulûhiyetinin şimşeğiyle öldürdün. Ve yer altından ölüleri dirilttiğinde, bütün semâvî Kuvvetler, “Hamdolsun sana, ey Allah’ımız, hayat veren Mesih” diye haykırdılar.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν, πάντα ὑπερένδοξα…

Senin bütün sırların düşünceden ve yücelikten üstündür, ey Vâlidetullah. Mühürlenmiş paklığın ve korunmuş bekâretinle, gerçek Allah’ı doğurarak, inkâr edilmeyecek şekilde vâlide olarak tanındın. O’na yalvar ki canlarımızı kurtarsın.

Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια…

Göktekiler sevinsin, yerdekiler neşelensin, çünkü Rab bâzûsuyla kudret gösterdi.^[63] Ölümle ölümü tepeledi ve ölülerden ilk dirilen oldu. Bizi ölüler diyârının dibinden kurtardı ve dünyaya ulu merhametini bahşetti.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Σὲ τὴν μεσιτεύσασαν…

Sana ilâhîler sunarız ey Vâlidetullah Bâkire, sen ki soyumuzun kurtuluşu için şefâatçi oldun. Çünkü Oğlun ve Allah’ımız olan senden aldığı bedenle Haç’ta cefâ çekmeye tenezzül etti ve insansever olarak bizleri yok olmaktan kurtardı.

Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Τὸ φαιδρὸν τῆς Ἀναστάσεως κήρυγμα…

Dirilişin mutlu haberini Melekten öğrenen, Rab’bin kadın öğrencileri, ataların (insanların Allah’tan uzaklaşması) karârını da reddederek, övünçle Elçilere duyurdular, “Artık ölüm yenildi, Mesih Allah dünyaya ulu merhametini bahşederek dirildi”.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Τὸ ἀπ’ αἰῶνος ἀπόκρυφον…

Ezelden beri gizli olup, Meleklerden de bilinmeyen sır, yeryüzünde senin vâsıtanla göründü ey Vâlidetullah. Allah, karışmayan (insânî ve ilâhî tabiatın karışmadığı) birleşimde beden aldı. Bizler için irâdesiyle Haç’a gerilmeye tenezzül etti, ve onunla (Haç’la) ilk yaratılmışı (Âdem’i) diriltip canlarımızı ölümden kurtardı.

Yan Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Τὸν συνάναρχον Λόγον Πατρὶ καὶ Πνεύματι…

Peder ve Aziz Ruhla birlikte ezelî olan Kelâm’a, Bâkire’den kurtuluşumuz için doğana, ilâhîler sunalım ey müminler ve O’na secde edelim. Çünkü râzı olup bedende (insan olarak) Haç’a gerildi ve ölüme katlandı, izzetli dirilişiyle de ölüleri diriltti.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Χαῖρε πύλη Κυρίου ἡ ἀδιόδευτος…

Selâm, ey eşiğinden kimsenin geçmediği Rab’bin kapısı.^[64] Sevin, ey sana sığınanların kalesi ve siperi. Selâm fırtınasız liman ve nikâh tanımamış (bâkire) olan. Yaradan’ını ve Allah’ını bedende (insan olarak) doğuran. Senden doğana ilâhîler sunanlar ve O’na secde edenler için şefâat eylemekten vazgeçme.

Yan Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Ἀγγελικαὶ δυνάμεις ἐπὶ τὸ μνῆμά σου…

Mezarında Melekler belirdi ve muhafızlar ölüler gibi yere yığıldı, (Mecdelli) Meryem kabrin başında duruyordu ve mukaddes bedenini arıyordu. Ölüler diyârından ayartılmayarak onu yendin, Bâkire’ye göründün ve ona hayat bağışladın. Ölülerden dirilmiş olan Rab, sana hamdolsun.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὁ τὴν εὐλογημένην καλέσας σου Μητέρα…

Mübârek vâlideni (Başmelek Cebrâil vâsıtasıyla sana hâmile kalmaya) dâvet ettin ve hür irâdenle cefâya yürüdün, Haç’ta parladın ve Âdem’i aramayı isteyerek Meleklere şöyle dedin, “Benimle birlikte sevinin, çünkü kayıp para bulundu”.^[65] Her şeyi (kurtuluşumuz için) hikmetle tasarlayan, sana hamdolsun.

Ağır Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Κατέλυσας τῷ Σταυρῷ σου τὸν θάνατον…

Haç’ta (ölümünle) ölümü geçersiz kıldın, hayduta Cennet’i açtın, güzel kokulu yağı taşıyan kadınların mâtemini (neşeye) çevirdin, ve Elçilerine (İncil’i) vâzetmeyi buyurdun, çünkü ey Mesih Allah, dünyaya ulu merhametini dirilmenle bahşettin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὡς τῆς ἡμῶν Ἀναστάσεως θησαύρισμα…

Ey pek çok ilâhîler arz edilen (Bâkire), bizim dirilişimizin hazînesisin, sana ümit edenleri günah çukurundan ve dibinden çıkar. Çünkü sen kurtuluşu doğurarak günahtan mesul olanları kurtardın. Sen ki doğumdan önce Bâkire, doğumda Bâkire ve doğumdan sonra yine Bâkire’sin.

Yan Makamda.

Ἀπολυτίκιον.

Ἐξ ὕψους κατῆλθες ὁ εὔσπλαγχνος…

Merhametli olan sen, yücelerden indin, bizleri tutkulardan azat etmek için üç günlüğüne defnedilmeye tenezzül ettin. Ey hayatımız ve dirilişimiz olan Rab, sana hamdolsun.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὁ δι’ ἡμᾶς γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου…

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΤΟΚΙΑ
ἐν ταῖς καθημεριναῖς τῆς ἑβδομάδος ἡμέραις ψαλλόμενα, ὅτε οὐκ ἔστιν ἑορτή

Hafta İçi Yortu Olmayan Günlerde Okunan İLÂHÎLER (APOLİTİKİONLAR) VE
VÂLİDETULLAHNÂMELER
(THEOTOKİONLAR)

Pazar günü akşam ve Pazartesi günü sabah,
Meleklere Mahsus, 4. Makamda.

Τῶν οὐρανίων στρατιῶν… Ἦχος δ΄.

Ey semâvî orduların seraskerleri, şefâatinizle bizleri korumanız için sizlere biz lâyıksızlar niyaz ederiz. Huzûrunuza kapanarak, “Semâvî Kuvvetlerin serdarları olarak tehlikelerden kurtarın bizi” diye dâima haykıran bizleri, bedensiz izzetinizin kanatları gölgesinde muhâfaza edin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Τῇ ἀνατραφείσῃ ἐν τῷ ναῷ…

Mâbed’in en mukaddes yerinde^[66] yetiştirilerek, îman, hikmet ve kusursuz bâkireliği elbise misâli giymiş olana, Başmelek Cebrâil gökyüzünden müjde ve selâm getirdi, “Selâm sana ey mübârek, sevin ey şan u şöhretli, Rab seninledir”.

Pazartesi günü akşam ve Salı günü sabah,
Vaftizci Yahya Peygamber’e Mahsus, 2. Makamda.

Μνήμη δικαίου μετ’ ἐγκωμίων… Ἦχος β΄.

Âdil kişi methiyelerle anılır, ancak ey Öncü, Rab’bin şehâdeti sana kâfi gelir,^[67] çünkü Peygamberler’den daha ziyâde hürmete şayan göründün ve Ürdün Irmağı’nın kenarlarında vâzedileni vaftiz etmeye lâyık oldun. Bu sebepten, hakkaniyet uğrunda şehitlik ederek, ölüler diyârında bulunanlara da^[68] bedende görünen,^[69] dünyanın günahını kaldıran ve bize ulu merhametini ihsan eden Allah’ı sevinçle müjdeledin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Θείας γεγόναμεν…

Ey dâima bâkire kalan Vâlidetullah, senin vâsıtanla ilâhî tabiattan hissedar olduk. Çünkü bize Allah’ı insan vücûdunda doğurdun. Bu sebepten hepimiz borcumuz üzere seni îtikatla yüceltiriz.

Salı günü akşam ve Çarşamba günü sabah ile
Perşembe günü akşam ve Cuma günü sabah,
İsa Mesih’in Haç’ına Mahsus, 1. Makamda.

Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου… Ἦχος α΄.

Ya Rab, halkını kurtar ve mîrasını mübârek kıl,^[70] kralların (müminlerin) düşmanlara karşı zaferler kazanmalarını ihsan eyle ve Haç’ın vâsıtasıyla cemâatini esirge.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Οἱ τὴν σὴν προστασίαν…

Ey lekesiz Bâkire, biz korumanı kazanarak, şefâatinle felâketlerden kurtulanlar, Oğlunun Haç’ı sâyesinde dâima korunduğumuz için hepimiz borcumuz üzere seni îtikatla yüceltiriz.

Çarşamba günü akşam ve Perşembe günü sabah,
Elçilere Mahsus, 3. Makamda.

Ἀπόστολοι ἅγιοι… Ἦχος γ΄.

Ey Aziz Elçiler, canlarımıza hatâlarımızın affını ihsan buyurması için merhametli Allah’a bizim için şefâat edin.

Ve Aziz Nikolaos’a Mahsus, 4. Makamda.

Κανόνα πίστεως… Ἦχος δ΄.

Ey Başrâhip Peder Nikolaos, vakaların doğruluğu seni îmanın timsâli, yumuşak huyluluğun tasvîri ve nefse hâkim olmanın hocası olarak sürüne (müminlere) gösterdi. Bu yüzden alçak gönüllülükle yüksekleri, fakirlikle zenginliği kazandın. İmdi, (ey Aziz), canlarımızın kurtuluşu için Mesih Allah’a şefâat eyle.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Τὸν Λόγον τοῦ Πατρός…

Ey (kadınlar arasında) tek pak ve tek mübârek olan Vâlidetullah Bâkire! Peder’in Kelâmı olan Mesih Allah’ımızı senden beden almış olarak tanıdık. Bu sebepten durmaksızın ilâhîler okuyarak seni yüceltiriz.

Cuma günü akşam ve Cumartesi günü sabah,
Bütün Azizlere Mahsus, 2. Makamda.

Ἀπόστολοι, Μάρτυρες… Ἦχος β΄.

Gerektiği şekilde mücâdele ederek îmanı muhâfaza eden Elçiler, Şehitler, Peygamberler, Başrâhipler, Velîler ve Âdiller, Kurtarıcı huzûrunda cesâretiniz olduğundan, canlarımızın kurtuluşu için bu Sâlih’e şefâat eylemenizi niyaz ederiz.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Νεκρώσιμον.

Vefât edenlere mahsus.

Μνήσθητι, Κύριε, ὡς ἀγαθὸς τῶν δούλων σου…

Ya Rab, sâlih olduğun için kullarını hatırına getir ve ömürleri boyunca işledikleri günahları affet, çünkü dünyadan ayrılanlara rahatlık verebilecek senden başka günahsız kimse yokur.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Μήτηρ ἁγία…

Sözlerle tâbir olunamayan Nur’un azîze Vâlidesi, Meleklere has ilâhîlerle hürmet ederek îtikatla seni yüceltiriz.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ

İSA MESİH’İN KIYMETLİ VE ZİYÂDE MUKADDES BEDENİNDEN VE KANINDAN HİSSEDAR OLUNACAĞI ZAMAN OKUNAN DUÂLAR

Bir Hristiyanın, İsa Mesih’in kıymetli ve ziyâde mukaddes bedeninden ve kanından hissedar olacağı zaman, “Ἀπόδειπνον” Αkşam Yemeğinden Sonra okunan Duâyı “Πιστεύω” Îman İkrârı’nın tekmiline kadar (bakınız 80. ve 29. sayfalar) okuduktan sonra, dikkat, îtikat ve alçak gönüllülükle aşağıdaki duâları okuması îcab eder.

* * *

Makamda.

Ἄρτος ζωῆς, αἰωνιζούσης…

Ey merhametli Rab, mukaddes bedenin ve kıymetli kanın bana ebedî hayat ekmeği ve her türlü hastalığı defeden ilâç olsun.

Βεβηλωθείς…

Ey Mesih, ben hakir, münâsebetsiz amellerle lekelenmiş olduğum için mukaddes bedeninden ve ilâhî kanından hissedar olmaya lâyık değilim, lâkin buna beni müstahak eyle.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Γῆ ἀγαθή…

Ey mübârek Gelinullah, sen dünyanın kurtuluşu olan başağı (Mesih’i) ekilmeksizin yeşerten sâlih topraksın, ondan yiyip kurtulmaya beni müstahak eyle.

Δακρύων μοι παράσχου…

Ey Mesih, günahtan paklanmış olarak, iyi vicdan, îman ve korkuyla ilâhî hediyelerinden hissedar olmaya yaklaşabilmem için ey Efendim, bana kalbimin kirini paklayacak gözyaşları bağışla.

Εἰς ἄφεσιν…

Ey şefkatli Rab, mukaddes bedenin ve ilâhî kanın, bana günahlarımın affı, Aziz Ruh’un hissedarlığı, ebedî hayata nâil olma ve tutkulardan ve sıkıntılardan kurtulma sebebi olsun.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ζωῆς τοῦ ἄρτου…

Kendi merhametinden dolayı yücelerden inerek dünyaya yeni bir hayat veren Hayat Ekmeği’nin^[71] sofrası oldun, ey tamâmen Azîze, şimdi ben lâyıksızı da korkuyla (Allah korkusuyla) bundan hissedar olarak hayata nâil olmaya müstahak eyle.

᾿Ηθέλησας δι᾿ ἡμᾶς…

Ey çok merhametli (Mesih’im), insanları günahtan kurtarmayı murat ederek, bizim için beden giyinip koyun gibi kurban oldun, bu yüzden sana niyaz ederim, benim günahlarımı da affeyle.

Θεράπευσον τῆς ψυχῆς μου…

Ya Rab Efendi, canımın yaralarına şifâ vererek beni bütünüyle takdis et ve bu esrarlı ve ilâhî ziyâfetine hissedar olmaya ben zavallıyı da müstahak eyle.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ἱλέωσαι…

Ey Hanımefendi, o manevî inciyi^[72] kabul ederek takdis olmam için senden doğanın (Rab’bin) bana karşı merhametli olmasına vesîle ol ve senden yardım dileyen beni lekesiz ve kusursuz esirge.

Καθὼς προέφης Χριστέ…

Ey Mesih, evvelinden söyleyip vâdettiğin gibi şimdi benimle berâber ol,^[73] çünkü ben hakir kulun, senin (bu vaadine güvenerek) ilâhî bedeninden ve kanından yiyip içiyorum.

Λόγε Θεοῦ καὶ Θεέ…

Ey Allah’ın Kelâmı ve Allah, bedeninin ateşi karanlıkta olan beni nurlandırsın ve kanın da lekelenmiş canımı temizlesin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Μαρία Μήτηρ Θεοῦ…

Ey Allah’ın Vâlidesi Meryem, sen ki o hoş kokunun (Mesih’in) mukaddes meskeni oldun, senden doğanın mukaddes hediyelerine hissedar olmam için duâlarınla beni seçilmiş kap^[74] yap.

Νοῦν ψυχὴν καὶ καρδίαν…

Ey Kurtarıcı, aklımı, canımı, kalbimi ve bedenimi takdis eyle. Ey Efendi, mahkûm olmaksızın dehşetli sırlarına yaklaşmaya beni müstahak eyle.

Ξενωθείην παθῶν…

Ey Mesih, mukaddes sırlarına hissedar olarak tutkulardan keşke uzak kalsam, bende inâyetin çoğalsa ve (ebedî) hayata nâil olsam.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Ὁ Θεοῦ Θεὸς Λόγος ὁ Ἅγιος…

Ey Allah olan Allah’ın aziz Kelâmı, azîze Vâlide’nin niyazlarıyla, mukaddes sırlarına şimdi yaklaşan beni bütünüyle takdis et.

Τὸν ἄρτον Χριστέ…

Ey Efendi Mesih, ekmeği, yâni senin bedenini, ve mukaddes kanını şimdi alacağım için beni hor görme. Bu temiz ve dehşetli sırlarına hissedar olmam ben zavallının (azâba) hükmolunmasına değil, ebedî ve ölümsüz hayatın bağışlanmasına sebep olsun.

Πηγὴ ἀγαθῶν…

Ey tek sâlih olan Mesih, şimdi senin bu ölümsüz sırlarına hissedar olmak, sana hamdetmem için bana iyilik kaynağı, ışık, hayat, tutkulardan uzaklaşma ve ilâhî fazîlette gayret gösterme ve ilerleme olsun.

Ῥυσθείην παθῶν καὶ ἐχθρῶν…

Ey şefkatli Rab, şimdi korku, arzu ve îtikatle bu ölümsüz ve ilâhî sırlarına yaklaşıyorum. Bunlara hissedar olduğumda, tutkulardan ve düşmanlardan, meşakkatlerden ve her türlü sıkıntıdan keşke kurtulsam ki, sana şöyle terennüm edeyim,
“Mübâreksin, ey atalarımızın Allah’ı”.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Σωτῆρα Χριστόν…

Akla sığmaz şekilde Kurtarıcı Mesih’i doğuran, Allah’tan lütuf bulan sen temiz kıza, ben temiz olmayan kulun ricâ ederim, şimdi bu mukaddes sırlara yaklaşacağım için bedenin ve ruhun her türlü lekesinden bütünüyle beni temizle.

Τῶν οὐρανίων καὶ φρικτῶν…

Ey Kurtarıcım Mesih Allah, senin ilâhî ve sırlı ziyâfetinin ve semâvî, dehşetli ve aziz sırlarının hissedarı olmaya, şimdi ben ümitsiz kulunu müstahak eyle.

Ὑπὸ τὴν σὴν καταφυγών, εὐσπλαγχνίαν…

Ey sâlih, merhametine sığınarak, korkuyla haykırırım, ey Kurtarıcı, vaadin üzere benimle berâber ol, ben de seninle olayım, çünkü işte merhametine güvenerek bedeninden ve kanından yiyip içiyorum.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Φρίττω δεχόμενος τὸ πῦρ…

Bu ateşi kabul ettiğimde mum ve ot gibi yanacağımdan korkar ve titrerim. Ne kadar dehşetli sırdır! Ne kadar uludur Allah’ın merhameti! Çamurdan yaratılmış olan ben, nasıl bu ilâhî bedene ve kana hissedar olunca bozulmam?

Χρηστός ἐστι γεύσασθε…

Tadın ve görün, Rab ne kadar sâlihtir.^[75] Çünkü evvelâ bizim için, bizim gibi insan olup bir defa kendisini Pederine kurban sunmuş olarak, bu sırra hissedar olanları takdis etmek için dâima kendini (her âyinde) kurban etmektedir.

Ψυχὴν σὺν τῷ σώματι…

Ey çok merhametli velînîmetim Efendim, bu mukaddes sırlarına hissedar olmamla, canım ve bedenim keşke takdis edilse ve nurlansa. Hatta kurtuluş bularak, Peder ve Aziz Ruh’la birlikte bende yerleşmen için sana müstahak hâne olsam.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ὡς πῦρ γενηθήτω μοι…

Ey Kurtarıcım, senin mukaddes bedenin ve pek kıymetli kanın bana ateş ve nur gibi olup günahın çalılarını ve tutkuların dikenlerini yakıp telef etsin, canımı ve bedenimi de senin Ulûhiyetine secde etmem için bütünüyle nurlandırsın.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Θεοτοκίον.

Vâlidetullahnâme.

Θεὸς σεσωμάτωται ἐκ τῶν ἁγνῶν αἱμάτων σου…

Ey Hanımefendi, Allah senin pak kanlarından beden aldığı için bütün nesiller sana ilâhîler okur ve cümle âlemin Efendisi’ni senin vâsıtanla açıkça insan olarak gördükleri için Meleklerin zümreleri de sana hamdeder.

Bundan sonra, “Ἄξιόν ἐστιν” (bakınız 84. sayfa) ve akabinde “Ἀπόδειπνον” Αkşam Yemeğinden Sonra Okunan Duâ (bakınız 80. sayfa) sonuna kadar îtikatle okunarak tamamlanır.

* * *

Ertesi gün, İsa Mesih’in kıymetli ve ziyâde mukaddes bedeninden ve kanından hissedar olunacağı zaman, her günkü âdet olan sabah ibâdetini tamamladıktan sonra aşağıdaki duâlarla devam edilir:

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Δεῦτε προσκυνήσωμεν…

Gelin Kralımız olan Allah’a secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin Kralımız olan Allah Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Gelin O’na, asıl Kralımız ve Allah’ımız olan Mesih’e secde edelim ve huzûrunda yere kapanalım.

Ψαλμὸς ΚΒ´ (22). Κύριος ποιμαίνει με…

Mezmur 23.

Rab çobanımdır,^[76] benim eksiğim olmayacak.

Beni çimenlik yerde iskân ettirdi. Rahatlık suyu üzerinde beni besledi,

Ve canımı kendine döndürdü. Kendi ismi hürmetine beni adâletin (doğruluk) yollarına kılavuzladı.

Ölüm gölgesi altında yürüsem bile kötülükten korkmayacağım, çünkü sen benimle berâbersin. Değneğin ve asân bana tesellî verir.

Beni incitenlere karşı benim uğruma sofra hazırladın. Zeytinyağıyla başımı yağladın, kadehin en iyi şarap olduğu için bana sevinç verdi.

Merhametin ömrümün bütün günlerinde ardımca yürüyecek ve günlerin devamınca Rab’bin hânesinde ikamet edeceğim.

Ψαλμὸς ΚΓ´ (23). Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ, καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς…

Mezmur 24.

Yeryüzü ve onda bulunan her şey, cihan ve onda ikamet edenlerin cümlesi Rab’bindir.

O, yeryüzünü deryâlar üzerinde temellendirip ırmaklar üzerinde hazırladı (sağlamlaştırdı).

Rab’bin (Yeruşalim’in) dağına kim çıkabilir ve mukaddes yerinde kim durabilir?

Elleri pak ve yüreği temiz olan, canını bâtıla kaptırmayan ve yakınlarına yalan yere yemin etmeyen kişi,

O, Rab’den bereket alacak ve kurtarıcısı Allah’tan ihsan bulacak.

Bu nesil Rab’bi arayanların ve Yâkub’un Allah’ının yüzünü arayanların neslidir.

Ey reislerimiz, kapıları kaldırın. Ebedî (kadim) kapılar açılın, çünkü izzet kralı girecek.

Kimdir bu izzet kralı? Savaşta kuvvetli olan kudretli Rab’dir.

Ey bizim reislerimiz kapıları kaldırın. Ebedî (kadim) kapılar açılın, çünkü izzet kralı girecek.

Kimdir bu izzet kralı? Kuvvetlerin (Meleklerin) Rab’bi, O’dur izzet kralı.

Ψαλμὸς ΡΙΕ´ (115). Ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα…

Mezmur 116:10-19.

(Rab’be) Îman ettim, bunun için de konuştum. Bense ziyâdesiyle tahkir oldum,

Ve kendimden geçerek bütün insanların yalancı olduğunu söyledim.

Rab’bin bana bütün ihsan ettiklerine karşılık O’na ne verebilirim?

Kurtuluş kadehini alıp Rab’bin ismini çağıracağım.

Rab’be olan adaklarımı O’nun bütün halkının huzûrunda yerine getireceğim.

Rab’bin huzûrunda O’nun velîlerinin ölümü kıymetlidir.

Ya Rab, ben senin kulunum ve câriyenin oğluyum, bağlarımı sen parçaladın.

Sana şükran kurbanı sunacağım ve Rab’bin ismini çağıracağım.

Rab’be olan adaklarımı, O’nun bütün halkının huzûrunda yerine getireceğim. Rab’bin hânesinin avlularında, senin orta yerinde, ey Yeruşalim.

“Δόξα” Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. “Καὶ νῦν” Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Alliluia. (3 defa) “Δόξα σοι ὁ Θεός” Hamdolsun Allah’a. “Κύριε ἐλέησον” Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Yan Makamda.

Τὰς ἀνομίας μου πάριδε Κύριε…

Suçlarımı hoş gör, ey Bâkire’den doğan Rab, kalbimi temizle ve onu senin mukaddes bedeninin ve kanının mâbedi eyle. Beni yüzünün önünden kovup tahkir etme, ey merhameti hesapsız olan (Rab).

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Εἰς τὴν μετάληψιν…

Senin mukaddes sırlarından hissedar olmaya ben lâyıksız nasıl utanmadan cüret edeyim? Eğer lâyık olanlarla berâber yaklaşmaya cesâret edersem elbisem (vicdanım) beni utandırır, çünkü (günahlarımdan dolayı) ο, bir ziyâfet elbisesi değildir ve bu yüzden çok günahkâr olan canımın azâba hükmolunmasına sebep olacağım. Ya Rab, canımın kirini temizle ve şefkatli olduğun için beni kurtar.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Πολλὰ τὰ πλήθη…

Ey Vâlidetullah, günahlarımın kesreti pek çok olduğu için ancak sana sığınarak kurtuluş dilerim. Ey pak kız, benim hasta canıma nazar eyle ve yaptığım kötülüklerin affı için Oğlun olan Allah’ımıza şefâat eyle, ey (kadınlar arasında) tek mübârek.

Aziz ve Büyük Perşembe gününe mahsus.

Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί…

Şan u şöhretli öğrenciler sır ziyâfeti esnâsında (ayaklarının senin tarafından) yıkanıp (kendileri) nurlandıklarında, o vakit melun Yahuda, tamahkârlık illetine müptelâ olup, (aklı fikri zulümde kalmakla) sen âdil Hâkim’i suçlu hâkimlere teslim etti. Ey para âşığı âdem, para uğruna kendi kendini asana bak ve hocasına buna benzer harekete cesâret eden doymaz candan (ve de tamahkârlık illetinden) uzak ol. Ey herkes için sâlih olan Rab, sana hamdolsun.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (40 defa)

Ondan sonra “Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν” “Ya Rab İsa Mesih, Allah’ın Oğlu, ben günahkâra merhamet eyle” diyerek istendiği kadar yere kapanıp metania (secde) edilir. Akabinde de aşağıdaki duâlar, mukaddes sırlara nasıl yaklaşmanın vâcip olduğunu anlatan beyitler okunur.

Μέλλων φαγεῖν…

Ey insan, Efendi’nin Bedenini yiyeceğin zaman,

Korkuyla yaklaş, yakmasın seni, çünkü ateştir (lâyıksızları yakar).

Ve de hissedar olmak için ilâhî Kanı içerken,

Evvelâ seni incitenlerle barış,

Ondan sonra bu sırlı gıdâdan cesâretle ye.

Πρὸ τοῦ μετασχεῖν…

Dehşetli kurbana hissedar olmadan evvel

ve Efendi’nin hayat veren bedeninden

korku ve titreyişle bu tarzda duâ et.

Duâ – Aziz Büyük Vasilios’tan

Δέσποτα Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν…

Ya Rab Efendi İsa Mesih Allah’ımız, hayatın ve ölümsüzlüğün pınarı, görünür ve görünmez bütün yaratılışın Yaratıcısı, ezelî Peder’in, O’nunla birlikte ezelî ve ebetler ebedince var olan Oğlu. Sen ki hesâba gelmez sâlihliğinle son günlerde (Eski Ahit’in son günlerinde), biz iyilik bilmeyen nankörler için beden giyinip (alıp) Haç’a gerilerek kurban oldun ve kendi kanınla günahtan bozulmuş tabiatımızı yeniden yarattın. Sen kendin, ey ölümsüz Kral, ben günâhkârın tövbesini kabul eyle ve sözlerime kulak verip beni işit. Zîra günâh işledim, ya Rab, gökyüzüne ve senin huzûruna karşı hatâ ettim ve artık senin izzetinin yüceliğine göz dikip bakmaya lâyık değilim, çünkü senin tembihlerini ihlâl ettim, emirlerine itâat etmedim ve senin sâlihliğini gücendirdim. Fakat, ya Rab, sen garez saklamadığın, çok sabırlı ve çok merhametli olduğun için benim mutlaka tövbeye dönmemi gözeterek, beni suçlarım içinde helâk etmedin. Zîra sen, ey insansever Efendi, Peygamber’in vâsıtasıyla “Ben günahkârın geri dönüp tövbeye gelmesi için onun ölümünü istemeyeceğim”^[77] dedin. Çünkü, ey Efendi, senin ellerinin mahlûkunun helâk olmasını istemediğin gibi, insanların helâklığına da râzı olmazsın ve de cümle âlemin kurtulmasını ve doğruluğun şuûruna varmasını istersin. Bu yüzden, ben zavallı her ne kadar kendi irâdemle günahın hükmü altında kalıp ömrün safâlarına kul olarak, senin ilâhî tasvîrini (kendimi) lekeleyip bir şeye yaramaz ettiğimden göğe ve yere ve bu fânî ömüre lâyık değilsem de, kendi ellerinden yaratılmış mahlûkun olduğumdan, kurtuluşum için ümitsiz değilim. Fakat senin hesapsız merhametine güvenerek sana yaklaşıyorum. İmdi ey insansever Mesih, fâhişeyi, haydutu, vergi mültezimini ve sefih oğlu kabul ettiğin gibi, beni de kabul eyle ve günahlarımın ağır yükünü üzerimden kaldır, zîra sensin dünyanın günahını kaldıran ve insanların zayıflıklarına şifâ veren. Sensin yorgunları ve yükü ağır olanları kendine çağırıp rahat ettiren, çünkü âdilleri değil günahkârları tövbeye dâvet etmeye geldin. Beni bedenin ve ruhun her türlü lekesinden arındır ve bana senin korkunla kutsiyeti ikmal etmeyi öğret.^[78] Vicdanımın temiz şehâdetiyle ve mukaddes bedeninin ve kıymetli kanının hissedarlığıyla mukaddes hediyelerini kabul ederek, senin Peder ve Aziz Ruh’la birlikte bende yerleşip kalmana mâlik olayım. Evet, ya Rab İsa Mesih Allah’ım, senin bu hayat veren mukaddes sırlarından hissedar olmak, keşke bana azâba hükmolmasa ve lâyıksızlıkla hissedar olduğum için can ve beden üzere bir hastalığa uğramasam. Ancak Aziz Ruh’un paydaşlığına^[79] nâil olmam, ebedi hayatın azığı (olarak kullanabilmem) ve o korkunç mahşer dîvanında sana makbul cevap verebilmem için son nefesime kadar bir azâba mahkûm olmaksızın bu mukaddes sırlarından hissedar olmamı ihsan eyle. Hatta ben de, ya Rab, bütün sana seçkin ve makbul olanlarla berâber, seni sevenler için hazırlamış olduğun o ebedî iyiliklerine nâil ve hissedar olayım, sen ki onlar tarafından ebetlerce yüceltilirsin. Âmin.

Duâ – Yine aynı Aziz’den

Οἶδα, Κύριε, ὅτι ἀναξίως μεταλαμβάνω…

Ya Rab, lâyık olmayarak senin mukaddes bedeninden ve kıymetli kanından hissedar olduğumu biliyorum, ve sen Mesih Allah’ımın bedenini ve kanını farketmeden yiyip içtiğim için^[80] töhmetli ve (azâba) hükmedilmeye müstahakım. Ancak senin merhametine ve söylediğin söze güvenerek sana yaklaşıyorum. Çünkü sen kendin, “Benim bedenimi yiyen ve kanımı içen bende kalır, ben de onda kalırım”^[81] dedin. İmdi, bana acı, ya Rab, ben günahkârı rezil rüsvâ eyleme ve senin merhametine göre ihsan buyur. Senin bu mukaddes hediyelerin, canımın ve bedenimin şifâsı, temizlenmesi, nurlanması, muhâfaza olunması, kurtulması ve takdis edilmesine, her türlü kötü düşüncenin ve amelin, aklımı ve fikrimi celb ederek uzuvlarıma işleyen şeytanca fiillerin benden uzak kalmasına, senin yanında cesâret bulmak ve senin muhabbetine celp edilmeme, hayat tarzımı düzeltmeme ve emniyette yaşamama, fazîlette yükselmek ve mükemmellik bulmama, senin emirlerini icrâ etmeme, Aziz Ruh’un paydaşlığına, ebedî hayat azığı olup o korkunç mahşer kürsüsünde sana makbul cevap vermeme beni nâil etsin. Cezâya veya azâba hükmolunma için olmasın.

Duâ – Aziz İoannis Hrisostomos’tan

Κύριε ὁ Θεός μου, οἶδα, ὅτι οὐκ εἰμὶ ἄξιος…

Ya Rab Allah’ım, biliyorum ki canımın hânesi içerisine girmen için lâyık ve müstahak değilim, çünkü bütünüyle virân ve harap olmuştur ve bende başını yaslamaya lâyık bir yerin yoktur. Ancak bizim için kendini alçaltıp göklerden inmeye tenezzül ettiğin gibi, şimdi de benim hakirliğime tenezzül et. Ve mağarada hayvan yemliğinde yatmaya tenezzül ettiğin gibi, benim hayvan misâli canımın yemliğine ve lekelenmiş bedenimin hânesine girmeye de tenezzül et. Ve cüzzamlı Simon’un hânesine girip günahkârlarla berâber nasıl yemek yemekten çekinmediysen, ben “cüzzamlı” günahkârın hakir canının hânesine girmeye de tenezzül et. Ve bana benzeyen o günahkâr ve fâhişe olan kadın sana yaklaşıp dokunduğu zaman onu reddetmediğin gibi, bu şekilde sana yanaşıp dokunan ben günahkâra da merhamet eyle. Ve o kadının senin ayaklarını öpen kirli ve iğrenç ağzından iğrenmediğin gibi, onun ağzından daha kirli ve iğrenç olan ağzımdan, daha iğrenç, pis ve mekruh olan dudaklarımdan, fazlasıyla temiz olmayan dilimden de iğrenme. Fakat senin tamâmen aziz olan bedeninin ve kıymetli kanının köz ateşi benim hakir canımın ve bedenimin takdis edilmesi, nurlanması ve kuvvetlenmesine, çok olan kabahatlerimin ağır yükünün hafiflemesine, beni her türlü şeytanca fiilden muhâfaza etmesine, fenâ halde alıştığım kötü huylarımdan menolunup onları terk etmeme, tutkularımın ölmesine, senin emirlerinin gözetilip muhâfaza olunmasına, ilâhî lütfunun yükselmesine ve senin hükümranlığına mâlik olmama beni nâil etsin. Çünkü Mesih Allah’ım, bu sırrını hor görmeyip senin tâbir olunamaz sâlihliğine güvendiğim için ve uzun vakit senden uzak kalıp, mânevi kurt (şeytan) tarafından avlanıp yutulmamak için sana yaklaşıyorum. Bunun için sana niyaz ediyorum, ey tek aziz olan Efendi, canımı ve bedenimi, aklımı ve kalbimi, böbreklerimi ve bağırlarımı takdis et, beni bütünüyle yenileyerek bütün uzuvlarımda senin korkunu kökleştir ve kutsiyetini benden eksik etme. Ve bana yardımcı ve imdatçı olarak, ömrümü selâmetle kendin kumanda ederek Azizlerinle berâber (mahşer gününde) senin sağ tarafında bulunmaya beni müstahak eyle. Tamâmen lekesiz Vâlide’nin, cisimsiz hizmetkârların olan aziz Kuvvetlerin (Meleklerin) ve çağlardan beri sana makbul olan bütün Azizlerinin duâları ve şefâatleriyle. Âmin.

Duâ – Yine aynı Aziz’den

Οὐκ εἰμὶ ἱκανός, Δέσποτα Κύριε…

Ya Rab Efendi, canımın hânesine girmene müstahak değilim, ancak kendi şefkatinden dolayı içimde mesken kurmak istediğin için cesâretlenerek sana yaklaşıyorum. Kendin yaratmış olduğun (canımın) kapılarını açmamı emrederek, kendi şefkatine göre tenezzül edip içime girer, karanlıkta kalan aklımı nurlandırırsın. Bunu da öyle yapacağına inanıyorum. Çünkü sana gözyaşlarıyla yaklaşan fâhişeden yüz çevirmedin, tövbe eden vergi mültezimini reddetmedin, (son nefesinde) hükümranlığını tanıyan haydutu kovmadın ve de zâlimi (Elçi Pavlos’u) tövbe ettiğinde evvelki hâlinde bırakmadın. Ancak tövbeyle sana yaklaşanların cümlesini senin dostlarının zümresine dâhil eyledin. Sensin tek mübârek Allah’ımız, dâima, şimdi ve nihâyeti olmayan ebetlerce. Âmin.

Duâ – Yine aynı Aziz’den

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεός μου…

Ya Rab İsa Mesih Allah’ım, ben günahkâr, hayırsız ve lâyıksız kulun, gençliğimden bugüne ve bu saate kadar bilerek ya da bilmeyerek, söz, amel, fikir, düşünce ya da alışkanlıklarla ve bütün duygularımla her ne kabahat ve hatâ işleyerek günah ettim ise tamâmını çöz, bağışla, hoş gör ve affet. Benim tek ve hüsrâna uğratmaz ümîdim, yardımcım ve kurtuluşum olan, seni tohumsuz doğuran, tamâmen lekesiz Vâliden, dâim bâkire kalan Meryem’in şefâatiyle, mahkûm olmaksızın senin o mukaddes, ölümsüz, hayat veren, dehşetli sırlarından hissedar olmaya beni müstahak eyle. Bunlar günahlarımın affına ve ebedî hayata, canımın ve bedenimin takdis edilmesi, nurlanması, kuvvetlenmesi, şifâsı ve sağlığına, fenâ düşünceler ile boş fikirlerimin ve bâtıl inanışlarımın, karanlık kötü ruhların gece hayallerinin, bütünüyle benden silinip mahvolunmasına beni nâil etsin. Çünkü senindir hükümranlık, kuvvet ve izzet, hürmet ve secde, Peder ve Aziz Ruh’la birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Duâ – Aziz İoannis Damaskinos’tan

Δέσποτα Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν…

İnsanların günahlarını affetmek için tek hüküm sâhibi olan sâlih ve şefkatli Rab Efendi İsa Mesih Allah’ımız, bilerek ve bilmeyerek işlediğim bütün kabahatlerimi görmezlikten gelip senin ilâhî, izzetli, mukaddes ve hayat veren sırlarından beni hissedar olmaya müstahak eyle. Fakat (bu hissedar olma) gazap için ve günahlarıma günahlar eklemek için değil, aksine günahlarımdan temizlenmek ve takdis edilmek için, gelecek hayatın ve hükümranlığın temînatı için olsun. Beni hisar gibi muhâfaza etsin ve düşmanları (kötü ruhları) alt etmek için yardımcı olup, çok olan günahlarımın silinip affolması için olsun. Çünkü sensin merhametin, acımaların ve şefkatin Allah’ı ve sana hamdederiz, Peder ve Aziz Ruh’la birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Duâ – Aziz Yeni Teolog (İlâhiyatçı) Simeon’dan

Ἀπὸ ῥυπαρῶν χειλέων…

Κirli dudaklardan, mekruh yürekten, pis dilden ve kirlenmiş candan arz olunan niyâzı kabul eyle, ey Mesih’im. Sözlerimi, hareketlerimi ve arsız cesâretimi reddetme, ey Mesih’im, sana düşündüklerimi cesâretle söylememe yardım et ve bilhassa bana ne yapmam ve ne söylememin vâcip olduğunu öğret.

Senin bulunduğun yeri öğrendiği anda, cesâretle sen Mesih Allah’ımın ayaklarını mesh etmek için güzel kokulu yağı satın alıp yanına gelen o fâhişeden fazla günah işledim.

Ey Efendim, onu derûnî yürekten sana yaklaşıp geldiği için nasıl reddetmedin ise, ey Kelâm, benden de öyle iğrenme. Bana da ayaklarını ver, onları tutayım, öpeyim ve çok kıymetli güzel kokulu yağla, cesâretle mesh edercesine gözyaşlarımla yıkayayım.

Εy Kelâm, gözyaşlarımla beni yıka, onlarla beni temizle, günahlarımı bağışla ve beni affet.

Kötülüklerimin çokluğunu ve yaralarımı bilirsin, berelerimi görürsün, fakat îmanımı da bilirsin, isteğimi de görürsün, iniltilerimi de işitirsin.

Ey Allah’ım, Yaratıcım ve Kurtarıcım, akan gözyaşlarım ve onların bir damlası dahi senden gizli değildir. Gözlerin benim noksanlığımı gördüler ve henüz yapmadıklarım bile senin defterinde yazılıdır.

Hakirliğime ve çektiğim zahmete nazar eyle ve bütün günahlarımı affeyle, ey herkesin Allah’ı.

Hatta temiz yürekle, zihin korkusuyla ve kırılmış canla pak ve mukaddes sırlarına hissedar olayım. Onları samîmî kalple yiyip içen bir kimse, hayata ve Ulûhiyete mâlik olur.

Zîra sen dedin, ey Efendim, “Her kim bedenimi yer ve kanımı içerse, o bende kalır, ben de onda kalırım”. Efendi Allah’ımın dediği söz doğrudur. Çünkü mukaddes ve ilâhî ihsanlardan hissedar olan kişi yalnız kalmaz, dünyayı nurlandıran üç güneşli nurla, seninle olur, ey Mesih’im.

Bu yüzden ben de nefesimden ve hayatımdan, sevincimden ve dünyanın kurtarıcısından, sen hayat veren Allah’ımdan ayrılıp yalnız kalmamak için sana yaklaşıyorum ve günahlarımın mağfiretini almak için gözyaşlarıyla ve kırılmış canla niyaz ediyorum.

Hayat veren sırlarından mahkûm olmaksızın hissedar olmak için, sözüne ve vaadine göre ben hakirle berâber ol, hatta o aldatıcı (şeytan) beni senin inâyetinden uzak bulup da hîleyle kapmasın ve beni senin ilâhî sözlerinden ayırıp uzaklaştırmasın.

Bu sebepten ayaklarına kapanırım ve harâretle sana seslenirim, ey merhametli Rab. Sefih oğlu ve sana sığınan fâhişeyi nasıl kabul ettinse, kırılmış canla şimdi sana yaklaşan ben sefih ve fuhuş yapanı da böyle kabul eyle.

Bilirim, ey Kurtarıcım, hiç kimse benim gibi günah işlemedi, benim yaptığım fenâ amelleri yapmadı.

Lâkin yine şunu da bilirim ki, kabahatlerin büyüklüğü ve günahların çokluğu Allah’ımın çok sabrından ve ulu şefkatinden üstün olamaz. Fakat sen merhamet yağıyla, harâretle tövbe edenleri hem temizler, hem de nuruna paydaş ederek parlatırsın ve Ulûhiyetinin ganî nîmetlerine onları hissedar edersin. Melekler ve insanlar da buna hayret ederler, çünkü çoğu kez onlarla (tövbe edenlerle) samîmî dostlarınmış gibi sohbet edersin.

Bunları düşündükçe yüreklenirim ve kanatlanırım, ey Mesih’im, ve senin bize olan çok iyiliklerine cesâret edip güvenerek sevinç ve aynı zamanda korkuyla ilâhî ateşten hissedar olurum.

Bu ne anlaşılmaz hikmettir? Ben ot misâli ateşte yanacakken, eski zamanlarda alevlenip yanmayan böğürtlen çalısı^[82] gibi tâbir olunamaz şekilde serinleniyorum.

Bunlara göre, ben müteşekkir niyet, müteşekkir kalp ve müteşekkir uzuvlarımla, canım ve bedenimle sana secde ederim, seni yüceltir, sana şükrederim, ey Allah’ım, çünkü sen şimdi ve ebediyen mübâreksin. Âmin.

Duâ – Aziz Tercüman Simeon’dan

Ὁ μόνος καθαρὸς καὶ ἀκήρατος Κύριος…

Tek temiz ve mukaddes olan Rab, tâbir olunamayan şefkatinden ve merhametinden dolayı, tabiatüstü şekilde seni doğuranın pak ve bâkire kanlarından, Aziz Ruh’un inmesi ve ebedî Peder’in irâdesiyle bütünüyle bizim tabiatımızı üzerine alıp eksiksiz insan oldun. Allah’ın hikmeti, selâmeti ve kuvveti olan Mesih İsa. Sen ki üzerine giyindiğin bedenle (bizim için) hayat ve kurtuluş veren cefâlar olan Haç’a, çivilerle mıhlanmaya, mızrakla böğrünün delinmesine, nihâyet ölüme kadar tenezzül ettiğin gibi, canımı yıpratan bedenî tutkuları da öldür. Mezara defnolarak ölüler diyârının hükümranlığını yendiğin gibi, iyi fikirler vâsıtasıyla fenâ fikirlerimi mezara defnet ve kötülüğün ruhlarını dağıt. Üçüncü günde hayat veren Dirilişinle, (günaha) düşmüş olan ilk atayı (Âdem’i) dirilttiğin gibi, günaha düşmüş olan beni de tövbekâr tarîkatına kılavuzlamanla dirilt. İzzetle göklere alındığında bizden aldığın insan tabiatını Ulûhiyetinle birleştirerek şereflendirip Peder’in sağ tarafına oturttuğun gibi, aziz sırlarının hissedarlığı vâsıtasıyla, kurtulmuşlarla berâber senin sağ tarafında durmaya beni müstahak eyle. Tesellîci Aziz Ruh’un (Pentikost Günü’nde yeryüzüne) gelmesiyle mukaddes öğrencilerini O’nun (Aziz Ruh’un) gelişini kabul eden hürmetli “kaplar” eylediğin gibi, beni de O’na müstahak, seçilmiş bir kap eyle. Mahşer gününde tekrar gelip bütün cihâna adâletle hükmedeceğin zaman, cümle Azizlerinle berâber bulutlar içinde sen Yaratıcım ve Yaradanım’ı karşılamaya beni de müstahak eyle ki, durmaksızın sana hamdedip ilâhîler arz edeyim, ezelî Pederinle ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Duâ – Aziz İoannis Damaskinos’tan

Πρὸ τῶν θυρῶν τοῦ ναοῦ σου παρέστηκα…

Senin mâbedinin kapıları önünde duruyorum, ancak kötü fikirlerden ayrılamıyorum. Fakat sen, ey Mesih Allah, vergi mültezimini suçsuz kıldığın, Kenânlı kadına merhamet eylediğin ve hayduta Cennet kapılarını açtığın gibi, merhamet bağrını bana da öyle aç. Fâhişeyi ve kanamalı kadını kabul ettiğin gibi, şimdi sana yaklaşan ve dokunan beni de kabul eyle. Çünkü onlardan biri mukaddes ayaklarına sarılarak günahlarının affına nâil oldu, öbürü ise elbisenin eteğine dokunarak derhal şifâ buldu. Ben zavallı ise, bütün bedenini içime kabul etmeye cesâret ettiğim için keşke yanmasam. Fakat beni de o kadınlar gibi kabul ederek, canımın duygularını nurlandır ve günah suçlarımı yakıp telef eyle, seni tohumsuz doğuranın (Vâlide’nin) ve semâvî Kuvvetlerin (Meleklerin) şefâatleriyle. Zîra sen mübâreksin ebetler ebedince. Âmin.

Duâ – Aziz İoannis Hrisostomos’tan

Πιστεύω, Κύριε, καὶ ὁμολογῶ…

Ya Rab, îman ve ikrâr ederim ki, dünyaya günahkârları, ki onların birincisi benim, kurtarmaya gelen hakîkaten yaşayan Allah’ın Oğlu Mesih sensin. Tekrar îman ederim ki, bu huzûrda görünen senin asıl mukaddes bedenin ve kıymetli kanındır. İmdi sana niyaz ederim, bana merhamet eyle, benim isteyerek ve istemeyerek, sözle, amelle, fikirle, bilerek ve bilmeyerek işlediğim kabahatlerimi affeyle, günahlar mağfireti ve ebedî hayat için mahkûm olmaksızın mukaddes sırlarından hissedar olmaya beni müstahak eyle. Âmin.

Hissedar olmaya giderken bu beyitler söylenir:

Ἰδού, βαδίζω πρὸς θείαν Κοινωνίαν…

İşte İlâhi Paydaşlığa doğru yürüyorum.

Yaratıcım, ona hissedar olmakla beni yakma.

Çünkü sen ateş olup lâyıksızları yakarsın.

Fakat her türlü günah lekesinden beni temizle.

Τοῦ Δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ…

Ey Allah’ın Oğlu, bugün beni sırlı ziyâfetine kabul eyle. Çünkü düşmanlarına bu sırrı asla söylemeyeceğim ve Yahuda gibi seni öperek ele vermeyeceğim. Fakat o haydut gibi seni ikrâr ederim, “Ya Rab, hükümranlığında beni hatırla”.

Θεουργὸν Αἷμα φρίξον, ἄνθρωπε, βλέπων…

Ey insan, İlâhî kanı görünce korkup titre,

Çünkü lâyıksızları yakan ateştir.

Allah’ın Bedenidir, beni ilâhlaştırır ve besler,

Ruhumu ilâhlaştırır, aklımı da anlaşılmaz tarzla besler.

Ἔθελξας πόθῳ με, Χριστέ…

Ey Mesih, beni senin arzuna cezbederek ilâhî aşkınla değiştirdin, fakat bu cisimsiz ateşle günahlarımı yakıp telef ederek, sendeki ilâhî safâdan dolmaya beni müstahak eyle. Ey sâlih, sevinip sıçrayarak, senin iki (şimdiki ve gelecekteki) gelişini yücelteyim.

Ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν Ἁγίων σου…

Senin Azizlerinin parlaklığının içine ben lâyıksız nasıl gireyim? Eğer onlarla güvey odasına girmeye cesâret edersem, elbisem (vicdanım) beni utandırır, çünkü (günahlarımdan dolayı) düğün elbisesi değildir ve bu yüzden Melekler tarafından bağlanarak dışarı kovulacağım. Ya Rab, canımın kirini temizle ve şefkatli olduğun için beni kurtar.

Δέσποτα φιλάνθρωπε, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεός μου…

Ey şefkatli Efendi Rab İsa Mesih Allah’ım, bu mukaddes sırlar lâyıksızlığım sebebiyle bana azap hükmü için olmasın. Fakat canımın ve bedenimin temizlenmesi ve takdis edilmesi için olsun ve gelecek ebedî hayata ve hükümranlığa nâil olmama temînat olsun. Çünkü Allah’a bağlanmak ve kurtuluş ümîdimi Rab’be teslim etmek benim için hayırlıdır.

Τοῦ Δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ…

“Ey Allah’ın Oğlu, bugün beni sırlı ziyâfetine kabul eyle…”

duâsı tekrar okunur.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

ŞÜKRAN DUÂLARI

İsa Mesih’in kıymetli ve ziyâde mukaddes bedeninden ve kanından hissedar olduktan sonra okunan Şükran Duâları ve bunları okumak için teşvik edici beyitler:

Ἐπὰν δὲ τύχῃς τῆς καλῆς μετουσίας…

Bu hayat veren ve sırlı ihsanlara

Hissedar olmaya müstahak olduğun için

Derhal çok şükürle ilâhîler sun

Ve candan harâretle Allah’a bunları söyle.

Δόξα σοι ὁ Θεός.

Hamdolsun sana Allah. (3 defa)

Daha sonra aşağıdaki Şükran Duâları okunur.

Duâ – Anonim

Εὐχαριστῶ σοι, Κύριε ὁ Θεός μου…

Ya Rab Allah’ım, ben günahkârı reddetmeyerek senin mukaddes hediyelerinden hissedar olmaya müstahak eylediğin için sana şükrederim. Ben lâyıksızı mukaddes ve semâvî ihsanlarına müstahak eylediğin için sana şükrederim. Fakat, ey şefkatli Efendi, mâdem ki, sen bizim uğrumuza ölüp dirilmenle canlarımıza ve bedenlerimize iyilikler ihsan edip takdis etmek için bizlere bu dehşetli ve hayat veren sırlarını bağışladın, bana da bunların (mukaddes sırlarının) canımın ve bedenimin şifâsı olmasını buyur. Her türlü düşmanın hîlelerini defetsin, kalbimin gözlerini nurlandırsın, can kuvvetlerime selâmet getirsin, hüsrâna uğratmayan îman, riyâsız muhabbet, hikmetin taşkınlığı, emirlerinin gözetilmesi, ilâhî lütfunun çoğalması ve hükümranlığına mâlik olmak için olsun. Hatta bunların vâsıtasıyla senin kutsiyetinde muhâfaza olunarak, senin inâyetini dâima anarak, ben artık kendimde (kendim için) değil, velînîmetimiz olan sen Efendimiz’de (Efendimiz için) yaşayayım ve böylece bu ömürden ebedî hayat ümîdiyle ayrıldığımda ebedî rahatlığa nâil olayım. Orada, yortu kutlayanların durmayan sedâları ve senin yüzünün tâbir olunamaz güzelliğini görenlerin nihâyetsiz safâsı vardır. Çünkü, ey Mesih Allah’ımız, sensin seni sevenlerin hakîkaten arzuladığı eksiksiz muhabbet ve naklolunmayan ferahlık ve bütün cihan sana ebeden ilâhîler sunar. Âmin.

Duâ – Aziz Büyük Vasilios’tan

Δέσποτα Χριστέ, ὁ Θεός, Βασιλεῦ τῶν αἰώνων…

Ey çağların Kralı ve cümle âlemin Yaratıcısı olan Efendi Mesih Allah, bana ihsan buyurduğun bütün iyilikler için ve bilhassa mukaddes ve hayat veren sırlardan hissedar olmaya müstahak ettiğin için sana şükrederim. Ey sâlih ve şefkatli Rab, imdi sana niyaz ederim, beni siperin altında ve kanatlarının gölgesinde muhâfaza eyle. Ve son nefesime kadar, temiz zamirle, günahların affına ve ebedî hayata mâlik olmam için aziz sırlarından lâyıkıyla hissedar olmaya beni müstahak eyle. Çünkü sensin hayat ekmeği, kutsiyet pınarı, iyilikler ihsan eden ve sana izzet sunarız, Peder ve Aziz Ruh’la birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Duâ – Aziz Tercüman Simeon’dan

Ὁ δοὺς τροφήν μοι σάρκα σὴν ἑκουσίως…

Βedenini rızânla bana gıdâ olarak veren ve ateş olup lâyıksızları yakan Yaratıcım, beni yakma. Fakat uzuvlarımın bütün mafsallarına, oynak yerlerime, böbreklerime ve kalbime dek gir.

Bütün günahlarımın dikenlerini yak. Canımı temizleyip aklımı takdis et. Dizlerimi (bütün) kemiklerimle berâber güçlendir. Beş duyumu nurlandır. Beni bütünüyle korkunla bağla.

Cana zararlı olan her türlü amelden ve sözden dâima beni koruyup esirgeyerek muhafaza et.

Beni paklayıp temizleyerek gidişâtımı düzelt, güzelleştirip akıllandırarak nurlandır, yalnız Aziz Ruh’un meskeni yap, artık günahın meskeni değil. Ve sırlarına hissedar olmamla senin meskenin sayılacağımdan, her türlü kötülük ile her türlü tutku, ateşten kaçarcasına benden uzaklaşsın.

Cümle Azizleri şefâatçi koyarım. Bedensizlerin (Meleklerin) taburlarını, Öncünü (Yahya Peygamber’i), âlim Elçileri ve de bilhassa lekesiz, pak Vâlideni sana şefâatçi olarak sunarım. Ey şefkatli Mesih’im, onların ricâlarını kabul et ve ben kulunu nurun evlâdı yap.

Çünkü ey sâlih, canlarımızın parlaklığı ve kutsiyeti tek sensin. Onun için hepimiz sana, her gün, Efendi Allah’ımıza, lâyık olan şükrü sunarız.

Duâ – Anonim

Τὸ σῶμά σου τὸ ἅγιον, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν…

Ya Rab İsa Mesih Allah’ımız, keşke senin mukaddes bedenin bana ebedî hayat için ve kıymetli kanın günahlar affı için olsa. Keşke bu mukaddes nîmetlerin bana sevinç, sağlık ve ferahlık ihsan etse. Senin ikinci defa geleceğin korkunç mahşer gününde de ben günahkârı senin izzetinin sağ tarafında durmaya müstahak eyle, tamâmen lekesiz Vâlidenin ve cümle Azizlerinin şefâatiyle. Âmin.

Duâ – Anonim (Ziyâde Azîze Vâlidetullah’a Mahsus)

Παναγία Δέσποινα, Θεοτόκε…

Ey Hanımefendi, tamâmen azîze Vâlidetullah, sensin benim karanlıkta olan canımın nuru, sensin benim ümîdim, koruyucum, sığınağım, tesellîm, sevincim. Ben lâyıksızı senin Oğlunun mukaddes bedeninden ve kıymetli kanından hissedar olmaya müstahak eylediğin için sana şükrederim. Ey hakîkat nurunu doğuran, benim canımın mânevi gözlerini nurlandır. Ölümsüzlüğün pınarını doğuran, günahtan dolayı (mânen) ölmüş olan beni canlandır. Merhametli Allah’ın merhametperver Vâlidesi, bana merhamet eyle, kalbime ezginlik ve kırıklık ver ve düşüncelerime tevâzu ihsan etmenle beni esir alan kuruntularımdan azat et. Canımın ve bedenimin takdis edilmesi ve şifâ bulması için son nefesime varana kadar bu mukaddes sırları mahkûm olmaksızın içimde kabul etmeye beni müstahak eyle. Bana tövbe ve itirâfa mahsus olan gözyaşları ihsan eyle, ben de ömrümün bütün günlerinde sana ilâhîler ve şükürler arz edeyim. Zîra sen ebediyen mübârek ve izzetlisin. Âmin.

Aziz Simeon’un Duâsı – (Luka 2:29-32)

Συμεὼν τοῦ Θεοδόχου. Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα… (Λουκ. β΄, 29-32).

Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ZİYÂDE AZÎZE VÂLİDETULLAH’A MAHSUS SELÂM BEYİTLERİ

Yan Makamda.

Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς…

(Allah’tan) Emredileni esrârengiz bir şekilde öğrenen bedensiz (Başmelek Cebrâil), derhal Yusuf’un hânesine giderek nikâh bilmeyen Bâkire’ye şöyle dedi, “(Yeryüzüne) inmesiyle gökleri eğmiş olan, hiçbir değişime uğramaksızın, bütünüyle sende barınıyor. Bu yüzden, O’nun senin rahminde kul sûretini aldığını görünce, hayrete düşerek sana haykırıyorum, Selâm, ey güveysiz Gelin”.^[83]

Bölüm

Ἄγγελος πρωτοστάτης…

Başmelek, Vâlidetullah’a (sevinçli haberi müjdeleyerek ona) “Selâm” demek için gökyüzünden gönderildi, ve ya Rab, senin ondan beden aldığını görünce hayretler içinde (huzûrunda) durarak ve bedensiz sesiyle ona şöyle haykırırdı:

“Selâm, sevinç (Mesih) senin vâsıtanla parlayacak. Sevin, bedduâ senin vâsıtanla yok olacak.

Selâm, düşmüş olan Âdem’in kalkması. Sevin, Havva’nın gözyaşlarından kurtuluşu.

Selâm, insanların akıllarına erişmeyen yücelik. Sevin, Meleklerin gözlerine güç görünen derinlik.

Selâm, çünkü sen Kral’ın (Mesih’in) tahtısın. Sevin, çünkü sen bütün cihânı zaptedip tutanı (Mesih’i kucağında) tutarsın.

Selâm, Güneşi gösteren yıldız.^[84] Sevin, Allah’ın beden aldığı rahim.

Selâm, yaratılış senin vâsıtanla yenileniyor. Sevin, Yaratıcı senin vâsıtanla sabî çocuk oluyor”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Βλέπουσα ἡ Ἁγία…

Azîze kendini pak bildiği için Cebrâil’e cesâretle der “Senin bu anlaşılmaz haberin içimde kabûlü zor görünüyor, çünkü tohumsuz olarak hâmile kalıp doğurmayı nasıl söyler ve Alliluia haykırırsın?”.

Γνῶσιν ἄγνωστον γνῶναι…

Bâkire, bu anlaşılamaz bilgiyi anlamak isteyerek, bu sırra hizmet edene (Başmeleğe) haykırarak şöyle dedi, “Benim pak ve bâkire olan rahmimden bir oğlun doğması nasıl mümkün olabilir? Bana haber ver”. O da korkuyla durup şöyle cevap verdi:

“Selâm, saklı (ilâhî) irâdenin sırdaşı.^[85] Sevin, (anlaşılmaları için) sükûtu elzem olanların (mûcizelerin) îmanı.^[86]

Selâm, Mesih’in mûcizelerinin başlangıcı. Sevin, O’nun öğretilerinin özü.

Selâm, Allah’ın yeryüzüne indiği semâvî merdiven. Sevin, yeryüzündeki insanları gökyüzüne çıkaran köprü.

Selâm, Meleklerin çok övdüğü mûcize. Sevin, kötü ruhların çok inlemeli yarası.

Selâm, Νur’u^[87] tâbir olunamaz tarzla doğuran. Sevin, ne şekilde olduğunu kimseye bildirmeyen.

Selâm, âlimlerin bilgisinden üstün olan. Sevin, îmanlıların akıllarını nurlandıran”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Δύναμις τοῦ Ὑψίστου…

O vakit, Yüceler Yücesi’nin (Allah’ın) kudreti, nikâh bilmeyen Bâkire’nin hâmile kalması için ona gölge etti ve onun iyi mahsul veren rahmini, okudukları ilâhîlerle kurtuluş biçmeyi (elde etmeyi) isteyen herkes için tatlı mahsul veren bir tarlaya dönüştürdü, “Alliluia”.

Ἔχουσα θεοδόχον…

Allah’ı rahminde kabul etmiş olan Bâkire, Elisabet’in ziyâretine gitti ve onun selâmını hisseden Elisabet’in karnındaki sabî çocuk (Yahya Peygamber) derhal sevinirdi ve ona ilâhîler okurcasına deprenerek Vâlidetullah’a haykırırdı:

“Selâm, solmayan filizin asması. Sevin, bozulmayan mahsulun tarlası.

Selâm, şefkatli çiftçiyi türeten. Sevin, ömrümüzün fidanını diken kişiyi doğuran.

Selâm, merhametlerin çokluğunu filizlendiren tarla. Sevin, bağışlamayla dolu olan sofra.

Selâm, çünkü safâ bahçesini çiçeklendirirsin. Sevin, çünkü canlara kurtuluş limanı hazırlarsın.

Selâm, şefâatlerin makbul buhuru. Sevin, bütün cihânın kefâreti.^[88]

Selâm, ölümlü insanlar senin vâsıtanla Allah’ın hoşnutluğuna nâil olurlar. Sevin, ölümlü insanlar senin vâsıtanla Allah’ın yanında cesâret bulurlar”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Ζάλην ἔνδοθεν ἔχων…

Aklıselim sâhibi Yusuf, senin hîleli şekilde hâmile kaldığını zannettiğinde, ey lekesiz Bâkire, şüpheli fikirlere kapılarak huzursuz oldu, ancak senin Aziz Ruh’tan hâmile kaldığını (Melekten) öğrenince şöyle dedi, “Alliluia”.

Bölüm

Ἤκουσαν οἱ ποιμένες…

Çobanlar, Mesih’in beden alıp (insan olarak yeryüzüne) gelmesinden dolayı Meleklerin ilâhîler okuduklarını işittiklerinde, asıl çobanı arar gibi yürüyüp geldiler ve O’nu Meryem’in rahminde beslenen lekesiz, pak bir kuzu gibi görünce, bâkire kıza ilâhîler okuyarak (şöyle) dediler:

“Selâm, hem kuzu hem çoban olanın (insan ve Allah olan Mesih’in) Vâlidesi. Sevin, mânevî koyunların (müminlerin) ağılı.

Selâm, görünmez düşmanlara (kötü ruhlara) karşı olan müdâfaa. Sevin, Cennet kapılarını açan anahtar.

Selâm, çünkü semâlar yeryüzüyle berâber sevinirler. Sevin, çünkü yeryüzündekiler semâlarla berâber neşelenirler.

Selâm, Elçilerin susmayan ağzı. Sevin, şehitlerin yenilmez cesâreti.

Selâm, îmanın sağlam temeli. Sevin, inâyetin parlak işâreti.

Selâm, senin vâsıtanla ölüler diyârı çıplak kaldı. Sevin, senin vâsıtanla izzeti büründük”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Θεοδρόμον ἀστέρα…

Yıldızbilimciler Allah yolunu gösteren yıldızı görünce ışıltısının ardına düştüler, onu bir kandil gibi tutarak, onun vâsıtasıyla kudretli Hükümdar’ı aradılar ve ulaşılamayana (Allah’a) ulaşıp O’na sevinçle haykırdılar, “Alliluia”.

Ἴδον παῖδες Χαλδαίων…

Keldanî gençler (yıldızbilimciler), insanları kendi elleriyle yaratmış olanı Bâkire’nin ellerinde görünce, O’nun kul sûretini almış olan Efendimiz olduğunu anladılar ve derhal O’na mahsus olan hediyeleri takdim ederek O’nun mübârek Vâlidesi’ne şöyle haykırdılar:

“Selâm, batmayan yıldızın Vâlidesi. Sevin, esrarlı günün (ebedî hayatın) şafağı.

Selâm, aldanışın (putperestliğin) külhanını söndüren. Sevin, (Aziz) Üçleme’ye îman edenleri nurlandıran.

Selâm, insan düşmanı olan zâlimi (şeytanı) hâkimiyetinden düşüren. Sevin, şefkatli Rab Mesih’i (dünyaya) gösteren.

Selâm, bizi vahşi dinden (putperestlikten) kurtaran. Sevin, bizi kirli amellerden halâs eden.

Selâm, ateşperestliğe son veren. Sevin, tutkuların alevinden kurtaran.

Selâm, müminleri iffet paklığına kılavuzlayan. Sevin, bütün nesillerin ferahlığı”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Κήρυκες θεοφόροι…

Yıldızbilimciler ilâhî vâizler olunca, senin ilhâmınla^[89] Babil’e geri döndüler ve cümle âleme senin Mesih olduğunu müjdeleyerek ilâhî söylemeyi bilmeyen Hirodes’i mühimsemeyip bıraktılar, “Alliluia”.

Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ…

Ey Kurtarıcımız, Mısır’da hakîkatin nurunu parlatarak yalanın karanlığını dağıttın, çünkü orada bulunan putlar senin kuvvetine dayanamayıp yıkıldılar ve onlardan kurtulmuş olanlar Vâlidetullah’a haykırırlardı:

“Selâm, (düşmüş olan) insanların kalkışı. Sevin, kötü ruhların düşüşü.

Selâm, aldanışın (şeytanın) bâtıllığını tepeleyen. Sevin, putların hîlesini meydana çıkaran.

Selâm, o mecâzî Firavun’u (şeytanı) boğan deniz. Sevin, hayata susayanları sulayan kaya.

Selâm, karanlıkta olanları kılavuzlayan ateş sütunu.^[90] Sevin, bulutlardan daha geniş olan cihan siperi.

Selâm, Man’ın^[91] halefi olan gıdâ. Sevin, mukaddes safânın hizmetkârı.

Selâm, (sensin) o vâdolunan diyar. Sevin, (sensin) ondan bal ve süt akan”.^[92]

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Μέλλοντος Συμεῶνος…

Simeon bu aldatıcı dünyadan göç edeceği zaman, bir sabî çocuk gibi onun kucağına verildiğin halde, tam mânâsıyla Allah olduğunu ona belli ettin, bu yüzden senin tâbir olunamaz hikmetine hayret ederek haykırdı, “Alliluia”.

Bölüm

Νέαν ἔδειξε κτίσιν…

Yaratıcı, tohumsuz rahimden filizlenip onun bekâretini evvelki gibi bozulmaksızın sakladı ve kendisi tarafından yaratılmış olan bizlere bunu göstermekle yaratılışı yeniledi. Hatta bu mûcizeyi gördüğümüzde Βâkire’ye haykırarak ilâhîler okuyalım:

“Selâm, çürümezliğin çiçeği. Sevin, nefse hâkim olmanın tâcı.

Selâm, dirilmenin örneğini (bize) gösteren. Sevin, Meleklerin hayat tarzını âşikâr eden.^[93]

Selâm, meyvesiyle müminleri besleyen güzel ve tatlı meyveli ağaç. Sevin, gölgesinde birçok kişiyi barındıran güzel gölgeli ağaç.

Selâm, aldanmışları (doğru yola) kılavuzlayanı karnında taşıyan. Sevin, esirlerin kurtarıcısını doğuran.

Selâm, adâletli Hâkim’e şefâat eden. Sevin, nice günahkârın af sağlayıcısı.

Selâm, (günahlarından dolayı Allah’ın önünde) cesâretten çıplak olanların kıyâfeti. Sevin, bütün arzulardan üstün olan muhabbet”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Ξένον τόκον ἰδόντες…

Bu acâyip doğumu gördüğümüze göre dünyadan uzaklaşıp aklımızı semâya taşıyalım. Çünkü yüce Allah kendisine “Alliluia” haykıranları, yücelere çekmek istediği için yeryüzüne hakir bir insan olarak göründü (geldi).

Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω…

Sınırsız Kelâm bütünüyle (beden alıp eksiksiz insan olarak) yeryüzünde bulunduğu halde asla göklerden ayrılmadı, çünkü O’nun beden alması bir yer değiştirme değil, ilâhî tenezzüldü. Ve doğum, Allah tarafından seçilmiş ve şu söylemleri işiten bir Bâkire’dendi:

“Selâm, bir yere sığmayan Allah’ın meskeni. Sevin, bu mukaddes sırrın kapısı.

Selâm, îmansızların duyduğu şüpheli söylenti. Sevin, müminlerin şüphesiz iftiharı.

Selâm, Heruvimler üzerinde oturanın pek aziz tahtı. Sevin, Serafimler üzerinde oturanın gayet âlâ hânesi.

Selâm, birbirine zıt olanları (yeryüzü ile gökyüzünü) bir araya getirmiş olan. Sevin, bekâret ile doğumu birleştiren.

Selâm, (Âdem’in) itâatsizlik suçu senin vâsıtanla affolundu. Sevin, Cennet senin vâsıtanla açıldı.

Selâm, Mesih’in hükümranlığının anahtarı. Sevin, ebedî iyiliklerin ümîdi”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Πᾶσα φύσις Ἀγγέλων…

Meleklerin bütün zümreleri senin insan oluşunun büyük ameliyle hayrete düştüler, çünkü Allah olduğun için yaklaşılamayan seni, herkese yaklaşan ve bizlerle görüşen insan olarak gördüler. (Bu sebepten) herkesten “Alliluia” işitirsin.

Ῥήτορας πολυφθόγγους…

Ey Vâlidetullah, çok konuşan hatiplerin senin (doğumunun) sırrında sessiz balıklar gibi olduğunu gördük, çünkü doğum yaptıktan sonra nasıl bâkire kaldığına şaşırdılar, bizler ise bu sırra hayran kalarak îmanla haykırırız:

“Selâm, Allah’ın hikmetinin meskeni. Sevin, takdîr-i ilâhînin hazînesi.

Selâm, filozofları câhil gösteren. Sevin, o mahâretli nutuk sâhibi bilinen âlimlerin, bilgisiz olduklarını meydana çıkaran.

Selâm, çünkü usta tartışmacıların aklı karıştı. Sevin, çünkü masal üretenler solup gittiler.

Selâm, Atinalıların (filozofların) hîlelerini bozup dağıtan. Sevin, balıkçıların (Elçilerin mânevî) ağlarını dolduran.

Selâm, bizleri cehâletin (Allah’ı bilmeme cehâletinin) dibinden çekip çıkaran. Sevin, çok kimseyi (ilâhî) bilgiyle nurlandıran.

Selâm, kurtuluş dileyenlerin gemisi. Sevin, dünya denizinde yüzenlerin limanı”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Σῶσαι θέλων τὸν κόσμον…

Bütün cihânı (yaratıp) ziynetle donatmış olan, dünyayı kurtarmak istediğinde kendi irâdesiyle (tenezzül edip) dünyaya geldi ve cihânın çobanı olan Allah iken, bizim uğrumuza bizim gibi insan oldu, çünkü benzerini benzeriyle (kurtuluşa) dâvet etti ve Allah olduğu için bizden (şu ilâhîyi) işitir, “Alliluia”.

Bölüm

Τεῖχος εἶ τῶν παρθένων…

Ey Bâkire Vâlidetullah, sen bâkirelerin ve bütün sana sığınanların hisarısın. Çünkü, ey lekesiz kız, göğün ve yerin Yaratıcısı senin rahmini mesken etmesiyle seni (koruyucu hisar gibi) görevlendirdi ve herkese sana öyle haykırmayı öğretti:

“Selâm, bekâretin direği. Sevin, kurtuluşun kapısı.

Selâm, mânevî yeni yaratılışın başlangıcı. Sevin, ilâhî sâlihliğin ihsan edicisi.

Selâm, çünkü sen rahme günah içinde düşenleri yeniden (mânevî olarak) doğurdun. Sevin, çünkü sen akıllarını (şeytana) çaldıranları akıllandırdın.

Selâm, akıllarımızı bozanı (şeytanı) geçersiz kılan. Sevin, paklığın ekicisini doğuran.

Selâm, tohumsuz evliliğin gerdek odası. Sevin, dindarları Rab’le birleştiren.

Selâm, bâkire kalanları iyi şekilde besleyip gözeten. Sevin, mukaddes canları düğün elbisesiyle donatan”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Ὕμνος ἅπας ἡττᾶται…

Senin sınırsız acımalarının çokluğuna karşılık vermeye çalışan bütün ilâhîler yetersizdir. Ey aziz Kral, sana “Alliluia” haykıran bizler, kum taneleri sayısı kadar nağmeler arz etsek bile, bizlere verdiklerine lâyık bir karşılık sunamayız.

Φωτοδόχον λαμπάδα…

Mukaddes Bâkire’nin karanlıkta olanlara ışık saçan şamdan gibi olduğunu görüyoruz. Çünkü o, cisimsiz (mânevî) nuru yakıp (Mesih’i doğurup), herkesi Allah’ı tanımaya kılavuzlar ve nuruyla aklımızı aydınlatır. Bu sebeple ona hürmet ederek, şunları haykırırız:

“Selâm, mânevî Güneş’in (Mesih’in) ışını. Sevin, batmayan nurun parlaklığı.

Selâm, canları parlatan şimşek. Sevin, düşmanları (kötü ruhları) gök gürültüsü gibi korkutan.

Selâm, çünkü o çok ışıklı nuru (Mesih’i) bizlere doğurursun. Sevin, çünkü o çok akıntılı ırmağı akıtırsın.

Selâm, vaftiz havuzunun tasvîri olan. Sevin, (Mesih’in doğumuyla) günahın kirinden arındıran.

Selâm, vicdanları yıkayan havuz. Sevin, neşe sunan kadeh.

Selâm, Mesih’in güzel kokusu. Sevin, esrarlı ziyâfetin hayatı”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Χάριν δοῦναι θελήσας…

Bütün insanların borçlarını bağışlayan (Rab) eski borçlarımızı bağışlamak istediğinde, lütfundan uzaklaşmış olan bizlere bizzat kendisi geldi ve (borçlarımızı bağışlayıp) el yazımızı (borç senedimizi) yırttı.^[94] (Bu yüzden) hepimizden şunu işitir, “Alliluia”.

Ψάλλοντές σου τὸν τόκον…

Ey Vâlidetullah, doğumuna (Oğluna) ilâhîler arz ederek, hepimiz sana canlı bir mâbetmişsin gibi ilâhîler okuruz, çünkü bütün kâinatı elinde tutan Rab senin rahmini mesken edinerek seni takdis etti, yüceltti ve herkese sana bu şekilde haykırmayı öğretti:

“Selâm, Kelâmullah’ın çadırı.^[95] Sevin, bütün Azizlerden üstün olan Azîze.

Selâm, Aziz Ruh’un yaldızladığı altın sandık.^[96] Sevin, hayatın tükenmez hazînesi.

Selâm, dindar Kralların kıymetli tâcı. Sevin, îtikatlı râhiplerin hürmetli iftiharı.

Selâm, Kilisenin sarsılmaz kulesi. Sevin, hükümranlığın fetholunamayan kale hisarı.

Selâm, senin vâsıtanla zafer alâmeti olan eserler dikilir. Sevin, senin vâsıtanla düşmanlar yıkılır.

Selâm, vücûdumun şifâsı. Sevin, canımın kurtuluşu”.

Χαῖρε, Nύμφη ἀνύμφευτε.

Selâm, ey güveysiz Gelin.

Ὦ πανύμνητε Μῆτερ…

Ey bütün Azizlerden daha Aziz olan Kelâm’ı doğuran, pek çok ilâhîler sunulan Vâlide. Şimdi sana arz edilen bu niyazları kabul ederek hepimizi her türlü felâketten koru ve gelecekteki azaptan kurtar, sana tek bir sesle haykıranları, “Alliluia”.

Yan Makamda.

Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ…

Ey Vâlidetullah, senin şehrin felâketlerden kurtulduğu için, sen imdatçı seraskere, bu zafer ilâhîsini müteşekkirâne yazıp arz eder. Sen de karşı konulmaz kudret sâhibi olduğun için beni her türlü tehlikelerden azat et ki, sana haykırayım, “Selâm, ey güveysiz Gelin”.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΥ KΑΝΟΝΟΣ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ

ZİYÂDE AZÎZE VÂLİDETULLAH’A MAHSUS HER VAKİT OKUNAN
NİYÂZLI DİLEK DUÂLARI

(Râhip Theostiriktos veya kimilerine göre

Theofanis tarafından yazılmıştır.)

Beden ve ruh sıkıntısında bulunan her kimse, bu duâları çok îtikat ve ezgin yürekle okuyup, Azîze Vâlidetullah’a îmanla niyaz edecek olursa, derdinin dermanını bulacaktır.

Ὁ Ἱερεύς: Εὐλογητὸς ὁ Θεός…

Rûhânî: Allah’ımız her zaman, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince mübârektir.

Ψαλμὸς ΡΜΒ´ (142). Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου…

Mezmur 143.

Ya Rab, duâmı kabul eyle, hakîkatinle niyâzıma kulak ver ve adâletinle beni işit. … [bakınız 81. sayfa]

Ψαλμὸς ΡIZ´ (117, 26-27). Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν…

Mezmur 118:26-27.

Makamda.

Rab Allah bizlere göründü, Rab’bin ismiyle gelen mübârektir. (4 defa)

Τῇ Θεοτόκῳ ἐκτενῶς…

Biz hakir günahkârlar, şimdi harâretle Vâlidetullah’a koşup tövbe ederek ayaklarına kapanalım ve derûnî candan ona seslenelim, “Ey Hanımefendi, hâlimize acıyarak bize yardım et. Derhal yetiş, günahlarımızın çokluğu yüzünden helâk oluyoruz. Kullarını boş bırakıp geri çevirme, çünkü tek ümîdimiz sensin”.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Οὐ σιωπήσωμεν…

Ey Vâlidetullah biz lâyıksızlar senin kudretini anlatmaktan asla sükût etmeyeceğiz, çünkü eğer sen (bizim için) şefâat etmemiş olsaydın bizi bunca tehlikeden kim kurtaracak, şimdiye kadar bizi kim selâmetle muhâfaza edecekti? Ey Hanımefendi, biz senden asla ayrılmayacağız, çünkü sen kullarını dâima her türlü felâketten kurtarırsın.

Ψαλμὸς Ν´ (50). Ἐλέησόν με ὁ Θεός…

Mezmur 51.

Ey Allah, ulu merhametine göre bana merhamet eyle ve acımalarının çokluğuna göre suçumu sil. … [bakınız 27. sayfa]

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Yan Makamda.

Πολλοῖς συνεχόμενος πειρασμοῖς…

Ey Kelâm’ın Vâlidesi Bâkire, çok ayartılmalar içinde sıkıldığım için kurtuluş talep ederek sana sığınırım. Güçlüklerden ve felâketlerden beni kurtar.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Παθῶν με ταράττουσι προσβολαί…

Ey tamâmen lekesiz kız, tutkuların hücumları beni muztarip ederek canımı üzüntüyle dolduruyorlar. Ancak Oğlun ve Allah’ının merhametiyle sen canımı selâmete çıkar.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Σωτῆρα τεκοῦσάν σε καὶ Θεόν…

Kurtarıcı Allah’ı doğuran Bâkire, beni felâketlerden kurtarman için sana ricâ ederim. Çünkü şimdi sana sığınarak canımı ve aklımı yükseltiyorum.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Νοσοῦντα τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν…

Bedenim ve canım hasta olduğu için, ilâhî nazara ve senin keremine beni müstahak eyle. Çünkü Sâlih’i (Allah’ı) karnında taşıyan sâliha Vâlidetullah tek sensin.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Προστασίαν καὶ σκέπην…

Ey iyiliklerin sebebi, müminlerin desteği Vâlidetullah Bâkire, (kadınlar arasında) tek sana pek çok ilâhîler arz edilir. Seni hayatımın koruyucusu ve siperi koyarım, beni kendi limanına kılavuzla.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Ἱκετεύω Παρθένε…

Ey Bâkire, sana niyaz ederim, canımın telâşını ve keder dalgasını dağıt, çünkü sen, ey (kadınlar arasında) tek tamâmen lekesiz olan Gelinullah, selâmetin sâhibi Mesih’i doğurdun.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Εὐεργέτην τεκοῦσα…

Ey iyiliklerin sebebi olan velînîmetimizi doğuran Allah’ın mübârek kıldığı (Bâkire), iyilikler hazînesini hepimize ihsan eyle. Çünkü kuvvette kudretli Mesih’i doğurduğun için sen her şeye muktedirsin.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Χαλεπαῖς ἀῤῥωστίαις…

Ey tamâmen lekesiz Bâkire, ağır hastalıklar ve illetli tutkularla örselenmekte olan bana yardım et, çünkü şifâların tükenmez ve noksansız hâzinesinin sen olduğunu bilirim.

Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων…

Ey Vâlidetullah, kullarını tehlikelerden kurtar, çünkü hepimiz seni yıkılmaz sağlam hisar ve imdatçı bilerek, Allah’tan sonra sana sığınırız.

Ἐπίβλεψον ἐν εὐμενείᾳ…

Ey pek çok ilâhîler arz edilen Vâlidetullah, vücûdumun ağır zayıflığına merhametle nazar eyle ve canımın sancısına şifâ ver.

Πρεσβεία θερμή…

Harâretli şefâatçi, fetholunamaz hisar, merhamet pınarı ve dünyanın sığınağı olan Hanımefendi Vâlidetullah, sana devamlı sesleniriz. Yetişip bizi tehlikelerden kurtar, ey tek tez imdâda yetişen.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Τῶν παθῶν μου τὸν τάραχον…

Sen asıl reis olan Rab’bi doğuran Gelinullah, tutkularımın darbını ve günahlarımın fırtınasını teskin eyle.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Εὐσπλαγχνίας τὴν ἄβυσσον…

Sana ilâhîler okuyan herkesin, merhamet sâhibi kurtarıcısını doğuran sana niyaz ederim, ben talep edene sınırsız merhametini ihsan et.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἀπολαύοντες Πάναγνε…

Ey tamâmen pak, seni Allah’ın Vâlidesi olarak tanıyan bizler, ihsanlarına nâil olduğumuz için sana teşekkür ilâhîsi sunarız.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Οἱ ἐλπίδα καὶ στήριγμα…

Ey pek çok ilâhîler arz edilen, seni ümîdimiz, desteğimiz ve kurtuluşumuzun sağlam hisarı bilen bizler her türlü felâketten kurtuluruz.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Ἔμπλησον Ἁγνή…

Ferahlığın sebebini doğuran pak Bâkire, bana lekesiz sevincini ihsan ederek kalbimi ferahlıkla doldur.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Λύτρωσαι ἡμᾶς…

Ebedî kurtuluşu ve her akıldan üstün selâmeti^[97] doğuran pak Vâlidetullah, bizi tehlikelerden kurtar.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Λῦσον τὴν ἀχλύν…

Çağlardan evvel var olan ilâhî nuru (İsa Mesih’i) doğuran Gelinullah, senin parlaklığının nuruyla günahlarımın karanlık dumanını dağıt.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἴασαι Ἁγνή…

Ey pak kız, nazarına lâyık etmenle tutkularımın zayıflığına şifâ ver ve şefâatinle bana âfiyet ihsan eyle.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Θανάτου καὶ τῆς φθορᾶς…

Ey Bâkire, kendini ölüme teslim ederek, ölüm ve çürümeye esir olan tabiatımı ölümden ve çürümeden kurtaran Oğlun Rab’be ricâ et, düşmanların kötülüklerinden beni kurtarsın.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizi kurtar.

Προστάτιν σε τῆς ζωῆς…

Ey Bâkire, ayartılmaların çokluğunu bozup dağıtarak kötü ruhların eziyetlerinden kurtardığın için seni ömrün koruyucusu ve gayet güvenli muhâfızı bilirim. Ve dâima, beni tutkularımın fesadından kurtarman için niyaz ederim.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ὡς τεῖχος καταφυγῆς κεκτήμεθα…

Ey Bâkire kız, sen sığındığımız hisar ve canlarımızın eksiksiz kurtuluşusun, sıkıntılarımızda bizlere genişlik (rahatlık) verirsin ve nurunla dâima ferahlanırız. Ey Hanımefendi, şimdi de tutkulardan ve tehlikelerden bizi kurtar.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἐν κλίνῃ νῦν ἀσθενῶν…

Şimdi hasta yatağında yatıyorum ve vücûdumda şifâ yoktur. Dünyanın kurtarıcısı ve hastalıkların derman vericisi olan Allah’ı doğuran sâliha kız, sana yalvarıyorum, “Hastalıkların sıkıntısından beni kaldır”.

Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων…

Ey Vâlidetullah, kullarını tehlikelerden kurtar, çünkü hepimiz seni yıkılmaz sağlam hisar ve imdatçı bilerek, Allah’tan sonra sana sığınırız.

Ἄχραντε ἡ διὰ λόγου…

Ey lekesiz Bâkire, sen ki son günlerde kelâm vâsıtasıyla Kelâm’ı şerh olunamaz bir şekilde doğurdun, O’nun indinde Vâlidelik cesâretinle (bizim için) şefâat eyle.

Makamda.

Προστασία τῶν Χριστιανῶν…

Hristiyanların utandırmaz (hüsrâna uğratmaz) imdatçısı ve Yaratıcı’nın yanında sağlam şefâatçisi olan Vâlidetullah, günahkârların niyazlarının seslerini reddetme. Sâliha olduğun için, sana îmanla seslenen bizlerin imdâdına yetiş. (Oğluna) tez şefâatini ve niyâzını yetiştir, çünkü sana hürmet edenlerin dâimî imdatçısı sensin.

Ψαλμὸς ΜΔ΄ (44, 18). Μνησθήσομαι τοῦ ὀνόματός σου…

Mezmur 45:17.

Nesilden nesile ismini zikredeceyim. (3 defa)

Ὁ Ἱερεύς: Καὶ ὑπὲρ τοῦ καταξιωθῆναι… Σοφία, ὀρθοί, ἀκούσωμεν…

Rûhânî: Mukaddes İncil’i dinlemeye lâyık olmamız için Rab Allah’ımıza yalvaralım. Hikmet, mukaddes İncil’i ayakta dinleyelim.

Εἰρήνη πᾶσι.

Hepinize sulh ve selâm olsun.

Καὶ τῷ πνεύματί σου.

Ve senin ruhunla.

Ὁ Ἱερεύς: Ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν…

Rûhânî: Luka tarafından yazılan mukaddes İncil’den okuma [1:39-49, 56].

Πρόσχωμεν.

Dikkat edelim.

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

Hamdolsun sana, ya Rab, hamdolsun sana.

Ὁ Ἱερεύς:

Rûhânî:

O günlerde Meryem de kalktı ve dağlığa, bir Yahûda şehrine aceleyle gitti. Zekeriya’nın evine girip Elisabet’e selâm verdi. Ve vâki oldu ki, Elisabet Meryem’in selâmını işitince çocuk karnında sıçradı; ve Elisabet Aziz Ruh’la doldu; büyük bir çığlık koparıp dedi, “Sen kadınlar arasında mübâreksin, karnının semeresi de mübârektir. Bu bana nereden oldu da, Rab’bimin anası yanıma geldi? Çünkü işte, senin selâmının sesi kulağıma erdiği anda, çocuk karnımda sevinçten sıçradı. Îman eden kadına ne mutlu! Çünkü Rab tarafından kendisine söylenen şeyler tamam olacaktır”.

Ve Meryem dedi, “Canım Rab’bi yüceltir,

Ve Kurtarıcım Allah’la ruhum sevinir.

Çünkü kulunun hakir hâline baktı;

Zîra işte, bundan sonra bütün nesiller bana mübârek diyecekler.

Çünkü Kudretli olan bana büyük şeyler etti;

O’nun ismi kuddûstur”.

Meryem, Elisabet’in yanında üç ay kadar kaldıktan sonra, evine döndü.

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

Hamdolsun sana, ya Rab, hamdolsun sana.

Δόξα…

Makamda.

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Πάτερ, Λόγε, Πνεῦμα…

Ey Peder, Kelâm, Ruh, üç sıfatta bir Allah, kabahatlerimin çokluğunu sil.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις…

Vâlidetullah’ın şefâatleriyle, sen ey merhametli, kabahatlerimin çokluğunu sil.

Ψαλμὸς Ν´ (50, 3). Ἐλέησόν με ὁ Θεός…

Mezmur 51:1.

Ey Allah, ulu merhametine göre bana merhamet eyle ve acımalarının çokluğuna göre suçumu sil. … [bakınız 27. sayfa]

Yan Makamda.

Μὴ καταπιστεύσῃς με…

İnsan medetine güvenmeye beni muhtaç etme, ey tamâmen Azîze Hanımefendi, fakat bu kulunun niyâzını kabul eyle çünkü sıkıntıdayım, kötü ruhların oklarına dayanacak tâkatım kalmadı. Ben sefilin ne korunacak ne de sığınacak yerim var, her taraftan hırpalanmaktayım, senden başka tesellîm yok. Ey cihânın Hanımefendisi, müminlerin ümîdi ve imdâdı, niyâzımı hor görme ve hayırlısını nasip eyle.

Οὐδεὶς προστρέχων…

Ey pak Bâkire Vâlidetullah, sana sığınan kimse utanarak geri dönmez. Her inâyet dileyen kendisine faydalı olacak şekilde ve lâyıkı üzere ihsânı alır.

Μεταβολὴ τῶν θλιβομένων…

Ey Vâlidetullah Bâkire, sen sıkıntıda olanların selâmet tebdîli ve hastaların şifâlık kurtuluşusun. Kendileriyle savaşılanların sulhu, üzüntü verici fırtınaların hücumlarından muztarip olanların sükûneti ve müminlerin tek imdatçısı olan sen, bu şehri ve içinde bulunan halkı muhâfaza eyle.

Ὁ Ἱερεύς:

Rûhânî:

Σῶσον, ὁ Θεός, τὸν λαόν σου…

Ey Allah, halkını kurtar ve mîrasını mübârek kıl, merhametin ve acımanla âlemine nazar eyle. Ortodoks Hristiyanların şan u şöhretini yüceltip üzerimize ganî inâyetlerini ihsan eyle. Tamâmen lekesiz Hanımefendimiz Vâlidetullah ve dâima bâkire kalan Meryem’in şefâati, hayat veren, aziz ve mûteber Haç’ın kuvveti ve semâvî bedensiz Kuvvetler olan Meleklerin imdatlarıyla. Mûteber ve şanlı Peygamber, öncü, Vaftizci Yahya’nın, aziz ve muhterem Elçilerin, bütün cihânın muazzam muallimleri olan aziz Episkoposlar Büyük Vasilios, İlâhiyatçı Grigorios ve İoannis Hrisostomos Pederlerimizin, Demre Başepiskoposu mûcizeler gösteren aziz Nikolaos Pederimizin, muhterem aziz şehitlerimizin, ……… (kilisenin Azizinin), ata-i Allah olan aziz ve sâdık İoakim ve Anna’nın, ……… (günün Azizinin) ve bütün Azizlerinin ricâ minnetleriyle sana niyaz ederiz. Ey tek çok merhametli Rab’bimiz, biz günahkârların niyazlarını kabul ve makbul eyle ve bize merhametini ihsan eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (12 defa)

Ὁ Ἱερεύς:

Rûhânî:

Ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς…

Biricik Oğlunun merhameti, inâyeti ve şefkatiyle, sen ki O’nunla ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte mübâreksin, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Τὴν ἡμῶν σωτηρίαν…

Ey Kurtarıcı (Mesih), bizim kurtuluşumuzun tedbirini icrâ etmeyi istediğin zaman Bâkire’nin rahmini mesken ederek onu cihâna yardımcı tâyin ettin. Mübâreksin, ey atalarımızın Allah’ı.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Θελητὴν τοῦ ἐλέους…

Ey pak Vâlide, doğurduğun merhamet sâhibine ricâ eyle, bizi günahlardan ve canın lekelerinden kurtarsın, O’na îmanla seslenenleri, “Mübâreksin, ey atalarımızın Allah’ı”.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Θησαυρὸν σωτηρίας…

(Ey Mesih) Seni doğuranı, kurtuluş hazînesi, bozulmama pınarı, korunaklı kale misâli ve tövbe kapısı tâyin ettin sana seslenenlere, “Mübâreksin, ey atalarımızın Allah’ı”.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Σωμάτων μαλακίας…

Ey Kurtarıcı Mesih’i bizim için doğuran Vâlidetullah, mübârek siperinin altına arzuyla sığınanların bedenlerinin ve canlarının maraz ve hastalıklarına şifâ ihsan eyle.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Τοὺς βοηθείας τῆς παρὰ σοῦ…

Ey Bâkire, senin imdâdına muhtaç olarak, dâima seni ziyâdesiyle yüceltip ilâhîler okuyanları nazarından reddetme.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Τῶν ἰαμάτων τὸ δαψιλές…

Ey Bâkire, îmanla sana ilâhîler okuyarak, (Oğlunun) tâbir olunamaz doğumunu ziyâdesiyle yüceltenlere ganî şifâ ihsan edersin.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Τὰς ἀσθενείας μου…

Ey Bâkire, canımın zayıflıklarına ve bedenimin ağrılarına şifâ verirsin, onun için lütuf bulan seni yüceltirim.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τῶν πειρασμῶν…

Ey Bâkire, ayartılmaların hücumlarını ve tutkuların taarruzlarını bizden uzak tutarsın, onun için bütün çağlarda sana ilâhîler okuruz.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Ῥοήν μου τῶν δακρύων…

Cümle âlemin bütün gözyaşlarını silen Mesih’i doğuran Bâkire, benim akıttığım gözyaşlarımı da reddetme.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Χαρᾶς μου τὴν καρδίαν…

Eksiksiz sevinci (Mesih’i rahminde) kabul eden Bâkire, günahın üzüntüsünü dağıtmanla benim yüreğimi de sevinçle doldur.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Λιμὴν καὶ προστασία…

Sana koşup sığınanların limanı ve koruyucusu ol, ey Bâkire, çünkü sensin fetholunamayan hisar, sığınak, siper ve ferahlık meskeni.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Φωτός σου ταῖς ἀκτῖσι…

Ey Bâkire, seni îmanla Vâlidetullah tanıyanları nurunun ışınlarıyla parlat ve cehâletin karanlığını ortadan kaldır.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Κακώσεως ἐν τόπῳ…

Ey Bâkire, hastalık yatağında cefâ çekerek tahkir olunan bana şifâ vererek beni hastalıktan sağlığa döndür.

Ἄξιόν ἐστιν…

Dâima mübârek, tamâmen lekesiz ve Allah’ımızın Vâlidesi olan, sen Vâlidetullah’ı mübârek saymak gerçekten lâyıktır.

Heruvimlerden daha îtibarlı ve Serafimlerden kıyaslanamaz ölçüde yüce olan, (bâkireliği) bozulmadan Allah’ın Kelâmı’nı doğurmuş olan, sen gerçek Vâlidetullah’ı yüceltiriz.

Τὴν ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν…

Göklerden daha yüce, güneşin ışınlarından daha berrak olan ve bizleri lânetten kurtaran cihânın Hanımefendisi’ne ilâhîlerle hürmet edelim.

Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν…

Günahlarımın çokluğundan bedenim ve canım hastadır, onun için lütuf bulan sana sığınırım, ey ümitsizlerin ümîdi, sen bana yardım et.

Δέσποινα καὶ μήτηρ τοῦ Λυτρωτοῦ…

Ey Kurtarıcı’nın Vâlidesi Hanımefendi, bu lâyıksız kullarının niyazlarını kabul edip senden doğana şefâatçi ol, ey cihânın Hanımefendisi ve şefâatçisi.

Ψάλλομεν προθύμως…

Harâret ve sevinçle sen pek çok ilâhîler arz edilen Vâlidetullah’a şimdi teşekkür beyitleri okuyoruz, mûteber Öncü (Yahya Peygamber) ve bütün Azizlerle birlikte ey Vâlidetullah, şefâat eyle ki bizlere inâyet olunsun.

Ἄλαλα τὰ χείλη τῶν ἀσεβῶν…

Aziz Elçi Lukas’ın resmettiği hürmet edilen tasvîrine secde etmeyen îmansızların dudakları sessiz sedâsız kalsın.

Πᾶσαι τῶν Ἀγγέλων αἱ στρατιαί…

Ey Meleklerin bütün orduları, Rab’bin Öncüsü (Yahya Peygamber), oniki Elçiler ve bütün Azizler, Vâlidetullah’la birlikte, kurtuluşumuz için şefâat eyleyin.

Ἅγιος ὁ Θεός… Aziz Allah… Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Παναγία Τριάς… Ey tamâmen Aziz Üçleme… Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa) Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς… Ey göklerde olan Pederimiz… [bakınız 22. sayfa]

Yan Makamda.

Ἐλέησον ἡμᾶς…

Bize merhamet eyle, ya Rab, bize merhamet eyle, çünkü her türlü mâzeretten mahrum olarak biz günahkârlar sen Efendimiz’e bu niyâzımızı arz ederiz, bize merhamet eyle.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς…

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τῆς εὐσπλαγχνίας τὴν πύλην…

Ὁ Ἱερεύς: Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός…

Rûhânî: Bize merhamet eyle, ey Allah, ulu merhametine göre, sana yalvarırız, işit ve merhamet eyle.

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν εὐσεβῶν καὶ Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.

Tekrar dindar Ortodoks Hristiyanlar için yalvarırız.

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…

Tekrar Başepiskoposumuz ………. için yalvarırız.

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ ἐλέους…

Tekrar bütün dindar Ortodoks Hristiyanların hayatı, âfiyeti, sağlığı, selâmeti, rahatlığı ve günahlarının affı için yalvarırız.

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν δούλων σου…

Tekrar bu kulların ………. sağlığı, selâmeti ve günahlarının affı için yalvarırız.

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ διαφυλαχθῆναι…

Tekrar bu aziz ibâdethânenin ve bütün şehir, kasaba ve köylerin, kıtlık, hastalık, deprem, tûfan, yangın, kılıç gazapları, zâlim milletlerin baskını, iç savaş ve gafil ölümden esirgenip muhâfaza edilmesi için şefkatli, merhametli, sâlih ve insaflı Allah’ımıza yalvarırız, bizlerin üzerine merhametini ihsan ederek, üzerimize gelen her kahır, gazap ve hastalığı defedip dağıtmasını niyaz ederiz. Ve bizi hak üzere vereceği gazapların cümlesinden muhâfaza edip merhametini ihsan etmesi için yalvarırız.

Ἔτι δεόμεθα καὶ ὑπὲρ τοῦ εἰσακοῦσαι Κύριον τὸν Θεόν…

Tekrar Rab Allah’a, biz günahkârların dilek duâlarımızı kabul ve makbul etmesi ve bizlere inâyetlerini ihsan etmesi için yalvarırız.

Ἐπάκουσον ἡμῶν ὁ Θεός…

Ey Kurtarıcı Allah’ımız, sen ki bütün cihânın ve denizin ıraklığında bulunanların ümîdisin, sen niyazlarımızı kabul et ve merhametinle günahlarımız hakkında insaflı bulunup keremini bizlere ihsan et. Çünkü merhametli ve insansever Allah’ımız sensin, ve sana izzet sunarız, sen Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Δόξα σοι ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Hamdolsun sana Allah, ümîdimiz, hamdolsun sana.

Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν…

Mesih gerçek Allah’ımız, tamâmen lekesiz, azîze Vâlide’nin, aziz, şerefli ve övülmüş Elçilerin, muhterem aziz şehitlerin, aziz ve ilâhî Pederlerimizin, ………. (kilisenin Azizinin), ata-i Allah olan aziz ve sâdık İoakim ve Anna’nın, ………. (günün Azizinin) ve bütün Azizlerin şefâatleriyle bizlere de merhamet edip kurtar, çünkü sâlih ve şefkatlisin.

Makamda.

Πάντων προστατεύεις Ἀγαθή…

Ey Sâliha, doğru îmanla sana sığınanların tamâmını kudretli elinle korursun, çünkü tehlike ve sıkıntı vaktinde, biz günah çokluğundan güçten düşen günahkârların, Allah’ın huzûrunda senden başka şefâatçisi yoktur, onun için ey yüce Allah’ın Vâlidesi, sana secde edip sana niyaz ederiz, bütün kazâlardan kullarını kurtar.

Πάντων θλιβομένων ἡ χαρά…

Bütün sıkıntıda olanların ferahlığı ve incinenlerin yardımcısı, fakirlerin nafakası, gurbette yaşayanların tesellîsi, körlerin asâsı, hastaların gözeticisi, ezilenlerin koruyucu siperi, öksüzlerin yardımcısı, sensin ey yüce Allah’ın Vâlidesi. Sana niyaz ederiz, ey lekesiz Bâkire, yetişip bu kullarını kurtar.

Δέσποινα πρόσδεξαι…

Ey Hanımefendi, bu kullarının niyazlarını kabul edip her zarûretten ve sıkıntıdan bizleri kurtar.

Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου…

Bütün ümîdimi sana teslim ederim, ey Vâlidetullah, siperin altında beni koruyup muhafaza et.

Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΥ KΑΝΟΝΟΣ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ

ZİYÂDE AZÎZE VÂLİDETULLAH’A MAHSUS 1-13 AĞUSTOS TARİHLERİNDE OKUNAN NİYÂZLI DİLEK DUÂLARI

(Kral Theodoros Dukas Laskaris tarafından yazılmıştır)

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Yan Makamda.

Τῶν λυπηρῶν ἐπαγωγαὶ χειμάζουσι…

Üzüntü verici fırtınaların hücumları ve türlü felâketlerin bulutları hakir canımı ve kalbimi zaptediyorlar, fakat ilâhî ve ezelî Nur’u doğuran Gelinullah, o sevinç verici Nurla beni parlat.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Ἐξ ἀμετρήτων ἀναγκῶν…

Ey tamâmen lekesiz Bâkire, senin kudretli kuvvetinle sayısız zarûret, sıkıntı, kötü düşman ve ömrün felâketlerinden kurtulduğum için, bana gösterdiğin acımanın ve şefkatinin çokluğunu ilâhîlerle yüceltirim.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Νῦν πεποιθώς…

Şimdi de, senin kudretli yardımından emin olarak, cân u gönülden senin siperine ilticâ ediyorum, ey Hanımefendi, ve diz çökerek figan edip inliyorum, ey Hristiyanların sığınağı, ben zavallıyı reddetme.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Οὐ σιωπήσω τοῦ βοᾶν τρανότατα…

Ey Bâkire kız, senin azametli amellerini açıkça söylemekten geri durmayacağım, çünkü sen Oğluna ve Allah’ına benim için şefâat etmemiş olsaydın, bu kadar şiddetli fırtına, felâket ve tehlikelerden beni kim kurtaracaktı?

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Ἀπορήσας ἐκ πάντων…

Her şeyden mahrum kalarak, sana acıyla seslenirim, ey benim harâretli yardımcım, senin yardımını harâretle talep eden ben hakir ve zavallı kuluna yetiş ve yardım et.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Ἐθαυμάστωσας ὄντως…

Εy Bâkire Hanımefendi, şimdi iyiliklerini ve ihsanlarını bende beyan etmek için gerçekten mûcizeler gösterdin, bu yüzden seni yücelterek, bana olan çok ve hesapsız himâyene ilâhîler arz edip, hürmet ederim.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Καταιγίς με χειμάζει…

Ey Hanımefendi, felâket kasırgaları ve keder fırtınaları beni boğuyor, lâkin harâretli yardımcım ve koruyucum, yardım elini bana uzat ve imdâdıma yetiş.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἀληθῆ Θεοτόκον, ὁμολογῶ Δέσποινα…

Ey Hanımefendi, senin gerçek Vâlidetullah olduğunu ikrâr ederim, çünkü (Mesih’in Vâlidesi olman sebebiyle) tabiî hayat sâhibi olduğun için ölümün kudretini ortadan kaldırdın ve ben ölüler diyârına inmekteyken onun bağlarını çözerek beni yeniden hayata döndürdün.

Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων…

Ey Vâlidetullah, kullarını tehlikelerden kurtar, çünkü hepimiz seni yıkılmaz sağlam hisar ve imdatçı bilerek, Allah’tan sonra sana sığınırız.

Ἐπίβλεψον ἐν εὐμενείᾳ…

Ey pek çok ilâhîler arz edilen Vâlidetullah, vücûdumun ağır zayıflığına merhametle nazar eyle ve canımın sancısına şifâ ver.

Πρεσβεία θερμή…

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Καὶ ποῦ λοιπόν…

Başka nerede yardım bulayım, nereye sığınayım, kurtuluşu nerede bulayım? Bu ömrün sıkıntıları ve telâşları içinde sarsılırken –heyhât– bana kim harâretle yardımcı olacak? Yalnız sana ümit edip cesâretlenirim ve övünerek siperine sığınırım, beni kurtar.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Τὸν ποταμόν…

Ey tamâmen pak Bâkire, felâket ve sıkıntıların fırınında ateşler içinde yanan pek sefil ve hakir canımı, zengin ihsanlarla serinleten merhametinin tatlı ırmağını yüceltip vâzederek, himâyene sığınıp gelirim, beni kurtar!

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Σὲ τὴν ἁγνήν…

Pak ve lekesiz olan sen Bâkire’yi tek fetholunamaz hisar, sığınak, kudretli koruma ve kurtuluş silâhı bilirim. Ey ümitsizlerin ümîdi, hastaların müttefiki, tasalıların sevinci ve yardımı, ben sefihi görmezlikten gelme.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Πῶς ἐξειπεῖν…

Ey Hanımefendi, sıkıntıların şiddetli ateşiyle yanan canımı su gibi dökülerek dâima serinleten acımalarının deryâsını lâyıkıyla nasıl anlatayım? Ne kadar büyüktür fazlasıyla nâil olduğum koruman ve iyiliklerin!

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Εὐχαρίστως βοῶ σοι…

Müteşekkir olarak sana seslenirim, “Selâm, ey Bâkire Vâlide, sevin, ey Gelinullah. Selâm, ey ilâhî koruma, sevin, ey kuvvetli silâh ve fetholunamaz kale hisarı. Selâm, çünkü sana îmanla sığınıp gelenlerin imdatçısı, yardımcısı ve kurtuluşu sensin”.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Οἱ μισοῦντές με μάτην…

Benden boş yere nefret edenler, zavallı vücûdumu eziyetlerle telef etmek ve beni mezara indirmek isteyerek oklar, kılıçlar ve hendekler hazırladılar. Lâkin, ey pak Bâkire, imdâdıma yetişerek bunlardan beni kurtar.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἀπὸ πάσης ἀνάγκης…

Ey pek çok ilâhîler arz edilen kız, her türlü zarûret, sıkıntı, hastalık ve kederden beni kurtar. Her türlü tehlikeden, benimle savaşan ve benden nefret eden düşmanlardan, kudretin ve korumanla beni kedersiz muhâfaza et.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τί σοι δῶρον προσάξω…

Senden nâil olduğum ihsanlara ve sayısız iyiliklere karşılık, sana ne gibi teşekkür hediyeleri arz edeyim? Ancak, bana olan tâbir olunamaz şefkatini hamdederek ve ilâhîler okuyarak yüceltirim.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Τὰ νέφη τῶν λυπηρῶν…

Keder verici felâketlerin bulutları zavallı canımı ve kalbimi kapatıp kararttılar. Lâkin ey yaklaşılamaz Nur’u doğuran Bâkire kız, ilâhî şefâatinin kuvvetiyle bunları benden uzaklaştır.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Παράκλησιν ἐν ταῖς θλίψεσιν…

Seni sıkıntılarda tesellî bilirim, hastalıkların hekimi, ölümü bütünüyle helâk eden, hayatın tükenmez ırmağı ve felâket içinde olan herkese derhal yetişip imdat eyleyen olarak tanırım.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Οὐ κρύπτω σου…

Ey Hanımefendi, merhametinin deryâsını ve sayısız mûcizelerinin fışkırmasını ve bana olan acımalarının gerçekten dâima akan pınarını gizleyemem. Fakat cümle âlemin huzûrunda onları ikrâr edip haykırır, vâzedip söylerim.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου με ζάλαι…

Ömrün telâşları, arıların peteklerin etrâfını çevirdiği gibi etrâfımı çevirdiler ve kalbimi zaptederek sıkıntıların oklarıyla içimi yaralıyorlar. Lâkin ey tamâmen lekesiz Bâkire, keşke seni yardımcı ve kurtarıcı bulsam ve bu sıkıntıları defetsen.

Διάσωσον ἀπὸ κινδύνων…

Ey Vâlidetullah, kullarını tehlikelerden kurtar, çünkü hepimiz seni yıkılmaz sağlam hisar ve imdatçı bilerek, Allah’tan sonra sana sığınırız.

Ἄχραντε ἡ διὰ λόγου…

Ey lekesiz Bâkire, sen ki son günlerde kelâm vâsıtasıyla Kelâm’ı şerh olunamaz bir şekilde doğurdun, O’nun indinde Vâlidelik cesâretinle (bizim için) şefâat eyle.

Προστασία τῶν Χριστιανῶν…

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Φῶς ἡ τεκοῦσα…

Ey Nur’u doğuran Vâlidetullah, günahların gece karanlığının içinde kaldım. Lâkin sen nurun pak, lekesiz meskeni olduğun için beni nurlandır ki, sana arzuyla şükürler edeyim.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Σκέπη γενοῦ…

Ey yardımsızların kuvveti ve ümitsizlerin ümîdi olan Bâkire, şimdi her türlü yardımdan çıplak kaldım, sen bana koruma, imdatçı, yardımcı ve iftihar ol.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ὅλῃ ψυχῇ…

Senin büyük ihsanlarına nâil olduğum için canımın, aklımın ve kalbimin bütün kuvvetleriyle dudaklarımı açarak seni yüceltirim. Büyüktür senin iyiliğin ve sayısız mûcizelerin.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Βλέψον ἱλέῳ ὄμματί σου…

Mülâyim ve merhametli gözlerinle bana nazar eyle ve ne gibi işkence içinde olduğumu gördüğün anda, fenâ ve ağır felâketlerden, kederden, tehlikelerden ve ayartılmalardan hadsiz merhametinle beni kurtar.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Διὰ σπλάγχνα ἐλέους…

Ey hürmetli Bâkire, kalbinden gelen merhametinden dolayı, bu ömrün dünyevî dalgaları içinde boğulan beni görmezlikten gelme. Fakat bana yardım elini uzatarak bu dalgaların içinden beni kurtar.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Περιστάσεις καὶ θλίψεις…

Ey pak kız, felâketler, sıkıntılar, zarûretler, dünyanın telâşları ve ayartılmalar her taraftan etrâfımı kuşattılar. Fakat imdâdıma yetiş ve kudretli korumanla bana yardım et.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἐν ταῖς ζάλαις…

Fırtınalarda kurtuluş limanı, üzüntülerde sevinç ve ferahlık, hastalıklarda çabuk yetişen yardımcı, tehlikelerde kurtarıcı ve mihnetlerde imdatçı buldum seni.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Χαῖρε θρόνε πυρίμορφε…

Selâm, Rab’bin ateş şeklinde olan tahtı,^[98] sevin, Man’ı kabul eden ilâhî testi,^[99] selâm, altın şamdan ve sönmeyen kandil,^[100] sevin, bâkirelerin şan u şöhreti, vâlidelerin de güzelliği ve izzeti.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Πρὸς τίνα καταφύγω…

Ey pak Bâkire, başka kime ilticâ edeyim? Kurtuluş bulmak için nereye koşayım? Nereye gideyim? Nereye sığınayım? Sıkıntılar içinde kimi kendime harâretli yardımcı ve koruyucu bulayım? Yalnız sana ümit ederim, yalnız sende iftihar ederim ve sana güvenip sığındım.

Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

Ey ziyâde azîze Vâlidetullah, bizleri kurtar.

Οὐκ ἔστιν ἀριθμήσασθαι δυνατόν…

Ey Gelinullah, azametli amellerin sayılamaz ve sana Allah’ın gerçek Vâlidesi diye îmanla secde edip, arzuyla hürmet edenlere, devamlı senden icrâ olunan akıldan üstün mûcizelerinin araştırılamayan dipsiz deryâsı tâbir edilemez.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ἐν ὕμνοις εὐχαρίστοις δοξολογῶ…

Hesap olunamaz merhametini, büyük kudretini ve bana ziyâdesiyle ihsan ettiğin iyiliklerini cümle âleme ikrâr ederek müteşekkir ilâhîlerle hamdederim. Canım, kalbim, düşüncelerim ve dilimle dâima onları vâzedip yüceltirim.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Τὴν δέησίν μου δέξαι…

Ağlamamı, gözyaşlarımı ve inlememi reddetmeyerek hakîrâne niyâzımı kabul eyle. İyiliğinden dolayı bana yardım eyle ve dileklerimi ihsan eyle, çünkü her şeye kadir olan Efendi Allah’ın Vâlidesi olduğun için küçük bir hareketinle bile, benim acınmaya şâyan hakir hâlime (merhamet göstererek) her ne istersen yapabilirsin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΞΟΔΙΑΣΤΙΚΟΥ

CENÂZE DUÂLARI

Ὁ Ἱερεύς: Εὐλογητὸς ὁ Θεός…

Rûhânî: Allah’ımız her zaman, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince mübârektir.

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118).

Mezmur 119.

Yan Makamda.

1, 12. Μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ…

Yolda (hayatlarının yolunda) lekesiz (ahlâken kusursuz) olanlar ne mutludurlar. Alliluia. Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret. Alliluia.

Ἐπεπόθησεν ἡ ψυχή μου…

Canım her vakitte senin hükümlerini arzulamaya heveslenir. Alliluia.

Ἐνύσταξεν ἡ ψυχή μου…

İhmalkârlık yüzünden canım uyukladı, kelâmlarınla beni kuvvetlendir. Alliluia.

Κλῖνον τὴν καρδίαν μου…

Kalbimi tamaha değil, şehâdetlerine (öğütlerine) meylettir. Alliluia.

Ἀθυμία κατέσχε με…

Yasanı terk eden günahkârların yüzünden beni gam zaptetti. Alliluia.

Μέτοχος ἐγώ εἰμι…

Bütün senden korkanlara ve emirlerini muhafaza edenlere ben yoldaşım. Alliluia.

Ὁ Διάκονος: Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός…

Diyakos: Bize merhamet eyle, ey Allah, ulu merhametine göre, sana yalvarırız, işit ve merhamet eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ ἀναπαύσεως…

Tekrar vefât eden Allah’ın kulu (……….’ın) canının rahatlığı ve onun isteyerek ve de istemeyerek işlediği bütün günahların affedilmesi için yalvarırız.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ὅπως Κύριος ὁ Θεός…

Rab Allah, onun canını, sâdıkların rahat oldukları yere yerleştirsin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ…

Allah’ın merhametlerini, göklerin hükümranlığını ve kendi günahlarının affedilmesini ölümsüz Kral ve Allah’ımız Mesih’ten dileyelim.

Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Rab’be yalvaralım.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ὅτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις…

Rûhânî: Çünkü, ey Mesih Allah’ımız, vefât etmiş olan kulun (……….’ın) dirilişi, hayatı, rahatlığı sensin, ve sana izzet sunarız, ezelî Pederinle ve tamâmen aziz, sâlih ve hayat veren Ruhunla birlikte, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince.

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118).

Mezmur 119.

Yan Makamda.
Αἱ χεῖρές σου…

Senin ellerin beni yaratıp bana şekil verdi. Emirlerini öğrenmem için bana anlayış bahşet. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Ὅτι ἐγενήθην…

Çünkü kırağı üzerinde tulum gibi oldumsa da (büyük zorluklar çektimse de), buyruklarını unutmadım. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Σός εἰμι ἐγώ, σῶσόν με…

Ben seninim, beni kurtar, çünkü buyruklarını aradım. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Ἀπὸ τῶν κριμάτων σου οὐκ ἐξέκλινα…

Hükümlerinden sapmadım, çünkü bana (onları insan değil) sen kanun hâline getirdin. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Ἔκλινα τὴν καρδίαν μου…

Karşılığına nâil olmak için kalbimi ebediyen senin buyruklarını işlemeye meylettirdim. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Καιρὸς τοῦ ποιῆσαι τῷ Κυρίῳ…

Ya Rab, yasanı çiğnediler, harekete geçmenin zamanıdır. Bana merhamet eyle, ya Rab.

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118).

Mezmur 119.

Yan Makamda.
Ἐπίβλεψον ἐπ’ ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με…

Bana nazar eyle ve merhamet eyle, senin ismini sevenlere hükmüne göre yaptığın gibi. Alliluia.

Νεώτερος ἐγώ εἰμι…

Ben küçüğüm ve hakirim, fakat emirlerini hiç unutmadım. Alliluia.

Τῆς φωνῆς μου ἄκουσον, Κύριε…

Merhametine göre sesimi dinle, ya Rab, hükmüne göre beni yaşat. Alliluia.

Ἄρχοντες κατεδίωξάν με δωρεάν…

Reisler bana sebepsiz zulmetti (ancak onlardan korkmadım), kalbim senin sözlerinden (sözlerini yerine getirememekten) korktu. Alliluia.

Ζήσεται ἡ ψυχή μου καὶ αἰνέσει σε…

Canım yaşayıp sana hamdetsin ve hükümlerin bana yardım etsin. Alliluia.

Ἐπλανήθην ὡς πρόβατον ἀπολωλός…

Kaybolmuş koyun gibi âvâre dolaşıyordum. Kulunu ara, çünkü emirlerini unutmadım. Alliluia.

ΕΥΛΟΓΗΤΑΡΙA ΝΕΚΡΩΣΙΜΑ
VEFÂT EDENLERİN ANILDIĞI CUMARTESİ GÜNLERİNE MAHSUS İLÂHÎLER

Yan Makamda

Ψαλμὸς ΡΙΗ΄ (118). Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.

Mezmur 119:12.

Mübâreksin, ya Rab, bana buyruklarını öğret.

Τῶν ἁγίων ὁ χορός, εὗρε πηγὴν τῆς ζωῆς…

Azizlerin zümresi hayatın pınarını ve Cennet’in kapısını buldu, … [bakınız 41. sayfa].

Μετὰ τῶν Ἁγίων ἀνάπαυσον, Χριστέ…

Ey Mesih, kulunun canını Αzizlerle berâber rahatlat, orada ağrı, tasa, inilti yoktur, ancak nihâyetsiz hayat vardır.

Aziz İoannis Damaskinos’un İlâhîleri

Makamda.

Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος;…

Ömrün hangi safâsı tasasız kalır? Yeryüzünde değişmeyen hangi izzet kalır? Her şey gölgeden daha zayıf, her şey rüyâlardan daha aldatıcıdır. Bir an ve bütün bunları ölüm zapteder. Fakat, ey Mesih, insan dostu olduğun için, yüzünün nuruyla ve güzelliğinin tatlılığıyla bu seçtiğin kulunu rahatlat.

Makamda.

Ὡς ἄνθος μαραίνεται καὶ ὡς ὄναρ παρέρχεται…

Her insan çiçek gibi solar, rüyâ gibi gelip geçer ve bozulup dağılır. Ancak borazanın tekrar çalınmasında, depremdeymiş gibi, bütün ölüler seni karşılamak üzere dirilecekler, ey Mesih Allah. O zaman, ey Efendi, bizden göç ettirdiğin kişiyi, senin kulunun ruhunu, Azizlerinin çadırlarında yerleştir, ey Mesih.

Makamda.

Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα…

Ölümden sonra bâkî kalmayan beşeriyetin bütünü bâtıldır.^[101] Zenginlik bâkî kalmaz, izzet refâkat etmez, çünkü ölüm geldiğinde bütün bunlar kaybolurlar. Bu sebepten, ölümsüz Kral Mesih’e seslenelim, “Bizden göç edeni bütün ferahlıların mekânında rahatlat”.

Makamda.

Ποῦ ἐστιν ἡ τοῦ κόσμου προσπάθεια;…

Nerde kaldı dünyanın zevk u safâsı? Nerdedir fânîlerin gösterişi? Nerde kaldı altın ve gümüş? Nerdedir hizmetkârların kalabalığı ve gürültüsü? Hepsi toz, hepsi kül, hepsi gölgedir. Ancak gelin ölümsüz Kral’a seslenelim “Ya Rab, bizden göç edeni ebedî iyiliklerine nâil eyle ve onu tükenmez mutlulukta rahatlat”.

Yan Makamda.

Ἐμνήσθην τοῦ Προφήτου βοῶντος…

Peygamber’in sözlerini hatırladım, “Ben toprak ve külüm”.^[102] Tekrar mezarlarda düşündüm ve çıplak kemikleri görünce şöyle dedim, “Acaba kimdir kral ya da asker, zengin ya da fakir, sâdık ya da günahkâr?” Ancak ya Rab, insansever olduğun için, kulunu sâdıklarla birlikte rahatlat.

Yan Makamda.

Ἀρχή μοι καὶ ὑπόστασις…

Senin yaratıcı emrin beni yoktan var eyledi, çünkü görünmeyen ve görünen tabiattan beni ömürlü hâsıl etmek istemekle bedenimi topraktan yarattın ve ilâhî ve hayat veren nefesinle bana can verdin.^[103] Bu yüzden, ey Mesih, kulunu yaşayanların diyârında ve sâdıkların çadırlarında rahatlat.

Ağır Makamda.

Ἀνάπαυσον, Σωτὴρ ἡμῶν ζωοδότα…

Ey hayat veren Kurtarıcımız, fânîlerden göç ettirdiğin ve “sana hamdolsun, ya Rab” diye seslenen kardeşimizi rahatlat.

Yan Makamda.

Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι, ὅταν ἐννοήσω τὸν θάνατον…

Ölümü düşündüğümde ve mezarlarda yatan, Allah’ın sûretinde yaratılmış güzelliğimizi çirkin, izzetsiz ve şekilsiz gördüğümde ağlar, feryat figan ederim. Ne anlaşılmaz hikmet! Νedir bu bizimle alâkalı olan sır? Çürümeye nasıl teslim olduk ve ölüme nasıl koşulduk? Hakîkaten, (Kitâb-ı Mukaddes’te) yazıldığına göre, bu Allah’ın emridir,^[104] O ki vefât edene rahatlığı verir.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Ὁ θάνατός σου Κύριε…

Senin ölümün, ya Rab, ölümsüzlüğe sebep oldu, çünkü (sen) mezara konulmasaydın Cennet açılmayacaktı. Bu yüzden, şefkatli olduğun için, göç edeni rahatlat.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince.

Ἁγνὴ Παρθένε, τοῦ Λόγου πύλη…

Ey pak Bâkire, Kelâm’ın kapısı ve Allah’ımızın Vâlidesi, (vefât edenin) canının merhamet bulması için ricâ et.

Μακαρία ἡ ὁδός, ᾗ πορεύει σήμερον…

Bugün gittiğin yol mutlu sayılır, çünkü sana rahatlık için yer hazırlandı.

Ψαλμὸς ΚΘ΄ (29, 9). Πρὸς σέ, Κύριε, κεκράξομαι, ὁ Θεός μου.

Mezmur 30:8.

Ya Rab Allah’ım, seni çağıracağım.

Πρὸς Θεσσαλονικεῖς Α΄ Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ ἀνάγνωσμα.

Pavlos’un Selânikliler’e gönderdiği

Birinci Mektubu’ndan okuma (4:13-17).

Ὁ Διάκονος: Πρόσχωμεν. Σοφία. Πρόσχωμεν.

Diyakos: Dikkat edelim. Hikmet. Dikkat edelim.

Ey kardeşler, ümîdi olmayan başkaları gibi mahzun olmayasınız diye, uyuyanlar hakkında câhil kalmanızı istemiyoruz. Çünkü, İsa’nın öldüğüne ve dirildiğine îman edersek, böylece Allah İsa’da uyuyanları O’nunla berâber getirecektir. Çünkü bunu size Rab’bin sözüyle diyoruz; biz yaşamakta olanlar, Rab’bin gelişine kadar bırakılmış olanlar, uyuyanların önüne asla geçmeyeceğiz. Çünkü Rab kendisi yüksek nidâyla, Başmeleğin sedâsıyla ve Allah’ın borusuyla gökten inecek; ve önce Mesih’te ölüler dirileceklerdir; ondan sonra biz yaşamakta olanlar, bırakılmış olanlar, onlarla birlikte Rab’bi havada karşılamak için bulutlarda alınıp götürüleceğiz; ve böylece dâima Rab’le berâber olacağız.

Alliluia. (3 defa)

Ψαλμὸς ΞΔ΄ (64, 5). Μακάριος ὃν ἐξελέξω καὶ προσελάβου, Κύριε.

Mezmur 65:4

Ya Rab, seçip yanına aldığın kişi ne mutludur!

Ὁ Διάκονος: Σοφία, ὀρθοί, ἀκούσωμεν…

Diyakos: Hikmet, mukaddes İncil’i ayakta dinleyelim.

Ὁ Ἱερεύς: Εἰρήνη πᾶσι.

Rûhânî: Hepinize sulh ve selâm olsun.

Καὶ τῷ πνεύματί σου.

Ve senin ruhunla.

Ὁ Ἱερεύς: Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην…

Rûhânî: Yuhanna tarafından yazılan mukaddes İncil’den okuma (5:24-30).

Ὁ Διάκονος: Πρόσχωμεν.

Diyakos: Dikkat edelim.

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

Hamdolsun sana, ya Rab, hamdolsun sana.

Ὁ Ἱερεύς:

Rûhânî: Rab kendisine gelen Yahûdilere, “Doğrusu ve doğrusu size derim; benim sözümü dinleyip beni gönderene îman edenin ebedî hayatı vardır ve hükme gelmez, fakat ölümden hayata geçmiştir. Doğrusu ve doğrusu size derim; Allah’ın Oğlu’nun sesini ölülerin işitecekleri saat geliyor, ve şimdidir; ve işitenler yaşayacaklardır. Çünkü Peder’in kendisinde hayat olduğu gibi, böylece kendisinde hayat olmayı Oğul’a da verdi. Ve hükmetmek salâhiyetini O’na verdi, çünkü insanoğludur. Buna şaşmayın; çünkü saat geliyor, o saatte kabirlerde olanların hepsi O’nun sesini işitecekler; iyilik işleyenler hayat kıyâmetine, ve kötülük işleyenler hüküm kıyâmetine çıkacaklardır. Ben kendiliğimden bir şey yapmam; işittiğim gibi hükmederim, ve benim hükmüm doğrudur; zîra ben kendi irâdemi değil, fakat beni gönderen Peder’in irâdesini ararım”.

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

Hamdolsun sana, ya Rab, hamdolsun sana.

Ὁ Διάκονος: Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός…

Diyakos: Bize merhamet eyle, ey Allah, ulu merhametine göre, sana yalvarırız, işit ve merhamet eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ ἀναπαύσεως…

Tekrar vefât eden Allah’ın kulu (……….’ın) canının rahatlığı ve onun isteyerek ve de istemeyerek işlediği bütün günahların affedilmesi için yalvarırız.

Κύριε ἐλέησον…

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ὅπως Κύριος ὁ Θεός…

Rab Allah, onun canını, sâdıkların rahat oldukları yere yerleştirsin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ…

Allah’ın merhametlerini, göklerin hükümranlığını ve kendi günahlarının affedilmesini, ölümsüz Kral ve Allah’ımız Mesih’ten dileyelim.

Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Rab’be yalvaralım.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ὁ Θεὸς τῶν πνευμάτων…

Rûhânî: Ruhların ve bütün bedenlerin (insanların) Allah’ı,^[105] ölümü tepeleyen, şeytanı ilga eden ve dünyana hayat bahşeden. Sen kendin, ya Rab, vefât etmiş olan kulun (……….’ın) canını nurlu yerde, çimenlik yerde, rahatlık mekânında rahatlat, ki orada acı, tasa ve inilti yoktur ve onun söz, amel ya da fikirle işlediği bütün günahları, sâlih ve şefkatli Allah olduğun için affet. Zîra yaşayıp da günah işlemeyen insan yoktur, çünkü günahsız olan tek sensin, adâletin ebediyen adâlettir ve kelâmın hakîkattir.

Ὁ Διάκονος: Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Diyakos: Rab’be yalvaralım.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ὅτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις…

Δόξα σοι ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Hamdolsun sana Allah, ümîdimiz, hamdolsun sana.

Ὁ καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων τὴν ἐξουσίαν ἔχων…

Ölülerin ve canlıların üzerinde hüküm sâhibi olan ölümsüz Kral, ölülerden dirilen Mesih, gerçek Allah’ımız, tamâmen lekesiz, azîze Vâlide’nin, aziz, şerefli ve övülmüş Elçilerin, aziz ve ilâhî Pederlerimizin, ilk atalarımız olan aziz ve şerefli İbrâhim, İshak ve Yâkub’un, Mesih’in dostu olan ve ölümünden dört gün sonra dirilttiği aziz ve âdil Lazaros’un ve bütün Azizlerin şefâatleriyle bizlerden göç etmiş olan kulun (……….’ın) canını da sâdıkların çadırlarında yerleştir, İbrâhim’in kucağında rahatlat ve sâdıklarla bir arada bulundur. Bizlere de merhamet edip kurtar, çünkü sâlih ve şefkatlisin.

Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἀξιομακάριστε καὶ ἀείμνηστε ἀδελφὲ ἡμῶν.

Hâtıran ebedî olsun, ey mutlu sayılmaya lâyık ve hâtırası dâim olan kardeşimiz. (3 defa)

Makamda.

Δεῦτε τελευταῖον ἀσπασμόν…

Gelin kardeşler, Allah’a şükrederek vefât edene son selâmı verelim, çünkü akrabâlarından ayrıldı ve mezara gidiyor. Fânîliğin ve çok zahmetli bedenin ihtiyaçlarıyla bir daha meşgul olmaz. Nerede şimdi akrabâlar ile dostlar? Artık ondan ayrılıyoruz. Rab onu rahatlatsın diye niyaz edelim.

Ὁ Ἱερεύς: Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Rûhânî: Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΤΟΥ ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΥ ΤΡΙΣΑΓΙΟΥ

VEFÂT EDENLERE MAHSUS DUÂLAR

Ὁ Ἱερεύς: Εὐλογητὸς ὁ Θεός…

Rûhânî: Allah’ımız her zaman, şimdi ve dâima ve ebetler ebedince mübârektir.

Ἅγιος ὁ Θεός… Aziz Allah… Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Παναγία Τριάς… Ey tamâmen Aziz Üçleme…, Κύριε ἐλέησον. Ya Rab merhamet eyle. (3 defa) Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a. Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς… Ey göklerde olan Pederimiz… [bakınız 22. sayfa]

Makamda.

Μετὰ πνευμάτων δικαίων τετελειωμένων…

Ey Kurtarıcı, kulunun canını vefât etmiş olan sâdıkların ruhlarıyla birlikte rahatlat ve onu sende olan mutlu hayatta muhâfaza et, ey şefkatli.

Εἰς τὴν κατάπαυσίν σου, Κύριε…

Ya Rab, kulunun canını bütün Azizlerinin rahat ettiği senin huzur diyârında rahatlat, çünkü tek sen ölümsüzsün.

Δόξα…

Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a.

Σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν…

Ölüler diyârına inen ve bağlı hapsolunmuşların acılarını çözen sensin Allah’ımız. Sen kendin, ey Kurtarıcı, kulunun canını da rahatlat.

Καὶ νῦν…

Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.

Ἡ μόνη ἁγνὴ καὶ ἄχραντος Παρθένος…

Allah’ı tohumsuz doğuran, tek pak ve lekesiz Bâkire, kulunun canının merhamet bulması ve bağışlanması için şefâat eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός…

Rûhânî: Bize merhamet eyle, ey Allah, ulu merhametine göre, sana yalvarırız, işit ve merhamet eyle.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ ἀναπαύσεως…

Tekrar vefât eden Allah’ın kulu (……….’ın) canının rahatlığı ve onun isteyerek ve de istemeyerek işlediği bütün günahların affedilmesi için yalvarırız.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Ὅπως Κύριος ὁ Θεός…

Rab Allah, onun canını, sâdıkların rahat oldukları yere yerleştirsin.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle. (3 defa)

Τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ…

Allah’ın merhametlerini, göklerin hükümranlığını ve kendi günahlarının affedilmesini, ölümsüz Kral ve Allah’ımız Mesih’ten dileyelim.

Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Rab’be yalvaralım.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ὁ Θεὸς τῶν πνευμάτων…

Rûhânî: Ruhların ve bütün bedenlerin (insanların) Allah’ı, ölümü tepeleyen, şeytanı ilga eden ve dünyana hayat bahşeden. Sen kendin, ya Rab, vefât etmiş olan kulun (……….’ın) canını nurlu yerde, çimenlik yerde, rahatlık mekânında rahatlat, ki orada acı, tasa ve inilti yoktur ve onun söz, amel ya da fikirle işlediği bütün günahları, sâlih ve şefkatli Allah olduğun için affet. Zîra yaşayıp da günah işlemeyen insan yoktur, çünkü günahsız olan tek sensin, adâletin ebediyen adâlettir ve kelâmın hakîkattir.

Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Rab’be yalvaralım.

Κύριε ἐλέησον.

Ya Rab merhamet eyle.

Ὁ Ἱερεύς: Ὅτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις.

Δόξα σοι ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Hamdolsun sana Allah, ümîdimiz, hamdolsun sana.

Ὁ καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων τὴν ἐξουσίαν ἔχων…

Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἀξιομακάριστε καὶ ἀείμνηστε ἀδελφὲ ἡμῶν.

Hâtıran ebedî olsun, ey mutlu sayılmaya lâyık ve hâtırası dâim olan kardeşimiz. (3 defa)

Αἰωνία ἡ μνήμη αὐτοῦ.

Hâtırası ebedî olsun. (3 defa)

Ὁ Ἱερεύς: Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…

Rûhânî: Aziz Pederlerimizin duâlarıyla, ya Rab İsa Mesih Allah, bize merhamet eyle. Âmin.

ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ

İPAPANTİ YORTUSU’NA MAHSUS İLÂHÎLER^[106]

Makamda.

Ἀκατάληπτόν ἐστι, τὸ τελούμενον ἐν σοί, καὶ Ἀγγέλοις καὶ βροτοῖς, Μητροπάρθενε ἁγνή.

Ey pak Bâkire Vâlide, sende gerçekleşen (esrar), Melekler ve fânîler tarafından anlaşılamaz.

Ἀγκαλίζεται χερσίν, ὁ Πρεσβύτης Συμεών, τὸν τοῦ νόμου Ποιητήν, καὶ Δεσπότην τοῦ παντός.

İhtiyar Simeon, kanunu yapanı ve cümlenin Efendisi’ni elleriyle kucaklar.

Βουληθεὶς ὁ Πλαστουργός, ἵνα σώσῃ τὸν Ἀδάμ, μήτραν ᾤκησε τὴν σήν, τῆς Παρθένου καὶ ἁγνῆς.

Âdem’i kurtarmak isteyen Yaratıcı, sen pak Bâkire’nin rahmine yerleşti.

Γένος ἅπαν τῶν βροτῶν, μακαρίζει σε Ἁγνή, καὶ δοξάζει σε πιστῶς, ὡς Μητέρα τοῦ Θεοῦ.

Ey pak Bâkire, bütün fânîlerin soyu, Allah’ın Vâlidesi olduğun için seni mübârek sayar ve îmanla yüceltir.

Δεῦτε ἴδετε Χριστόν, τὸν Δεσπότην τοῦ παντός, ὃν βαστάζει Συμεών, σήμερον ἐν τῷ ναῷ.

Gelin, bugün mâbette Simeon’un (ellerinde) tuttuğu cihânın Efendisi Mesih’i görün.

Ἐπιβλέπεις πρὸς τὴν γῆν, καὶ ποιεῖς τρέμειν αὐτήν, καὶ πῶς γέρων κεκμηκώς, σὲ κατέχει ἐν χερσί;

Yeryüzüne nazar eder onu titretirsin. Bîtap ihtiyar seni nasıl ellerinde tutar?

Ζήσας ἔτη Συμεών, ἕως εἶδε τὸν Χριστόν, καὶ ἐβόα πρὸς αὐτόν· Νῦν ἀπόλυσιν ζητῶ.

Simeon, Mesih’i görene kadar uzun yıllar yaşadı ve O’na seslendi, “Şimdi beni (bu dünyadan) salıvermeni istiyorum”.

Ἡ λαβὶς ἡ μυστική, ἡ τὸν ἄνθρακα Χριστόν, συλλαβοῦσα ἐν γαστρί, σὺ ὑπάρχεις Μαριάμ.

Ateş gibi olan Mesih’i rahminde kabul eden esrarlı kaşıksın sen Meryem.

Θέλων ἐνηνθρώπησας, ὁ προάναρχος Θεός, καὶ ναῷ προσφέρεσαι, τεσσαρακονθήμερος.

Ezelî Allah olan sen isteyerek insan oldun ve kırk günlük çocuk iken mâbede takdim olundun.

Κατελθόντ’ ἐξ οὐρανοῦ, τὸν Δεσπότην τοῦ παντός, ὑπεδέξατο αὐτόν, Συμεὼν ὁ Ἱερεύς.

Semâdan (yere) inen cümlenin Efendisi’ni, rûhânî Simeon karşıladı.

Λάμπρυνόν μου τὴν ψυχήν, καὶ τὸ φῶς τὸ αἰσθητόν, ὅπως ἴδω καθαρῶς, καὶ κηρύξω σε Θεόν.

Seni açıkça görüp Allah olduğunu vâzetmem için canımı ve cismânî nurumu parlat.

Μητροπάρθενε ἁγνή, τί προσφέρεις τῷ ναῷ, νέον βρέφος ἀποδούς, ἐν ἀγκάλαις Συμεών;

Ey pak Bâkire Vâlide, Simeon’un kucağına küçük bir çocuk vererek mâbede ne sunarsın?

Νῦν ἀπόλυσιν ζητῶ, ἀπὸ σοῦ τοῦ Πλαστουργοῦ, ὅτι εἶδόν σε Χριστέ, τὸ σωτήριόν μου φῶς.

Şimdi sen Yaradan’dan beni (bu dünyadan) salıvermeni diliyorum, çünkü seni, ey Mesih, kurtuluş nurumu gördüm.

Ὃν οἱ ἄνω λειτουργοί, τρόμῳ λιτανεύουσι, κάτω νῦν ὁ Συμεών, ἀγκαλίζεται χερσί.

Υücelerdeki hizmetkârların (Meleklerin) korkuyla niyazda bulunduklarını, yerde şimdi Simeon elleriyle kucaklıyor.

Δόξα… Hamdolsun Peder’e ve Οğul’a ve Aziz Ruh’a.
Ἡ τῇ φύσει μὲν Μονάς, τοῖς προσώποις δὲ Τριάς, φύλαττε τοὺς δούλους σου, τοὺς πιστεύοντας εἰς σέ.

Tabiatta bir olup sıfatta üç olan, sana îman eden kullarını muhâfaza et.

Καὶ νῦν… Şimdi ve dâima ve ebetler ebedince. Âmin.
Θεοτόκε ἡ ἐλπίς, πάντων τῶν Χριστιανῶν, σκέπε, φρούρει, φύλαττε, τοὺς ἐλπίζοντας εἰς σέ.

Ey bütün Hristiyanların ümîdi Vâlidetullah, sana ümit bağlayanları koru, esirge ve muhâfaza et.

ORUÇ HAKKINDA

Oruç, Kitâb-ı Mukaddes’in pek çok yerinde zikredilmektedir.

İlk olarak Allah, insanı yarattığında, ilk Atamız olan Âdem’e “Bahçenin her ağacından istediğin gibi ye, fakat iyilik ve kötülüğü bilme ağacından yemeyeceksin”^[107] diye buyurmuştu. Ancak Âdem ile Havva Allah’ın bu emrine itâatsizlik ederek günaha düştüler. Kilisenin Aziz Pederlerinin tefsirlerine göre ise bu ilâhî emir, oruçtan başka bir şey değildi. Bu hâlde, Cennet’te o kadar çok ehemmiyet arz eden orucun, Cennet’in dışında çok daha büyük ehemmiyete sâhip olduğu âşikârdır.^[108]

Eski Ahit’te pek çok Peygamber’in oruç tuttuğunu, bilhassa iki büyük Peygamber Mûsa^[109] ve İlyas’ın,^[110] Allah nezdinde büyük cesâretleri olmalarına rağmen, O’nunla görüşmek istediklerinde oruca sığındıklarını ve oruç vâsıtasıyla Rab’be ulaştıklarını görmekteyiz.

Yeni Ahit’te ise bizzat İsa Mesih’in^[111] Müjde’yi duyurmaya başlamadan evvel çölde 40 gün müddetince oruç tuttuğu, ayrıca Peygamberlerin en büyüğü, İsa Mesih’in Vaftizcisi ve Öncüsü olan Aziz Yahya’nın,^[112] daha pek çok Aziz’in ve de ilk Hristiyanların^[113] oruç tuttukları zikredilmektedir.

Ancak, oruç ibâdeti doğru bir şekilde tatbik edildiğinde, duâyla berâber, Hristiyanların mânevî mücâdelesinde büyük faydası olan bir vâsıtadır. Bizleri bu hususta İsa Mesih îkaz etmektedir.^[114]

Οruç dönemlerinde, hatta bütün ömrümüz boyunca, orucun yanı sıra, işlediğimiz günahlar için tövbe ve ayartılmalara karşı mânevî mücâdele etmeliyiz. Bundan başka, daha fazla duâ etmeli ve muhtaçlara yardım gibi sâlih ameller işlemeliyiz.

Kilise’nin Mukaddes Nizamlarına göre, oruç tutmaktan âciz olan hastalar bu ibâdetten muaf olup, mânevî Pederlerinin tavsiyelerine göre hareket etmelidirler. 4. asırda yaşamış olan İskenderiye Patriği Aziz Timotheos’un hükmü sarihtir, “Oruç bedeni alçaltmak, bedene hâkim olmak için tutulur. Eğer beden güçsüz ve hastaysa, isteğe ve dayanma gücüne göre yiyip içilmelidir”.

Kezâ, Aziz İoannis Hrisostomos’a göre ise, “Tam olarak oruç tutamayan hasta kimse, sadakayı daha fazla versin, uzun duâlar etsin, Allah’ın kelâmlarını işitmede güçlü arzusu olsun”.^[115]

Aziz İoannis Hrisostomos’un “Heykellere” Dâir Nutku’ndan

Oruç mu tutuyorsun? Bunu bana amellerinle ispat et. Fakir görürsen, ona merhamet et. Düşman görürsen, onunla barış. Arkadaşının yükseldiğini görürsen, onu kıskanma. Güzel kadın görürsen, ondan uzaklaş. Yalnız ağız oruç tutmasın, aynı zamanda gözler, işitme duyusu, ayaklar, eller, bedeninin bütün uzuvları da oruç tutsun. Eller, yağma ve tamahkârlıktan uzak kalarak oruç tutsun. Ayaklar, günahkâr seyirlere giden yollardan uzak kalarak oruç tutsun. Gözler, hiçbir zaman şehvetli, güzel yüzlere bakıvermeye ve de başkalarının güzelliklerine merakla bakmaya alışmayarak oruç tutsun…

İşitme duyusu da, kötülemeleri ve iftirâları kabul etmeyerek oruç tutsun. Ağız da, edepsiz sözlerden ve hakaretlerden uzak durarak oruç tutsun. Çünkü kuşların ve balıkların etlerinden uzak kalıp da, kardeşlerimizi ısırıp yersek ne faydamız olur?…

Sizden ricâ ederim, oruç tutabilenler, mümkün olduğu kadar bu iyi ve takdîre şâyan olan arzunuzu artırın.

ORTODOKS KİLİSESİ’NİN ORUÇ GÜNLERİ

I) Ne zaman oruç tutulur?

Çarşamba ve Cuma günleri: Çarşamba günleri İsa Mesih Efendimiz’in çektiği cefâların, Cuma günleri ise Haç’a gerilmesinin hürmetine tam oruç tutulur. Yâni et, balık, süt, süt ürünleri, yumurta gibi herhangi bir hayvânî gıdâ yenmez, ayrıca şarap ve diğer alkollü içkiler ve yağ (zetinyağı, ayçiçeği yağı ve diğer bitkisel yağlar) kullanılmaz, sâdece suda haşlanmış bitkisel gıdâlar (sebze, baklagil), meyve, salata, kuruyemiş vs tüketilir.

Aziz ve Büyük Paskalya (Diriliş Yortusu, İsa Mesih’in ölümünden 3 gün sonra dirilmesi) Orucu Dönemi: Yukarda da zikredildiği gibi, İsa Mesih’in Müjde’yi duyurmaya başlamadan evvel çölde 40 gün müddetince oruç tutmasına binâen 40 gündür. Paskalya’dan önceki Aziz ve Büyük Haftanın Orucu’yla birleşerek Aziz ve Büyük Cumartesi günü sona erer. O gün yağ tüketilmeyen yılın tek Cumartesi günüdür, yâni tam oruç tutulur.

Bütün bu oruç müddetince, et, balık, süt, süt ürünleri, yumurta gibi herhangi bir hayvânî gıdâ yenmez, ancak yağ, alkollü içkiler ve balık hâricindeki deniz mahsulleri (balık yumurtası, karides, ahtapot, kalamar, mürekkep balığı vs) sâdece Cumartesi ve Pazar günleri tüketilebilir.

Eski zamanlardaki Hristiyanlar, Aziz ve Büyük Paskalya Orucu Dönemi’nde bütün gün boyunca su dâhil hiçbir şey yiyip içmezler, ancak dokuzuncu saatte (ikindi vaktinde) su ve suda haşlanmış bitkisel gıdâlar (sebze, baklagil), meyve, salata, kuruyemiş ve benzerleriyle oruçlarını açarlardı. Günümüzde ise bu şekilde oruç tutma daha ziyâde Manastırlarda Râhipler tarafından tatbik edilmektedir.

25 Aralık Noel (İsa Mesih’in doğumu) Orucu Dönemi: 15 Kasım-24 Aralık târihleri arasında olup 40 gündür. Bu oruç dönemi müddetince 15 Kasım-17 Aralık târihlerinde, Çarşamba ve Cuma günleri hâricinde balık yenilebilir. 17-24 Aralık târihlerinde ise balık tüketilmez. Noel Orucu müddetince Çarşamba ve Cuma günleri yağ kullanılmaz.

1-14 Ağustos, Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın ebediyete intikali: Tam oruç tutulur. Cumartesi ve Pazar günleri yağ tüketilir. Sâdece 6 Ağustos İsa Mesih’in sûret değiştirmesi –transfigürasyon– Mûsâ ve İlyas Peygamberlerle berâber görülmesi Yortusunda balık tüketilebilir.

Aziz Elçilerin Orucu Dönemi: Pentikost Pazarı’ndan bir hafta sonra kutlanan Bütün Azizleri Anma Günü’nden sonraki Pazartesi günü başlayıp Baş Elçiler Petros ve Pavlos’u Anma Günü olan 29 Haziran’da sona erir. Bu oruç müddetince Çarşamba ve Cuma günleri hâriç her gün balık tüketilebilir.

5 Ocak, Theofania (İsa Mesih’in Ürdün Irmağı’nda vaftizi) Yortusu’nun Arifesi Orucu: Tam oruç tutulur. Cumartesi veya Pazar gününe denk gelirse yağ tüketilir.

14 Eylül Mukaddes Haç Yortusu: Tam oruç tutulur. Cumartesi veya Pazar gününe denk gelirse yağ tüketilir.

29 Ağustos, Vaftizci Yahya Peygamber’in başı kesilerek şehit edilmesinin anma günü: Tam oruç tutulur. Cumartesi veya Pazar gününe denk gelirse yağ tüketilir.

II) Yıl boyunca oruç tutulmayan ve her türlü gıdânın tüketildiği Çarşamba ve Cuma günleri:

Noel’den Theofania Yortusu’na kadar olan Mukaddes 12 gün. (Yukarda zikredilen 5 Ocak Theofania Yortusu arifesi hâriç).

Aziz ve Büyük Paskalya Pazarı’ndan sonra başlayan haftadaki Çarşamba ve Cuma günleri.

Pentikost Pazarı’ndan Bütün Azizleri Anma Günü’ne kadar olan haftadaki Çarşamba ve Cuma günleri.

Aziz ve Büyük Paskalya Orucu’ndan 3 hafta önceki dönemde (Triodion):

Ferisi ve Vergi Mültezimi Pazarı’ndan sonraki Pazar’a (Sefih Oğlun Pazarı) kadar olan hafta boyunca, bütün günlerde her türlü gıdâlar yenir.

Sefih Oğlun Pazarı’ndan sonraki Pazar’a (Yargı Günü Pazarı) kadar olan haftada yalnız Çarşamba ve Cuma günleri tam oruç tutulur, diğer günlerde her türlü gıdâlar yenir.

Yargı Günü Pazarı’ndan sonraki Pazar’a (Af Pazarı) kadar olan hafta boyunca, bütün günlerde et hâriç, her türlü gıdâlar, yâni süt, süt ürünleri, yumurta ve balık tüketilir. Ertesi gün (Temiz Pazartesi), Aziz ve Büyük Paskalya Orucu başlar.

İsa Mesih Efendimiz’e mahsus olan Yortularda.

III) Yıl boyunca balık tüketilebilen Çarşamba ve Cuma günleri:

8 Eylül, Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın doğumu.

21 Kasım, Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın Mâbet’e girişi.

25 Mart, Müjde Yortusu.

15 Ağustos, Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın ebediyete intikali.

2 Şubat, İsa Mesih’in doğumundan sonraki 40. günde Mâbed’e getirilmesi.

7 Ocak, Vaftizci Yahya Peygamber’i anma günü.

24 Haziran, Vaftizci Yahya Peygamber’in doğum günü.

29 Haziran, Baş Elçiler Petros ve Pavlos’u anma günü.

6 Ağustos, İsa Mesih’in Sûret Değiştirmesi.

14 Kasım, Elçi Filipos’u anma günü.

Paskalya Pazarı’ndan bir hafta önceki Pazar günü.

Pentikost Günü’nden 25 gün önce gelen Çarşamba günü (Mesopentikostis-Yarı Pentikost Günü).

İsa Mesih’in Göğe Yükseliş Yortusu’nun arifesi olan Çarşamba günü.

IV) Yıl boyunca şarap ve yağ tüketilen Çarşamba ve Cuma günleri:

Azizlerin anıldığı günlere denk gelirlerse.

SENENİN MÜHİM
ORTODOKS YORTULARI

Τὸ Γενέθλιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
[To Genethlion tis İperagias Theotoku / Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın doğumu], 8 Eylül.

Ἡ Ὕψωσις τοῦ τιμίου Σταυροῦ
[İ İpsosis tu timiu Stavru / Mukaddes Haç, Oruç günü], 14 Eylül.

Τὰ Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
[Τa İsodia tis İperagias Theotoku / Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın Mâbed’e girişi], 21 Kasım.

Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (TA ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ)
[İ GENNİSİS TU KİRİU (TA HRİSTUGENNA)–NOEL / İsa Mesih’in doğumu], 25 Aralık.

Ἡ Περιτομὴ τοῦ Κυρίου
[İ Peritomi tu Kiriu / İsa Mesih’in 8 günlükken sünnet edilmesi], 1 Ocak.

ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ
[TA AGIA THEOFANİA / İsa Mesih’in Ürdün Irmağı’nda vaftizi], 6 Ocak.

Ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου
[İ İpapanti tu Kiriu/ İsa Mesih’in doğumundan sonraki 40. günde Mâbet’e getirilmesi], 2 Şubat.

Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
[Ο Evangelismos tis İperagias Theotoku / Ziyâde Azîze Vâlidetullah’a İsa Mesih’i doğuracağının Başmelek Cebrâil tarafından müjdelenmesi], 25 Mart.

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ
[TO AGİON PASHA-PASKALYA / DİRİLİŞ Yortusu, İsa Mesih’in ölümünden 3 gün sonra dirilmesi]. Her sene Pazar günüdür, ancak târihi sâbit değildir.

Ἡ Ἀνάληψις τοῦ Κυρίου
[İ Analipsis tu Kiriu/ İsa Mesih’in göğe yükselişi]. Paskalya’nın 40. günü. Her sene Perşembe günüdür.

Ἡ Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς
[İ Kiriaki tis Pentikostis / Pentikost Pazarı, Aziz Ruh’un 12 Elçilere inmesi]. Paskalya’nın 50. günü. Her sene Pazar günüdür.

Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Κυρίου
[İ Metamorfosis tu Kiriu/İsa Mesih’in sûret değiştirmesi –transfigürasyon– Mûsâ ve İlyas Peygamberlerle berâber görülmesi], 6 Ağustos.

Ἡ Κοίμησις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
[İ Kimisis tis İperagias Theotoku / Ziyâde Azîze Vâlidetullah’ın ebediyete intikali], 15 Ağustos.

Ἡ Ἀποτομὴ τῆς τιμίας Κεφαλῆς τοῦ Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου
[İ Apotomi tis timias Kefalis tu Prodromu ke Vaptistu İoannou / Vaftizci Yahya Peygamber’in başı kesilerek şehit edilmesi, Oruç günü], 29 Ağustos.

ALLAH’A

HAMDOLSUN

^[1] Aziz İoannis Damaskinos’un [Şamlı Yuhanna] Ortodoks Îmanı adlı eserinden.

^[2] İstanbul Başepiskoposu Aziz İoannis Hrisostomos’un [Altın Ağızlı Yuhanna] duâya dâir 1. Nutku’ndan.

^[3] Pavlos’un Selâniklilere Birinci Mektubu 5:17.

^[4] Mezmur 141:2.

^[5] Yeremya 7:16.

^[6] Mezmur 28:2, 44:20, 63:4, 141:2.

^[7] Mezmur 119:164.

^[8] Mezmur 119:62, Elçilerin İşleri 16:25.

^[9] Kitâb-ı Mukaddes’teki saat sistemine göre günbatımı saat 12:00’dedir. Dolayısıyla birinci saat de, gündoğumundan bir saat sonra olup, takrîben sabah saat 07:00’ye mukabildir. Buna göre üçüncü saat sabah 09:00’a, altıncı saat öğle 12:00’ye, dokuzuncu saat (ikindi vakti) de 15:00’e takrîben tekabül etmektedir.

^[10] Markos 15:25.

^[11] Elçilerin İşleri 2:15.

^[12] Elçilerin İşleri 10:9.

^[13] Elçilerin İşleri 3:1, 10:30-31.

^[14] Her zaman duâya başlarken ve bilhassa “Δόξα…/ Hamdolsun Peder’e ve Oğul’a ve Aziz Ruh’a” duâsında, aynı şekilde “Ἅγιος ὁ Θεός… / Aziz Allah, Aziz Kudretli, Aziz Ölümsüz, bize merhamet eyle” duâsında da üç defa Haç işâreti yapılır.

^[15] Bu duâ her ibâdetin başında söylenir, çünkü Aziz Ruh’un inâyeti ibâdet vaktinde aklımızı muhâfaza etmez ise ibâdetimiz asla kabul olunmaz.

^[16] Yeşaya 6:3, Vahiy 4:8.

^[17] Matta 25:1.

^[18] Βu duâları okurken yere eğilerek üç defa “γονυκλισία, μετάνοια – diz çökme, secde” yapılır. Eski Ahit’te (Mezmurlar 95:6) zikredilen bu ibâdet şeklini, İsa Mesih ele verilmeden evvel iki dizinin üstüne çökerek yüzükoyun yere kapanıp duâ etmesiyle kendisi de tatbik etmiştir (Matta 26:39, Markos 14:35, Luka 22:41).

^[19] Matta 25:6.

^[20] Mezmur 34:7.

^[21] Heruvimler ile Serafimler, Kitâb-ı Mukaddes’te zikredilen Melek varlıkları “Kerubiler” veya “Keruvlar” (Yaratılış 3:24, Pavlos’un İbrânîlere Mektubu 9:5) ile “Seraflar” (Yeşaya 6:2) olup, isimleri Yunanca ilâhîlerdeki gibi muhafaza edilmişlerdir.

^[22] Mezmur 113:5-6.

^[23] Akılları ve gönülleri (Mezmur 7:9).

^[24] Yâkub’un Mektubu 1:17.

^[25] Pavlos’un Korintoslulara Birinci Mektubu 3:16.

^[26] “Rab’bin büyük ve şöhretli günü” (Yoel 2:31, Elçilerin İşleri 2:20).

^[27] “Halleluya” Rab’bi övün (Mezmur 106:1, Vahiy 19:1).

^[28] Matta 18:12-14, Luka 15:1-7.

^[29] Yaratılış 1:26-27.

^[30] Yaratılış 3:19.

^[31] Yaratılış 1:26.

^[32] Yuhanna 1:29, 1:36.

^[33] Matta 7:14.

^[34] Dâvut Peygamber, Hükümdar olarak “kılıcı boş yere taşımıyor” (Pavlos’un Romalılara Mektubu 13:4). Aziz Büyük Vasilios’un tefsirine göre ise, “Rab’bin şehri” insan varlığını temsil etmektedir. “Günahkârlar” İsa Mesih Efendimiz’in sözlerine göre cinâyet, zinâ, fuhuş, hırsızlık, yalan yere şâhitlik gibi günahları ortaya çıkaran insan yüreğindeki kötü düşüncelerdir (Matta 15:19-20, Markos 7:21-23). Dolayısıyla Peygamber ve Hükümdar Dâvut, “Her sabah yerin (memleketin) bütün günahkârlarını helâk ederek, Rab’bin şehrinden (Yeruşalim’den) bütün suç işleyenleri söküp atardım” derken, îmanlıların her sabah kendilerini günah işlemeye teşvik edecek olan kötü düşüncelerden arınma işinden bahsetmektedir.

^[35] Luka 1:78

^[36] Pavlos’un Koloselilere Mektubu 2:14-15.

^[37] Bedenin nefsânî arzularını öldür (Mezmur 119:120, Pavlos’un Koloselilere Mektubu 3:5).

^[38] Yaratılış 32:28.

^[39] Bu Μezmur dünyanın yaratılmasından bahsederek Allah’ın azametini anlatır. Kilise’de bu Μezmur okunurken Rûhânî, Mukaddes Sunağın önünde, ayrıca duâlar okur.

^[40] Buhurun ibâdette kullanılması Eski Ahit’te pek çok yerde zikredilmektedir. Hoş kokulu buhurun gökyüzüne yükselmesi, Azizlerin ve müminlerin Allah’a arz ettikleri duâları temsil etmektedir (Ayrıca, Yeni Ahit’te Luka 1:10 ve Vahiy 5:8, 8:3-4). Aziz İoannis Hrisostomos’un tefsirine göre ise, “İmdi senin buhurdanın ağzındır ve dikkat et, edepsizce konuşup pis sözler söyleyenler gibi ağzını (buhur yerine) pisliklerle doldurma”.

^[41] Luka 1:28.

^[42] Luka 1:42.

^[43] Vaftizci Yahya Peygamber.

^[44] Pavlos’un Filipililere Mektubu 2:11.

^[45] Yaratılış 1:4.

^[46] Mezmur 136:8-9.

^[47] Pavlos’un Korintoslulara İkinci Mektubu 9:8.

^[48] Luka 2:14.

^[49] Yuhanna 1:29.

^[50] Yuhanna 14:27.

^[51] Bâkire Meryem, “Gelinullah”, yâni “Allah’ın Gelini” olarak isimlendirilmektedir. Kendisi İsa Mesih’i doğurduğu hâlde dâima bâkire kalarak erkek güvey tanımamıştır. Hâmile kalıp doğurması için şart olan nikâh sebebiyle “Gelin” olmakla berâber, aynı zamanda Oğlu’na hâmile kalması tabiî bir şekilde olmayıp, Aziz Ruh vâsıtasıyla gerçekleştiği için, ayrıca “güveysiz Gelin” olarak da isimlendirilmektedir.

^[52] “Fakat ben size derim: Düşmanlarınızı sevin, ve size ezâ edenler için duâ edin” (Matta 5:44). “Düşmanlarınızı sevin, sizden nefret edenlere iyilik edin, size lânet edenlere hayırduâ edin, ve size hakaret edenler için duâ edin” (Luka 6:27-28). “Fakat düşmanlarınızı sevin, onlara iyilik edin, ve hiç ümitsiz olmayarak ödünç verin; karşılığınız büyük olacaktır; ve siz Yüceler Yücesi’nin oğulları olacaksınız; çünkü o, nankörlere ve kötülere karşı nîmet vericidir. Babanız nasıl merhametli ise, siz de merhametli olun” (Luka 6:35-36). “Kimseye kötülüğe karşı kötülük etmeyin. Bütün insanlar nazarında iyi şeylere dikkat edin. Mümkünse, bütün insanlarla elinizden geldiği kadar, selâmette olun. Ey sevgililer, kendiniz için öç almayın, fakat Allah’ın gazabına yer verin; çünkü yazılmıştır: ‘Rab diyor: Öç benimdir, karşılığını ben vereceğim.’ Fakat: ‘Eğer düşmanın acıkmışsa, ona yedir; eğer susamışsa, ona içir; çünkü bunu yapmakla onun başı üzerine ateş korları yığarsın.’ Kötülüğe yenilme, fakat kötülüğü iyilikle yen” (Pavlos’un Romalılara Mektubu 12:17-21).

^[53] Matta 28:9.

^[54] Yuhanna 20:19.

^[55] Birinci saat mecâzi olarak ömrün başlangıcı mânâsına gelmektedir. Buna göre diğer saatler de, sırasıyla, insan ömrünün yaş îtibâriyle diğer safhalarını belirtmektedir.

^[56] İsa Mesih’in Kıymetli ve Ziyâde Mukaddes Bedeni ve Kanı olan Mukaddes Hediyelerle doludur.

^[57] Yeşaya 14:9.

^[58] Hoşea 13:14, Pavlos’un Korintoslulara Birinci Mektubu 15:55.

^[59] Pavlos’un Korintoslulara Birinci Mektubu 15:20.

^[60] Apolitikion: Kutlanan yortunun mevzûsunu veya târihî özetini ihtivâ eden kısa ilâhîlere verilen isimdir. Akşam duâsının bitiminde okunduğu için, Yunancada “bitiş” mânâsına gelen “apolisis” kelimesinden ileri gelmektedir. Muhtelif duâlarda, Kilise’nin belirlediği usûl, sıra ve makamlara göre okunurlar.

^[61] Theotokion: Yunancada “Allahdoğuran” mânâsına gelen “Theotokos” kelimesinden ileri gelmektedir. Vâlidetullah’a (Bâkire Meryem’e) hitap eden kısa ilâhîlere verilen isimdir.

^[62] Mezmur 132:8. İsa Mesih, Bâkire Meryem, Mukaddes Haç ve sâirle alâkalı pek çok mühim vaka Eski Ahit’te “ön bildiri” olarak zikredilmektedir. Buna göre Ahit Sandığı da Bâkire Meryem’e işâret etmektedir. Çünkü Bâkire Meryem “mukaddes-canlı sandık” olarak Allah’ın meskeni olmuş, ondan beden alan Kelâm yeryüzüne insan olarak gelmiştir.

^[63] Luka 1:51.

^[64] “Ve Rab bana dedi: Bu kapı kapalı kalacak; açılmayacak, ve kimse ondan girmeyecek; çünkü İsrâil’in Allah’ı Rab ondan girmiştir; bundan dolayı kapalı kalacaktır” (Hezekiel 44:1-3). Kilise’nin Aziz Pederleri’nin tefsirlerine göre “eşiğinden kimsenin geçmediği Rab’bin kapısı” Bâkire Meryem’e işâret etmektedir. Çünkü bu kapıdan doğumuyla bir tek İsa Mesih geçmiş ve bu kapıyı kapalı bırakmış, yâni Azîze Vâlidesi’nin bekâretini bozulmadan muhafaza etmiştir. Buna göre Bâkire Meryem doğumdan önce, doğum esnâsında ve doğumdan sonra dâima bekâretini koruyarak, İsa Mesih’ten sonra başka doğum yapmamış ve böylelikle Rab’bin kapısından Kelâm’dan başka hiç kimse geçmemiştir.

^[65] Luka 15:9.

^[66] Kilise’nin Mukaddes Geleneğine göre, Bâkire Meryem’in ebeveyni Aziz Yohakim ve Azîze Anna, kısır olmalarına rağmen, ileri yaşlarda, duâları netîcesinde mûcizevî olarak onu dünyaya getirdiler ve üç yaşına gelince Yeruşalim’deki Mukaddes Mâbet’te muhterem bir kâhin olan, Vaftizci Yahya Peygamber’in babası ve Azîze Elisabet’in kocası, Aziz Zekeriya’ya teslim ettiler. Aziz Zekeriya ve diğer Kâhinler çocuk Meryem’i takdis edip onu Mâbet’in “En Mukaddes Yeri” denilen ve sâdece Başkâhin’in yılda bir defa (Pavlos’un İbrânîlere Mektubu 9:3,7), Kefâret gününde, girebildiği mekânında 11-12 sene iskân ettirip, Aziz Yusuf’la nişanlanmasına kadar burada yetiştirdiler.

^[67] Matta 11:11.

^[68] Yahya Peygamber’in şehit edilmesiyle, İsa Mesih’ten önce ölüler diyârına gitmesi.

^[69] İnsan olan (Pavlos’un Timotheos’a Birinci Mektubu 3:16).

^[70] Mezmur 28:9.

^[71] İsa Mesih “Hayat Ekmeği”dir (Yuhanna 6:35).

^[72] Mukaddes Hediyeleri.

^[73] Yuhanna 6:56.

^[74] Elçilerin İşleri 9:15.

^[75] Mezmur 34:8.

^[76] Kitâb-ı Mukaddes pek çok yerde Allah’ın insanlara karşı gösterdiği şefkati vurgulamak için O’nu çobana benzetmektedir (Yeşaya 40:11, Hezekiel 34:2, Yuhanna 10:11, Pavlos’un İbrânîlere Mektubu 13:20, Petros’un Birinci Mektubu 5:4).

^[77] Hezekiel 18:23, 33:11.

^[78] Pavlos’un Korintoslulara İkinci Mektubu 7:1.

^[79] Pavlos’un Korintoslulara İkinci Mektubu 13:14.

^[80] Mânâsını idrak etmeden, bedenine ve kanına vâcip olan hazırlığı yapmadan (Pavlos’un Korintoslulara Birinci Mektubu 11:29).

^[81] Yuhanna 6:56. (Ayrıca 73 sayılı dipnota bakınız).

^[82] Mısır’dan Çıkış 3:2-4.

^[83] 51 ve 64 sayılı dipnotlara bakınız.

^[84] Şafak sökmeden önce gökyüzünde belirerek güneşin doğacağını beyan eden parlak sabah yıldızına (Avgerinos) benzetilen Bâkire Meryem, aynı şekilde Mesih’in dünyaya teşrif buyurmasına delâlet etmiştir.

^[85] Allah’ın saklı ve tâbir olunamayan irâdesi, Kelâm’ın kurtuluşumuz için beden alıp insan olmasıydı. Bâkire Meryem bu ilâhî irâdenin sırdaşı olmuştur.

^[86] Yüce Allah’ın şerh olunamayan, akla sığmayan mûcizelerinin anlaşılması için mantıkla yapılan incelemelerden ziyâde, îman, sükût ve alçak gönüllülük elzemdir. Bu bakımdan Bâkire Meryem, Allah’ın kendisinde ve kendisi vâsıtasıyla icrâ ettiği mûcizelere tamâmen îman ederek, bize mükemmel bir îman timsâli olmuştur. Bâkire Meryem’in kendisine Başmelek Cebrâil tarafından iletilen Müjdeye olan sarsılmaz îmanını övmek için “Aziz Ruh’la dolan” (Luka 1:41) akrabâsı Elisabet’in söylediği “Îman eden kadına ne mutlu! Çünkü Rab’bin ona söylediği sözler gerçekleşecektir” (Luka 1:45) sözü bunu doğrulamaktadır.

^[87] İsa Mesih dünyanın Nur’udur (Yuhanna 8:12).

^[88] Eski Ahit’te, Ahit Sandığı’nın “kefâretgâhında” Allah bulut içinde görünüp İsrâiloğulları’yla görüşüyor (Mısır’dan Çıkış 25:16-22, Levililer 16:2), ayrıca İsrâiloğulları’nın günahlarının kefâreti olarak kesilen hayvanın kanı “kefâretgâha” serpiliyordu (Levililer 16:10-16). Bâkire Meryem’in de “bütün cihânın kefâreti” sayılmasının sebebi: a) onun vâsıtasıyla Allah’ın dünyaya gelip insanlarla görüşmesi ve b) İsa Mesih’in ondan aldığı kanla günahlarımız için kendisini kurban ederek bizim kefâretimiz olmasıdır, “İsa’nın kanı bizi her günahtan temizler” (1. Yuhanna 1:7), “(İsa Mesih’in) kendisi günahlarımıza, ve yalnız bizim günahlarımıza değil, fakat bütün dünyaya kefârettir” (1. Yuhanna 2:2). (Ayrıca 62 sayılı dipnota bakınız).

^[89] Onlara rüyâda vahyedildiği üzere (Matta 2:12).

^[90] Mısır’dan Çıkış 13:21. Bâkire Meryem Eski Ahit’te Allah’ın izzetinin zâhir olduğu bulut ve ateş sütunlarından kıyaslanamaz derecede üstündür. Zîra onun vâsıtasıyla Allah yeryüzüne bedenen gelmiştir.

^[91] Allah’ın Mısır’dan çıkan İsrâillileri çölde doyurmak için gökten gönderdiği yiyecek (Mısır’dan Çıkış 16:13-36).

^[92] “Süt ve bal akan diyar” (Mısır’dan Çıkış 3:8).

^[93] Bâkire Meryem kendi lekesiz yaşantısıyla bize Meleklerin hayat tarzını âşikâr etmiştir.

^[94] 36 sayılı dipnota bakınız.

^[95] İsrâiloğulları’nın Mâbet’in tesisinden evvel Allah’ın emri uyarınca O’na tapınmak için yaptıkları ve O’nun izzetinin zâhir olduğu çadır-mesken (Mısırdan Çıkış 25:8, 26:1, 40:35). Hristiyan îtikadına göre Bâkire Meryem Allah’ın gerçek meskeni olmuştur. Çünkü Allah Bâkire Meryem’den beden alarak yeryüzüne onun vâsıtasıyla insan olarak gelmiştir. Halbuki Eski Ahit’in çadırında yalnızca Allah’ın izzeti zâhir oluyordu. Bu yüzden Bâkire Meryem eski çadırdan çok daha üstündür. (Ayrıca 62 sayılı dipnota bakınız).

^[96] Bâkire Meryem Eski Ahit’te insan elinin altınla kapladığı Ahit Sandığı gibi değil, Aziz Ruh tarafından mânevî olarak yaldızlanan altın Sandıktır (Pavlos’un İbrânîlere Mektubu 9:4). (Ayrıca 62 ve 88 sayılı dipnotlara bakınız).

^[97] Pavlos’un Filipililere Mektubu 4:7.

^[98] Bâkire Meryem, Kelâm’ı içinde kabul ettiği için Rab’bin ateşten tahtı olmuştur (Daniel 7:9).

^[99] “Ve Mûsa Hârun’a dedi: Bir testi al, ve içine bir omer dolusu man koy, ve nesilleriniz için saklanılmak üzere onu Rab’bin huzûruna koy” (Mısır’dan Çıkış 16:33). Eski Ahit’teki bu testi Bâkire Meryem’e işâret etmektedir. Çünkü kendisi, rahminde “Hayat Ekmeği” (Yuhanna 6:35) olan İsa Mesih’i taşımıştır. Mukaddes Âyin’de müminler için “gıdâ” olan İsa Mesih, Man’dan kıyaslanmaz derecede üstün olan ilâhî gıdâdır. (Ayrıca 71 sayılı dipnota bakınız).

^[100] Altın şamdan (Mısırdan Çıkış 25:31) kezâ Bâkire Meryem’e işâret etmektedir. Zîra kendisi canlı şamdan olarak, onda dünyanın Nur’u olan İsa Mesih (Yuhanna 8:12) yanmıştır (Ayrıca 87 sayılı dipnota bakınız).

^[101] “Her şey boş” (Vâiz 1:2).

^[102] İbrâhim Peygamber (Yaratılış 18:27).

^[103] Yaratılış 2:7.

^[104] Yaratılış 3:19.

^[105] Çölde Sayım 16:22.

^[106] 2 Şubatta kutlanan, İsa Mesih’in doğumundan sonraki 40. günde Mâbed’e getirilmesi yortusu (Luka 2:22-40).

^[107] Yaratılış 2:16-17.

^[108] Aziz Büyük Vasilios ve Aziz İoannis Hrisostomos’un tefsirleri.

^[109] Mısır’dan Çıkış 34:28, Yasa’nın Tekrarı 9:18.

^[110] 1. Krallar 19:8.

^[111] Matta 4:2. Luka 4:2.

^[112] Matta 11:18, Markos 1:6.