Sakız Adasın’daki Nea Moni
Nea Moni 11. yüzyılda inşa edilmiş(1042-1056 yılları arasında) ve Meryem Ana’ya ithaf edilmiştir. 17000 metrekare bir alan üzerine yayılmış olup adanın merkezinde yer almaktadır. Bu Manastır, UNESCO tarafından Dünya Kültürel Mirası olarak ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
Ana mabet, iki küçük kilise, keşişlerin yemek yedikleri masa, keşişlerin inziva barınakları(hücreleri) ve su depolanması için oluşturulan yer altı su depolarından oluşmaktadır.
Manastırın kuzeybatı tarafında görkemli bir savunma kulesi bulunmaktadır. Manastırın tüm bölümleri yüksek taş duvarlarla çevrilidir.
Manastırlarda söylenildiği üzere, İmparator Konstantinos Monomachos Midilli adasına sürgün edildiği zaman kendisinin yeniden tahtına geri döneceğini önceden gören Sakız Adalı keşişler Nikita, İosif ve İoanni’ye şükran borcunu ödemek için manastıra bağışta bulunurmuş.
Bu üç keşiş, Manastırın bugün bulunduğu yerdeki bir mersin ağacının dibinde mucizeler yaratan Panagia’nın ikonasını bulurlar. Bu yere ilk başta küçük bir kilise ve birkaç tane keşiş inziva hücreleri yaparlar.
Bizans döneminde var olan ekonomik sistemde pek görülmeyen nadir bir olay olarak İmparator Monomachos Manastıra taşınmaz mallar ve gelirler bağışlar. Nea Moni, Ege’nin en zengin ve tanınmış manastırlarından biri halinde gelir.
Bu yükselme dönemi, 1822 yılında Osmanlıların adayı işgal ederek Manastırı yağmaladıkları tarihe kadar devam eder ve bu tarihten sonra ekonomik gerileme dönemi başlar.
Mabet, Manastırın merkezinde bulunmaktadır. Ana mabet, dış ve iç revaktan oluşur. Mabet, sekiz köşeli sisteme göre yapılmış adalara özgü mimari bir tarza sahip olup bir kubbesi bulunmaktadır. Bu mimari tarza ait yegane örnekler Chios (Sakız Adası’nda) ve Kıbrıs’ta bulunmaktadır.
Manastır duvarlarının sınırları içerisinde bulunan diğer yapılar şunlardır:
Kuleye doğru giden yolun sağ tarafında bulunan küçük bir mabette Agios Panteleimonas kilisesidir.
Müze ve Manastıra ait olan kutsal emanetler, ziyaretçilere 1992 yılında açılmıştır.
Manastır girişinin hemen yanına inşa edilmiş olan Timios Stavros Mabedinde Chıos katliamı sırasında ölenlerden geriye kalan kemikler muhafaza edilmektedir.
Mozaikler
Nea Moni’ye ait mozaiklerin yapılış tarihi 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bizans döneminden geriye kalan ve iyi durumda olan Yunanistan’daki üç koleksiyondan biridir. Mükemmel kalitesi ve İstanbul’un en önemli atölyeleri ile ilişkisi olan sanatçıların bir eseri olması itibariyle Bizans sanatının önemli eserleri arasında yer almaktadır.
Mozaiklerin yapımında kullanılan teknik özellik, dramatik ifadeler ve ruhani sadeliktir. Resimlerin önemli bir kısmı altından yapılmış olup ışığı yansıttığında resimlerin ve şekillerin etkileyiciliğiyle yükseklerdeki başka bir ruh alemine geçiş yapıldığı hissini yaratmaktadırlar.
https://www.chios.gr/tr/goeruelmeye-deger-yerler/goeruelmeye-deger-yerler/manast-rlar
